Trong xã hội hiện đại, nhiều yếu tố phức tạp và đa dạng làm cho con người dễ tổn thương tâm lý. Nhịp sống nhanh và cạnh tranh gay gắt phá vỡ cân bằng giữa công việc và cuộc sống khiến chúng ta căng thẳng và mệt mỏi. Công nghệ và mạng xã hội làm con người thêm cô đơn. Thông tin tiêu cực và tin giả lan truyền gây lo âu và mất niềm tin.
Bên cạnh đó, trong nhiều nền văn hóa, kể cả ở Việt Nam, sức khỏe tâm thần kinh chưa được coi trọng như sức khỏe thể chất. Người ta ngại ngùng khi nói về các vấn đề tâm lý mình đang gặp phải. Không có gì đáng ngạc nhiên khi xu hướng chữa lành, cải tiện sức khỏe tâm thần hiện nay dấy lên mạnh mẽ, được nhiều người tin tưởng và áp dụng.
Bàn về sức khỏe tâm thần, có một tác phẩm nổi tiếng thế giới mà bạn nên tìm đọc cuốn sách Man’s Search for Meaning (Đi tìm lẽ sống) của tác giả người Áo Viktor Frankl. Vị bác sỹ thần kinh và tâm lý học này đã sáng lập ra Liệu pháp Ý nghĩa (Logotherapy).
Liệu pháp Ý nghĩa (logotherapy) là gì?
Là người Do Thái, cả gia đình của ông Viktor Frankl bị bắt vào trại tập trung của Đức quốc xã trong Thế chiến II. Cha mẹ, người vợ đầu tiên và anh trai bị giết. Trong đau đớn tột cùng, Viktor Frankl vẫn cố gắng tồn tại và vươn lên. Trải nghiệm này đã giúp ông sáng lập ra lý thuyết Logotherapy.
Logotherapy kết hợp từ “logos” (ý nghĩa) trong tiếng Hy Lạp kết hợp với therapy (liệu pháp). Phương pháp trị liệu này dựa trên giả thuyết rằng con người luôn tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống. Chính việc tìm thấy ý nghĩa này có thể giúp họ vượt qua khó khăn và đau khổ.
Theo ông, có ba cách chính để con người nhận ra ý nghĩa của cuộc sống:
- Gặp gỡ và kết nối với người khác.
- Dấn thân vào công việc có ý nghĩa cho bản thân và xã hội.
- Đối mặt với đau khổ bằng sự kiên định và lòng dũng cảm.
Làm sao để áp dụng Liệu pháp Ý nghĩa trong cuộc sống?
Dù không đến gặp bác sỹ tâm lý, bạn vẫn có thể tự thực hiện Liệu pháp Ý nghĩa. Có thể xem quá trình này như một quá trình thiền định.
Bước 1. Tịnh tâm suy nghĩ.
Bắt đầu với việc xác định xem những điều gì đang mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của bạn. Đó là sự thăng tiến trong công việc, có được một gia đình hạnh phúc, hay mang lại những thay đổi lớn lao cho xã hội?
Sau đó hãy nghĩ đến xem có bao nhiêu người đang phụ thuộc vào bạn cho cuộc sống hàng ngày của họ, ví dụ như cha mẹ già yếu, con trẻ còn đang tuổi đi học, hay các đồng nghiệp mà bạn là một mắt xích quan trọng trong công việc? Phương pháp tiếp cận này giúp bạn nhận ra tầm quan trọng của chính bản thân mình, đề cao trách nhiệm cá nhân và từ đó tìm ra ý nghĩa sống của mình
Bước 2. Đề ra những mục tiêu phát triển cá nhân.
Những mục tiêu hoặc hoạt động này nên phù hợp với giá trị sống mà bạn hướng đến. Ví dụ như học một kỹ năng mới, bắt đầu một dự án sáng tạo hoặc làm tình nguyện viên cho một tổ chức xã hội mà bạn quan tâm đến. Các mục tiêu nên nhỏ và có thể dễ thực hiện, không nên quá xa rời thực tế khiến giấc mơ của bạn khó thực hiện được.
Bước 3. Thực hiện các mục tiêu sau khi đã đặt ra.
Sau khi đã tìm ra những ý nghĩa sống của mình, đã lập ra mục tiêu phát triển cá nhân, bạn hãy biến chúng thành thực tiễn. Dành thời gian cho những người bạn yêu quý, theo đuổi sở thích mà bạn thích, hoặc đóng góp cho cộng đồng của bạn,… Thực hiện những điều này, bạn sẽ cảm thấy thời gian trôi qua rất nhanh, và trong thâm tâm bạn không còn trống rỗng.
Bước 4. Đối mặt với những thử thách.
Khi đối mặt với khó khăn hoặc thất bại, hãy cố gắng tiếp cận chúng theo góc nhìn phát triển và học hỏi. Đừng chỉ đơn giản là buông xuôi. Hãy suy nghĩ: Bản thân đã học được bài học gì trong thách thức này? Nếu đối mặt lần sau, bạn sẽ hành xử ra sao?
Bước 5. Thực hành lòng biết ơn.
Hãy cảm ơn những giây phút ấm áp trong cuộc sống của bạn, dù chúng có nhỏ bé đến đâu. Lối suy nghĩ này giúp bạn nhận ra rằng thế giới này đẹp biết bao và cuộc sống của bạn không lãng phí.
Lưu ý: Harper’s Bazaar không khuyên bạn nên tô hồng cuộc sống theo chiều hướng tích cực độc hại (toxic positivity). Sự tích cực độc lại là khi bạn cố ép bản thân phải nhìn mọi thứ qua lăng kính tích cực, dù bản thân sự việc tiêu cực. Ở đây, chúng ta chỉ nhìn nhận những điều thực sự tốt đẹp.
>>> THAM KHẢO THÊM: BẠN ĐANG SỐNG LẠC QUAN HAY “ẢO TƯỞNG SỨC MẠNH?”
Bước 6. Mở lòng với những người cùng quan điểm.
“No Man Is An Island” (không người nào cô độc như một hòn đảo), nhà thơ John Donne đã viết như vậy. Với Liệu pháp Ý nghĩa, khi bạn đã tìm ra những giá trị sống của bạn, kết nối với những người có cùng sở thích, triết lý sẽ giúp bạn tìm ra cộng đồng thân thiết của mình. Từ đó, bạn sẽ tin tưởng hơn vào những triết lý sống của bản thân, giúp cuộc đời bạn càng thêm ý nghĩa.
Các gợi ý tiếp cận Liệu pháp Ý nghĩa kể trên giúp bạn nhận ra tầm quan trọng của chính bản thân mình, đề cao trách nhiệm cá nhân và từ đó tìm ra ý nghĩa sống của mình. Ngay cả khi đối mặt với đau khổ, bạn có thể tìm cách vượt qua nếu kiên định với triết lý sống của bản thân.
Người ta nói: “Chữa lành tâm lý giống như vá xe đạp. Đôi khi bạn chỉ cần bơm bánh xe căng lên một chút là cuộc sống lại vô tư”. Chúc bánh xe cuộc đời bạn lúc nào cũng bon bon thẳng tiến.
ĐỌC THÊM:
SOUND BATH: THIỀN ĐỊNH VỚI ÂM THANH CHỮA LÀNH TINH THẦN
BẪY HẠNH PHÚC: BÍ QUYẾT SỐNG HẠNH PHÚC TRONG HỖN LOẠN
CẢM XÚC ẢNH HƯỞNG ĐẾN LÀN DA NHƯ THẾ NÀO?
Harper’s Bazaar Việt Nam