Đông trùng hạ thảo là một loại nấm được sử dụng lâu đời trong y học cổ truyền Trung Quốc. Tác dụng của đông trùng hạ thảo tươi đã được khoa học chứng minh mang lại rất nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, vẫn có những nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng loại nấm này mà không phải ai cũng biết. Vậy tác hại của nấm đông trùng hạ thảo và cách phòng tránh là gì? Bazaar Vietnam sẽ giải đáp cho bạn.
Đông trùng hạ thảo là gì?
Ảnh: Healthline
Đông trùng hạ thảo là một loại nấm ký sinh mọc trên ấu trùng của côn trùng. Khi những loại nấm này tấn công vật chủ của chúng, chúng sẽ thay thế mô của vật chủ và mọc ra những thân cây dài, mảnh mai bên ngoài cơ thể vật chủ.
Phần còn lại của côn trùng và nấm được thu thập thủ công, sấy khô và sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc trong nhiều thế kỷ để điều trị bệnh. Các nghiên cứu cho thấy có đến hơn 400 loài nấm đông trùng hạ thảo. Trong đó, 2 loài được nghiên cứu rộng rãi nhất là Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris.
Cordyceps sinensis là thảo dược thiên nhiên thường được tìm thấy ở cao nguyên Tây Tạng và các nước châu Á như Nepal, Ấn Độ, Bhutan, Việt Nam, Thái Lan…
Cordyceps militaris là thảo mộc chứa các hoạt chất của đông trùng hạ thảo nhưng được nuôi trồng đại trà bằng công nghệ lên men. Hợp chất hoạt tính sinh học chính trong nấm đông trùng là beta-glucans, polysaccarit, sterol, peptide và flavonoid. Ngoài ra, đông trùng hạ thảo còn cung cấp các axit amin thiết yếu, vitamin B, nguyên tố vi lượng, chất xơ.
Mặc dù đông trùng hạ thảo được xem là an toàn cho hầu hết mọi người nhưng vẫn có thể gây ra nhiều hệ lụy sức khỏe nếu sử dụng sai cách. Hãy cùng xem tác dụng và tác hại của đông trùng hạ thảo là gì nhé.
Tác dụng của đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo đã được đánh giá cao trong y học cổ truyền Trung Quốc và là một loại thực phẩm chữa bệnh trong nhiều thế kỷ. Nó đã được sử dụng trong lịch sử để điều trị mệt mỏi, lượng đường trong máu cao, cholesterol cao và một loạt các bệnh khác.
Sau đây là 7 tác dụng của đông trùng hạ thảo tươi dựa trên cơ sở khoa học.
1. Tăng hiệu suất tập thể dục
Đông trùng hạ thảo đã được chứng minh là cải thiện hiệu suất tập thể dục ở người trưởng thành và lớn tuổi. Tuy nhiên, với các vận động viên chuyên nghiệp thì không mang lại nhiều kết quả.
Loại thảo dược này được cho là làm tăng sản xuất phân tử adenosine triphosphate (ATP) của cơ thể. ATP cần thiết để cung cấp năng lượng cho cơ bắp. Do đó, chúng cải thiện cách cơ thể bạn sử dụng oxy, đặc biệt là trong khi tập thể dục.
2. Chống lão hóa
Tác dụng của đông trùng hạ thảo với phụ nữ là khả năng chống lại lão hóa do các gốc tự do gây ra. Các nhà nghiên cứu tin rằng hàm lượng chất chống oxy hóa của loại thảo dược này có thể chống lại tổn thương tế bào bằng cách vô hiệu hóa các gốc tự do.
Một nghiên cứu khác cho thấy nấm đông trùng kéo dài tuổi thọ của ruồi giấm, củng cố thêm niềm tin rằng chúng có lợi ích chống lão hóa.
>>> Đọc thêm: 12 TÁC HẠI CỦA WHEY PROTEIN KHI BỔ SUNG SAI CÁCH
3. Làm chậm sự phát triển của khối u
Trong các nghiên cứu về ống nghiệm, đông trùng hạ thảo đã được chứng minh là có tác dụng ức chế sự phát triển của nhiều loại tế bào ung thư ở người. Ví dụ như ung thư phổi, ruột kết, da và gan. Loại thảo dược này còn có thể đảo ngược các tác dụng phụ liên quan đến quá trình điều trị ung thư. Một trong những tác dụng phụ này là giảm bạch cầu.
4. Điều trị bệnh tiểu đường loại 2
Uống đông trùng hạ thảo có tốt không? Nấm đông trùng có chứa một loại đường đặc biệt có thể điều trị bệnh tiểu đường.
Bệnh tiểu đường là một căn bệnh mà cơ thể không sản xuất hoặc không đáp ứng với hormone insulin. Hormone này thường vận chuyển đường glucose vào tế bào để lấy năng lượng. Khi cơ thể không sản xuất đủ insulin, glucose không thể đi vào tế bào nên ở lại trong máu. Máu chứa nhiều glucose sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Một số bằng chứng cho thấy uống đông trùng hạ thảo có thể bảo vệ chống lại bệnh thận, một biến chứng phổ biến của bệnh tiểu đường. Ngoài ra, chúng giữ cho lượng đường trong máu ở mức ổn định bằng cách bắt chước hoạt động của insulin nữa đấy.
>>> Đọc thêm: CÔNG DỤNG VÀ TÁC HẠI ÍT AI BIẾT CỦA HOA ATISO ĐỎ
5. Tốt cho sức khỏe tim mạch
Bên cạnh tác hại của đông trùng hạ thảo nếu dùng sai cách thì không thể phủ nhận lợi ích sức khỏe tim mạch của loại thảo dược này. Chúng giúp ngăn ngừa rối loạn nhịp tim và giảm mức chất béo trung tính, bao gồm cả cholesterol LDL xấu. Điều này là do hàm lượng adenosine có chứa trong đông trùng hạ thảo có tác dụng bảo vệ tim hiệu quả.
6. Giảm cảm giác mệt mỏi
Nấm đông trùng hạ thảo có tác dụng tăng sự hấp thụ oxy trong não và tăng lưu lượng máu đến các tế bào não. Từ đó giúp bạn chống lại sự mệt mỏi về tinh thần.
Bạn có thể sẽ cảm thấy tỉnh táo và tập trung hơn sau khi uống đông trùng hạ thảo, vì chúng có tác dụng kích thích tương tự như cà phê. Tuy nhiên, không giống như cà phê, nấm đông trùng sẽ không khiến bạn bồn chồn hay lo lắng.
7. Tác dụng của đông trùng hạ thảo tươi chống viêm trong cơ thể
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi các tế bào con người tiếp xúc với đông trùng hạ thảo thì các protein đặc biệt làm tăng tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể sẽ bị ức chế.
>>> Đọc thêm: 12 TÁC HẠI CỦA THỨC KHUYA VỚI PHỤ NỮ. ĐỌC NGAY ĐỂ TRÁNH!
Tác hại của đông trùng hạ thảo và cách phòng tránh
Nấm đông trùng hạ thảo được xem là an toàn cho những người khỏe mạnh. Tuy nhiên, vẫn có tác dụng phụ thường gặp khi dùng loại thảo dược này. Ngoài ra, đông trùng hạ thảo cũng tương tác với một số loại bệnh và thuốc.
1. Những tác dụng phụ phổ biến
Với người có cơ địa nhạy cảm, đông trùng hạ thảo sẽ gây ra tác dụng phụ nhẹ như khô miệng, đau bụng, tiêu chảy hoặc buồn nôn. Cũng có bằng chứng cho thấy một số sản phẩm chiết xuất từ nấm đông trùng có thể gây ra mùi vị kim loại kéo dài. Bạn sẽ mất nhiều thời gian để lấy lại mùi vị bình thường.
Ngoài ra, những người bị dị ứng với nấm men hay nấm mốc cũng có khả năng phản ứng với đông trùng hạ thảo. Nếu bạn gặp phải những tác dụng phụ trên, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
2. Tác hại của nấm đông trùng hạ thảo làm tăng nguy cơ chảy máu
Nếu bạn đang dùng thuốc làm loãng máu, đông trùng hạ thảo có thể làm tăng nguy cơ chảy máu hoặc bầm tím. Bởi vì loại nấm này có tác dụng kháng tiểu cầu nên làm loãng máu và ngăn ngừa cục máu đông. Vì vậy, những người bị rối loạn chảy máu hoặc trải qua phẫu thuật cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng đông trùng hạ thảo.
>>> Đọc thêm: ĂN NGỌT NHIỀU CÓ TỐT KHÔNG? 17 TÁC HẠI CỦA ĐƯỜNG BẠN NÊN BIẾT
3. Nguy cơ hạ đường huyết
Đông trùng hạ thảo có lợi cho những người đang điều trị tiểu đường. Tuy nhiên, hàm lượng polysaccarit cao trong loại thảo dược này lại có thể làm cho lượng đường trong máu giảm nghiêm trọng.
Khi bạn uống kết hợp đông trùng hạ thảo và insulin nhân tạo dễ gây ra tình trạng bị bất tỉnh do hạ đường huyết. Nếu hạ đường không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến hôn mê, nguy cơ tử vong cao.
Vì thế, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng đông trùng hạ thảo với thuốc điều trị tiểu đường.
4. Tác hại của đông trùng hạ thảo làm tăng một số chất gây ung thư
Tác dụng của đông trùng hạ thảo tươi là khả năng hỗ trợ điều trị hiệu quả bệnh ung thư. Tuy nhiên, loại thảo dược này lại có liên quan đến sự phát triển một số tế bào gốc gây ung thư máu.
Căn bệnh ung thư máu thường bắt đầu từ tủy xương, nơi sản sinh các tế bào gốc. Các chuyên gia tin rằng sử dụng đông trùng hạ thảo trong trường hợp này sẽ làm tăng sự tiến triển của các khối u.
5. Tác hại của đông trùng hạ thảo làm trầm trọng các bệnh tự miễn dịch
Trong các bệnh tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp và lupus, cơ thể tấn công các tế bào khỏe mạnh vì không thể phân biệt chúng với các tế bào bị bệnh. Tác hại của nấm đông trùng hạ thảo là làm trầm trọng thêm các bệnh tự miễn dịch bằng cách kích hoạt các tế bào miễn dịch.
Nếu bạn ghép thận thì các bệnh tự miễn dịch có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của bạn. Do đó, không nên dùng đông trùng hạ thảo để tránh hệ lụy cho sức khỏe.
>>> Đọc thêm: 8 TÁC HẠI CỦA NƯỚC DỪA TƯƠI NẾU SỬ DỤNG KHÔNG ĐÚNG CÁCH
Ai không nên dùng đông trùng hạ thảo?
Ảnh: Passeportsante
Với những tác dụng và tác hại của đông trùng hạ thảo trên đây, rõ ràng không phải ai cũng có thể sử dụng. Những đối tượng nên tránh dùng loại thảo dược này bao gồm:
• Những người đang dùng thuốc chống đông máu hoặc bị rối loạn chảy máu dùng đông trùng hạ thảo sẽ làm tăng nguy cơ chảy máu. Đặc biệt, nếu bạn sắp trải qua phẫu thuật cũng không nên dùng để ngăn chảy máu quá nhiều.
• Nếu cơ địa của bạn bị dị ứng với các loại nấm thì cũng nên tránh nấm đông trùng. Rủi ro về tác dụng phụ của đông trùng hạ thảo có thể cao hơn cả các loại nấm gây dị ứng khác.
• Mặc dù đông trùng hạ thảo đã được sử dụng trong y học Trung Quốc một thời gian dài, nhưng nguy cơ tác dụng phụ có thể cao hơn đối với phụ nữ mang thai và cho con bú.
• Tác hại của đông trùng hạ thảo cũng sẽ gây nhiều nguy cơ cho người bị bệnh ung thư tủy hoặc bệnh tự miễn dịch. Hãy tránh sử dụng nếu bạn mắc những bệnh này nhé.
>>> Đọc thêm: ĂN MUỐI CÓ BÉO VÀ GÂY TĂNG CÂN KHÔNG? 7 TÁC HẠI CẦN BIẾT
Những lưu ý khi sử dụng đông trùng hạ thảo
Ảnh: Freepik
1. Liều dùng đông trùng hạ thảo hiệu quả nhất là gì?
Mặc dù tác hại của nấm đông trùng hạ thảo vẫn có nguy cơ xảy ra nhưng bạn có thể tránh được nếu dùng đúng cách.
Đông trùng hạ thảo đã được thử nghiệm trên động vật và con người ở nhiều liều lượng khác nhau và được chứng minh là an toàn ngay cả ở liều lượng lâm sàng cao hơn. Liều lượng vừa phải 2g (2.000mg) là liều lượng mà các chuyên gia khuyến nghị sử dụng hằng ngày. Bạn có thể dùng liều lượng này tối đa 1 năm. Song hãy hỏi bác sĩ nếu muốn dùng trong thời gian dài.
2. Uống đông trùng hạ thảo có tốt không và uống vào thời điểm nào?
Uống nấm đông trùng hạ thảo vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều là tốt nhất. Bằng cách đó, bạn sẽ đạt được lợi ích tăng cường trí nhớ trong suốt cả ngày. Uống đông trùng hạ thảo vào buổi tối có thể khiến bạn cảm thấy bồn chồn và gây rối loạn giấc ngủ.
3. Bổ sung tốt nhất của đông trùng hạ thảo là gì?
Tùy thuộc vào sở thích, bạn có thể chọn uống bột đông trùng hạ thảo, chất bổ sung, trà nấm hoặc thực phẩm tăng cường. Lựa chọn khác là uống dạng viên nang để tăng cường tác dụng của đông trùng hạ thảo với phụ nữ.
4. Mất bao lâu để đông trùng hạ thảo phát huy tác dụng?
Bạn có thể nhận thấy tác dụng ngắn hạn của đông trùng hạ thảo chỉ trong một tuần. Ngoài ra, tác dụng của đông trùng hạ thảo tươi có thể phát huy sớm hơn, ví dụ như cảm thấy đầu óc phấn chấn, tỉnh táo.
Tuy nhiên, để có hiệu quả lâu dài, bạn sẽ cần bổ sung đông trùng hạ thảo mỗi ngày trong ít nhất vài tháng.
5. Cách bảo quản đông trùng hạ thảo là gì?
Bảo quản thực phẩm bổ sung đông trùng hạ thảo ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Ngoài ra, một số loại rượu hoặc dầu nấm đông trùng có thể cần được giữ lạnh. Bạn nên đọc kỹ các hướng dẫn và nhãn lưu ý của nhà sản xuất để bảo quản phù hợp.
Tác dụng và tác hại của đông trùng hạ thảo là những thông tin quan trọng bạn cần biết rõ. Ngoài ra, hãy chú ý đọc kỹ các thành phần và bảng thông tin dinh dưỡng về thực phẩm hoặc thuốc có chứa chiết xuất đông trùng hạ thảo. Điều đó sẽ giúp bạn sử dụng loại thảo dược này an toàn hơn.
>>> Đọc thêm: ĂN ĐÊM CÓ TỐT KHÔNG? 9 LỢI ÍCH VÀ TÁC HẠI KHÔNG NGỜ
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt Nam
