Sound Bath: Thiền định với âm thanh chữa lành tinh thần

Thiền với chuông xoay Tây Tâng là một hình thức Sound Bath – Âm thanh chữa lành quen thuộc. Ảnh: Arina Krasnikova / Pexels

Với nhịp sống hối hả hiện nay, mức độ căng thẳng ngày càng tăng khiến cơ thể và tâm trí bạn mệt mỏi. Điều này làm rộ lên các phương pháp cải thiện tâm trạng, từ thiền định đến yoga, thậm chí là liệu pháp âm thanh. Một trong những cách chăm sóc bản thân đang thu hút sự quan tâm là sound bath (còn gọi thiền âm thanh), mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tâm trạng.

Sound bath (tắm trong âm thanh), liệu pháp chữa bệnh cổ xưa

Về cơ bản, sound bath có thể hiểu là biến thể của thiền định. Đúng với cái tên “tắm trong âm thanh”, người thực hành được đắm mình trong làn sóng âm. Liệu pháp này sử dụng các nhạc cụ tạo ra âm thanh như bát, cồng chiêng, chuông, dùi cui hoặc chuông âm thoa để tạo ra tần số mà tai và não có thể cảm nhận được.

Thuật ngữ “sound bath” có vẻ lạ lẫm với một số người nhưng việc sử dụng âm thanh để chữa lành bệnh tật đã được áp dụng hàng ngàn năm trước.

Trong y học Trung Quốc, âm thoa được dùng để tạo ra sự thay đổi tần số trên các huyệt đạo, giúp hài hòa khí huyết trong cơ thể. Người Hy Lạp cổ đại sử dụng rung động âm thanh để điều trị tiêu hóa, các vấn đề về tinh thần và giấc ngủ. Người Tây Tạng dùng bát hát trong hơn 2.000 năm cho mục đích thiền và thổ dân Úc chơi đàn didgeridoo để chữa bệnh. Ngay cả trong De Anima của Aristotle cũng trình bày chi tiết về việc ông tin rằng nhạc sáo có thể thanh lọc tâm hồn.

Các thể loại liệu pháp chữa lành với âm thanh

Thiền chuông xoay

Chuông xoay hay còn gọi là Chuông xoay Tây Tạng hay Chuông xoay Himalaya là một trong những dụng cụ chính trong buổi thiền chữa lành bằng âm thanh. Chuông được xoay ngược nên trông như một cái chén/bát. Các loại chuông bát được chế tác với nhiều kích cỡ và chất liệu để tạo ra các tần sóng âm thanh khác nhau, nhằm chữa lành các trung tâm năng lượng khác nhau trên cơ thể.

Chuông xoay Tây Tạng (Tibetan singing bowl): Dù nhiều người gọi chúng là chuông xoay Tây Tạng, có ghi chép cho rằng xuất phát điểm của chúng là Trung Quốc và khu vực Lưỡng Hà cổ đại. Các nhà sử học cho rằng khái niệm sử dụng chuông để cầu nguyện vì mục đích tôn giáo đã lan rộng ra các quốc gia trên thế giới vì sự phát triển của Phật giáo. Chuông xoay Tây Tạng được làm từ nhiều chất liệu kim loại, như chì, sắt, thiếc, đồng, vàng và bạc nhằm tương ứng với các luân xa (chakra) khác nhau.

Chuông ngọc xoay (crystal singing bowl): Chuông ngọc chủ yếu được làm từ các bột thạch anh (quartz) ép, ví dụ như thạch anh trắng, hồng, tím,… Đây là một phát kiến hiện đại khi so với chuông xoay kim loại bởi mãi đến thế kỷ 20 mới có công nghệ nghiền và ép bột đá.

Sự khác biệt giữa chuông xoay kim loại và chuông đá là tần số âm thanh. Chuông kim loại có kích thước tiêu chuẩn phát ra tần số từ 110 Hz đến 660 Hz, là tần số âm thanh chữa lành trầm ấm và dễ chịu. Trong khi đó, chuông ngọc tạo ra âm thanh cao hơn, trong trẻo và réo rắt, gợi mở sức tưởng tượng khi thiền định.

Thiền với nhạc cụ

Cồng chiêng (Gong sound) bath): Cồng chiêng là một trong những nhạc cụ lâu đời nhất do con người tạo ra, có niên đại hơn 5.000 năm, đóng vai trò quan trọng trong các nghi thức tôn giáo và chữa bệnh ở các nền văn hóa bao gồm Trung Quốc, Miến Điện, Hy Lạp, Ấn Độ, Nam Mỹ và Châu Phi. Âm thanh chữa lành được tạo ra từ các loại cồng với kích cỡ lớn, tạo ra tiếng vang trầm ấm và ngân nga.

Trống không linh (Drum sound bath): Trong thiền định, chúng ta dùng trống không linh (tiếng Anh là tank drum hoặc steel tongue drum) để tạo ra âm thanh chữa lành. Gọi là trống nhưng thực chất nó phát ra âm nhạc gợi nhắc đến những chuyển động của năng lượng. Các rung động có thể được cảm nhận bằng cả cơ thể.

Âm thoa (Tuning fork sound bath): Âm thoa là một dụng cụ có hai chấu (two prong) làm từ kim loại hình chữ U. Rung động âm thanh mà âm thoa tạo ra có tần số cao, được tin là có thể kích thích khí công, thúc đẩy năng lượng trong cơ thể lưu thông tự nhiên.

Sáo (Flute sound bath): Quá trình thiền định này sử dụng các loại sáo dân tộc thay vì sáo hiện đại, bởi chúng có âm hưởng êm dịu hơn so với tiếng sáo hiện đại réo rắt. Sáo có thể kết hợp với chuông xoay, trống không linh trong thiền định.

Thiền với âm thanh thiên nhiên

Các âm thanh chữa lành từ nhạc cụ và chuông xoay có thể được kết hợp với âm thanh của tự nhiên để tạo ra một bản hòa âm đa sắc thái. Nhiều buổi thiền kết hợp thiền chuông xoay với giọng ca và đặt trong bối cảnh thiên nhiên có tiếng suối chảy, tiếng chim hót, tiếng sóng biển rì rào và lá cây xào xạc…

Lợi ích sức khỏe của liệu pháp âm thanh chữa lành

Ảnh: Katrin Bolovtsova / Pexels

Tác dụng lớn nhất của liệu pháp âm thanh chữ lành là dùng giúp điều trị sức khỏe tinh thần, chẳng hạn như trầm cảm, lo lắng và mệt mỏi, mà không dùng đến thuốc tây hay can thiệp xâm lấn. Các sóng thanh giúp não bộ tiến vào trạng thái alpha-dominant hoặc theta-dominant.

“Trong trạng thái này, não bộ có thời gian để hấp thụ những gì đã xảy ra trong ngày của bạn. [Nó] cho phép bạn xử lý các suy nghĩ và cảm xúc”, nhà trị liệu âm thanh Farzana Ali cho biết. “Kết quả là bạn sẽ cảm thấy bình tĩnh hơn, vui vẻ hơn và bớt lo lắng hơn sau một buổi trị liệu”.

Nghiên cứu năm 2016 trên 62 người lớn đã đánh giá cảm xúc của họ trước và sau khi thực hiện liệu pháp âm thanh này. Các nhà nghiên cứu nhận thấy sự căng thẳng, lo lắng và tâm trạng tiêu cực giảm đáng kể sau khi trị liệu.

Một nghiên cứu năm 2018 với 60 người tham gia, 30 người được yêu cầu nghe nhạc của chuông xoay Tây Tạng trước khi phẫu thuật. Phân tích cho thấy nhịp tim và các chỉ số quan trọng khác thể hiện sự lo lắng được cải thiện ở những người được nghe âm thanh từ chuông hát.

Một buổi trị liệu với âm thanh chữa lành diễn ra như thế nào?

Ảnh: Arina Krasnikova / Pexels

Gọi là sound bath nhưng buổi trị liệu hoàn toàn không đòi hỏi bạn phải nhúng nước! Bạn sẽ nằm yên trong một không gian thoải mái để đắm chìm trong các sóng âm. Với những người cảm thấy khó lòng tịnh tâm thiền định trong một không gian im ắng, sound bath chính là trị liệu thích hợp để giúp bạn thư giãn tâm trí.

Mỗi buổi trị liệu có thể kéo dài từ 45 đến 60 phút. Trị liệu âm thanh có thể được kết hợp với các lớp yoga hoặc các liệu pháp spa khác. Cho dù bạn tham gia khóa thiền riêng hoặc lớp chung, thư giãn tại spa hay tại nhà riêng, bạn đều có thể áp dụng các bước chuẩn bị sau:

1. Chọn một chỗ thoải mái để nằm. Bạn có thể dùng chăn và gối để giúp bản thân thoải mái hơn. Nếu bạn có ngủ quên, không sao cả vì đây là minh chứng cho thấy liệu pháp âm thanh chữa lành giúp bạn cực kỳ thoải mái.

2. Nếu bạn nghe nhạc thiền tại nhà từ các nguồn online, hãy đảm bảo có loa đủ tốt để không phải liên tục đứng dậy điều chỉnh âm lượng khi tĩnh tâm. Bạn cũng nên chọn một căn phòng riêng tư để không bị làm phiền trong quá trình thiền.

3. Dùng nhà vệ sinh trước khi thiền để tránh cảm thấy không thoải mái.

4. Chuẩn bị một chai nước bởi bạn có thể cảm thấy khát sau liệu pháp kéo dài cả tiếng đồng hồ.

5. Nếu muốn, bạn có thể đặt ra một mục tiêu trước khi thiền. Nhiều người tin rằng sound bath có thể mang đến sự chuyển hóa mạnh mẽ cho tinh thần, vì vậy bạn có thể tận dụng cơ hội này để nghĩ về điều gì đó bạn muốn đạt được, một vấn đề bạn muốn giải quyết, hoặc những gì bạn muốn chữa lành trong tâm hồn. Sau đó tĩnh tâm và để cho âm thanh chữa lành giúp bạn giải tỏa năng lượng từ bên trong.