Từ những năm 1970, phần đông phụ nữ trên thế giới đã tham gia vào lực lượng lao động. Họ được phép lựa chọn 1 trong 2: làm một ả khốn thành đạt hoặc một kẻ thất bại được yêu mến. Đây là ràng buộc kép mà người phụ nữ phải chịu khi muốn thăng tiến sự nghiệp.
Thăng tiến sự nghiệp: Yêu thích hay thành công?
Hillary Clinton đã tóm tắt trong một trong cuốn What Happened, nói về cuộc tranh cử tổng thống giữa bà và Donald Trump năm 2016: “Nếu chúng tôi quá mạnh mẽ, chúng tôi không được yêu thích. Quá mềm yếu, chúng tôi không được giao những nhiệm vụ quan trọng. Làm việc quá chăm chỉ nghĩa là chúng tôi đang bỏ bê gia đình của mình. Nếu đặt gia đình làm ưu tiên thì chúng tôi không nghiêm túc với công việc”.
“Rất khó để phụ nữ được thừa nhận năng lực và được yêu thích. Bởi vì điều này đi ngược lại với những định kiến về giới tính”, Giáo sư Sharon Parker chuyên ngành tương lai nghề nghiệp và tâm lý nhân viên từ Đại học Curtin giải thích.
Khi người phụ nữ cư xử theo cách được cho rằng giống phái mạnh, chẳng hạn như bộc lộ ý kiến và quyết đoán, tỷ lệ lớn là họ sẽ vấp phải các phản ứng ngược vì đe dọa trật tự “bình thường”. Cứ thế, người phụ nữ phải chịu cúi đầu và học cách làm vui lòng mọi người.
Không chỉ những nữ chính trị gia và nữ lãnh đạo, nhiều người phụ nữ cũng đang che giấu và thay đổi bản thân để phù hợp với người khác. Đây là thứ bao trùm tất cả mọi khía cạnh trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Đặc biệt là mạng xã hội, nơi mà các bức ảnh selfie và ảnh sắp đặt được thực hiện tỉ mỉ đang chực chờ người theo dõi nhấn “like”.
Vấn nạn từ mạng xã hội
“Đó chính là sự công nhận từ bên ngoài. Mạng xã hội hiện nay tôn vinh ngoại hình, phong cách và trang phục”, Jayashri Kulkarni, tiến sỹ tâm lý tại đại học Monash cho hay.
Tất nhiên, ai cũng khao khát sự công nhận từ bên ngoài ở một mức độ nhất định và việc muốn được yêu thích cũng không phải là tiêu cực. Hãy nhớ lại khi bạn ở trường học. Thật vui khi có nhiều bạn và thật tệ khi bạn bị tẩy chay hay nói xấu. Chỉ khi giá trị của con người bị buộc chặt vào sự công nhận bên ngoài và thèm khát được thích nhiều hơn, việc này mới thực sự trở thành vấn đề.
Blogger Sara Crampton, người thành lập e-tailer The Undone và sở hữu nửa triệu lượt theo dõi trên Instagram cho biết: “Mạng xã hội đã khuếch đại khao khát được chú ý của mỗi người. Nó đã hoàn toàn lập trình để chúng ta sống theo kỳ vọng của đám đông”.
Crampton tiếp tục: “Đó là một không gian rất mong manh. Khi ý thức được rằng mạng xã hội như một phần mở rộng của mình, bạn sẽ tự nhiên muốn đăng tải những thứ tốt nhất. Điều này vô hình chung sẽ tạo thêm áp lực”. Kulkarni kết luận: “Người phụ nữ dễ bị tổn thương nếu bị unfriend, không ai thích bài đăng của mình hay lượt theo dõi giảm”.
Hãy là chính mình
Nghiên cứu bởi viện Sức khỏe cộng đồng Hoàng gia Anh cho thấy Instagram là giao diện gây hại sức khỏe tinh thần nhất cho người sử dụng độ tuổi 14 – 24. Vào tháng Bảy năm 2019, Instagram thông báo sẽ thử nghiệm tính năng ẩn lượt thích như một nỗ lực cứu chữa lòng tự trọng của người dùng. Mia Garlich, giám đốc chính sách của Facebook tại Úc và New Zealand cho biết quyết định xóa bỏ số lượng like như một nỗ lực để xem liệu nó có giúp người sử dụng tập trung nhiều hơn vào câu chuyện hay không. Nhìn chung, đây là cố gắng đáng khen để đưa mạng xã hội về mục đích nguyên bản của chúng.
Trong bài phát biểu năm 2015 tại lễ trao giải Girls Write Now, nữ tác giả Chimamanda Ngozi Adichie từng nhấn mạnh:
“Xã hội này đã dạy những cô gái trẻ rằng việc được yêu thích là một phần tất yếu của cuộc sống. Bạn phải uốn mình theo khuôn mẫu để người ta thích bạn. Điều này thật ngớ ngẩn”.
Người phụ nữ có quyền chỉ trích, phức tạp và không hoàn hảo. Chúng ta không phải cái máy làm vừa lòng mọi người. Vấn đề ở đây chỉ là xác định việc được yêu thích rốt cuộc là có ý nghĩa như thế nào. Thành công và được yêu thích không phải hai thứ xung khắc nhau. Bạn hoàn toàn có thể thành công mà không phải chối bỏ mọi xúc cảm. Bạn có thể được yêu thích mà không cần dễ dãi. Trên hết, bạn có thể có cả hai chừng nào bạn là chính mình.
Harper’s Bazaar Việt Nam