Mùa nào thức nấy là tôn chỉ ẩm thực không chỉ ở phương Đông mà còn được phương Tây áp dụng, trong đó có việc thưởng rượu. Khi tiết trời dần mát mẻ với từng cơn gió mùa đông ùa tới, mọi người thường tìm đến vang đỏ vì độ cồn cao, dễ uống và khả năng làm ấm cơ thể. Từ lễ Tạ ơn cho tới Giáng Sinh, Năm Mới, sự xuất hiện của vang đỏ trở thành truyền thống của người phương Tây giống như Tết ở Việt Nam phải có bánh chưng vậy. Tuy nhiên, trong thế giới vang vốn muôn hình vạn trạng, vang trắng luôn mang đến sự khác biệt lạ kỳ và đầy thú vị khi thưởng thức giữa mùa đông se lạnh.
Thượng sách mùa lễ hội
Có nhiều người cho rằng mỗi loại rượu vang sẽ thích hợp với một mùa nhất định nào đó. Còn trong mùa đông, người ta tin rằng rượu vang phải thật đỏ, thật đậm mới phù hợp. Từ xưa đến nay, vang đỏ đã được lựa chọn để kết hợp với những món ăn “nặng”, giàu chất dinh dưỡng dành riêng cho mùa đông như heo quay, gà chiên, ngỗng nướng, khoai tây bỏ lò hoặc các món hải sản. Thứ men sóng sánh này đã trở thành bá chủ trên bàn ăn ở nhiều nơi trên thế giới mỗi mùa lễ hội cuối năm. Tuy nhiên, ít người ngờ rằng tất cả những món ăn kể trên khi đi chung với vang trắng cũng được nâng tầm và đánh thức tất cả giác quan của người thưởng thức.
Với hương vị đặc biệt của mình, rượu vang đỏ chỉ thực sự toát lên vẻ đẹp khi được uống riêng. Sở hữu nồng độ cồn lớn cùng hàm lượng tannin cao, vang đỏ có thể dễ dàng lấn át hương vị món ăn nếu không được lựa chọn kỹ càng. Trong khi đó, với đặc tính nhiều mùi vị có thể kết hợp đa dạng, ăn khớp cùng nhiều món ăn, vang trắng trở thành lựa chọn tối ưu. Có rất nhiều loại vang trắng thực sự hoàn hảo để uống vào buổi tối tháng Một lạnh giá hơn là một ngày tháng Năm ngập tràn ánh nắng. Mùi gỗ sồi, độ đậm cao, độ sánh… những đặc tính ấy của nhiều loại vang trắng thực sự không phải lý tưởng cho mùa hè.
Sao không phải là vang trắng?
“Người ta chẳng quan tâm đông hạ một khi đã hạnh phúc” Anton Chekhov, nhà văn Nga từng cảm thán như thế. Vì vậy tại sao cứ phải là vang đỏ mùa đông tới khi có nhiều sự lựa chọn khác? Vang trắng còn có thể gợi lên những hình ảnh sinh động trong miền ký ức xa xôi từ những nơi chúng thuộc về, như ngôi làng nhỏ xinh bên sông ở Alsace, những cánh đồng nho trải dài bất tận ở Bordeaux tại Pháp hay Grüner Veltliner từ nước Áo. Mỗi loại vang được làm từ những giống nho với hương vị khác nhau. Tất cả hòa quyện cùng những đặc tính thổ nhưỡng và khí hậu của từng vùng, kích thích trí tưởng tượng của chúng ta, đưa ta vào những cuộc phiêu lưu độc đáo. Dù đang ở nơi lạnh giá và không có điều kiện “đi tránh rét”, nhưng bạn hãy thử nhắm mắt lại, nhấp một ngụm vang trắng thật sắc từ miền Nam nước Pháp. Ngay lập tức, bạn như được thả mình trong vũ điệu khoáng đạt của cái nắng, cái gió vùng Địa Trung Hải.
Các loại nho chính
Rượu vang trắng có vô số loại được làm từ những giống nho khác nhau: nho Burgundy đã đi vào huyền thoại, nho Chardonnay từ khu vực New World ngập nắng, nho Viognier thoang thoảng hương đào, nho Pinot Gris đậm đà hay nho Gewürztraminer. Trong đó, những loại rượu làm từ nho chín thường có những hương vị đặc trưng, hài hòa như vị hoa quả nhiệt đới, vị gỗ sồi ấm áp và vị vani mịn màng.
Chardonnay
Khi nói đến rượu vang trắng, không thể không nhắc đến những chai Chardonnay ủ gỗ sồi với hương vị đậm đà. Vang đậm nhờ độ cồn cao, mùi gỗ sồi rất rõ, ít vị chua và mùi vị trái cây đã giảm bớt. Nếu được trồng ở vùng có khí hậu lạnh, nho trắng Chardonnay thường có mùi táo, còn đối với vùng khí hậu ấm, nho Chardonnay có mùi trái cây, đặc biệt là mùi dứa. Tuy nhiên, loại rượu này lại thiếu acid, thành tố quan trọng để làm nổi bật vị thơm của các món béo ngậy của mùa đông. Vì vậy, ngoài Chardonnay thì Sauvignon Blanc là lựa chọn không tồi để cân bằng mùi vị trong bữa ăn.
Sauvignon Blanc
Rượu Sauvignon Blanc thường có vị chát, thỉnh thoảng có vị hăng cay, với hương chanh, táo xanh, chanh dây, đào tùy theo độ chín của nho. Nho trắng Sauvignon Blanc được trồng nhiều ở vùng Bordeaux hoặc Loire Valley, Pháp. Nhưng điều tạo nên sự độc đáo trong hương vị của Sauvignon Blanc so với những loại rượu vang trắng khác là hương vị thảo mộc đặc trưng của nó. Ta có thể cảm nhận được mùi của ớt chuông, ớt jalapeño hay mùi cỏ mới cắt. Hương vị này được tạo nên từ các hợp chất thơm gọi là pyrazine và là thành tố tạo nên hương vị của Sauvignon Blanc.
Sémillon
Ngoài ra, phải nói đến rượu Sémillon như một sự kết hợp giữa hai loại kể trên. Sémillon là một loại nho có màu trắng, vỏ mỏng, chủ yếu được trồng ở vùng Bordeaux, Pháp. Nhưng tùy thuộc vào nơi Sémillon được trồng, hương vị có thể thay đổi từ sảng khoái, làm sạch khoang miệng như Sauvignon Blanc tới vị chanh thơm dịu, mềm mại, đậm đà như Chardonnay ủ gỗ sồi. Sémillon thường có độ sánh cao, lượng chua thấp nhưng loại rượu này thường có tuổi thọ cao hơn các loại vang trắng khác. Rượu Sémillon có thể được uống từ rất sớm để thưởng thức trọn vẹn hương vị tươi mới hoặc để lâu hơn nếu muốn đậm vị.
Thưởng thức đúng điệu
Chìa khóa để có thể tận hưởng hết tinh túy của vang trắng chính là nhiệt độ. Ai lại muốn dùng đồ uống ướp lạnh khi không khí chực đóng băng? Trái ngược với quan niệm sai lầm phổ biến tạo ra bởi các nhà hàng, rượu trắng không cần phải ướp lạnh toát mới “chuẩn”, kể cả trong mùa hè. Ở khoảng 10 độ C (chừng 30 phút sau khi lấy ra khỏi tủ lạnh), hương vị vang trắng mới thực sự nổi bật và không gây buốt khi thưởng thức.
Vang trắng không phải là thứ uống chơi cho vui miệng, mà cần phải nâng niu theo cách đặc biệt. Đầu tiên, hãy ngắm nhìn chất lỏng mượt mà sóng sánh màu vàng trong ly rượu, từ từ hít lấy mùi hương tinh tế và cảm nhận hương vị của nó đang len lỏi, tràn ngập bằng khứu giác. Sau đó mới nhấp một ngụm vừa đủ, đảo rượu xung quanh miệng để có thể cảm nhận được hết vị của rượu bằng vị giác.
Thưởng rượu là một thú vui tao nhã và càng hoàn hảo hơn nếu ta chọn đúng loại rượu phù hợp cho những bữa ăn đặc biệt trong mùa lễ hội. Có thể bạn sẽ khui một chai vang đỏ như thường lệ, nhưng mùa đông năm nay, hãy cứ thoải mái đặt một chai vang trắng thật ngon trên bàn thử xem.
Một số tác dụng không ngờ của vang trắng
– Vang trắng chứa chất flavonoid có tác dụng chống ô-xi hóa, ngăn ngừa ung thư, đặc biệt là ung thư vú. Theo một nghiên cứu của Đại học Barcelona, vang trắng có thể có hàm lượng chất chống ô-xi hóa cao hơn cả vang đỏ giúp làm chậm quá trình lão hóa.
– Vang trắng cũng chứa nhiều loại a-xít amin, khoáng chất và vitamin cung cấp những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, vậy nên đối với những người ốm yếu cần tẩm bổ, việc uống đều đặn một lượng rượu vang thích hợp có thể giúp hồi phục sức khỏe nhanh hơn.
– Rượu vang trắng còn chứa kali sorbat, một chất có lợi cho việc tiết dịch của mật và tuyến tụy, có lợi cho tiêu hóa và phòng ngừa táo bón. Ngoài ra, vang trắng còn giúp ích cho người bị tiểu đường và quá cân.
– Một nghiên cứu của Trung tâm Y khoa thuộc Đại học Connecticut cho biết 1/3 số loại vang trắng hiện nay có khả năng ngăn ngừa các bệnh về tim mạch và cải thiện khả năng hô hấp.
Harper’s Bazaar Việt Nam