7 điều bạn cần biết trước khi mua đá quý hồng ngọc

Nhẫn Rose Dior Bagatelle từ vàng, kim cương, hồng ngọc, ngọc lục bảo

Nhẫn Rose Dior Bagatelle bằng vàng, kim cương, hồng ngọc, ngọc lục bảo đều cắt dạng đá quý nhí (pavé), Dior.

Bạn muốn mua trang sức cẩn viên đá quý hồng ngọc? Hoặc tìm mua một viên đá ruby để đầu tư tương tự vàng hay kim cương? Trước khi quyết định mua sắm, hãy tham khảo những thông tin dưới đây từ Harper’s Bazaar. Chúng tôi đã mời ông Roland Schluessel, một chuyên gia trong ngành đá quý thế giới để chia sẻ những thông tin quan trọng nhất về một trong “tứ đại đá quý” của làng kim hoàn.

VỀ TÁC GIẢ, CHUYÊN GIA ROLAND SCHLUESSEL

Roland Schluessel sinh ra ở Thụy Sỹ và trải qua một phần thời thơ ấu ở Milan, Ý. Sau khi tốt nghiệp các trường Kinh doanh, Quản lý và Tiếp thị ở Thụy Sỹ, ông theo học ngành đá quý ở Đức và London, Anh. Tại Anh, ông nhận giải thưởng Rayner năm 1985.

Trong nhiều chuyến đi đến các trung tâm và địa điểm khai thác đá quý ở Nam Mỹ, châu Phi, châu Âu và châu Á, Roland đã chụp được hơn 200.000 bức ảnh về quá trình khai thác đá quý và các quá trình địa chất như núi lửa phun trào. Các bài thuyết trình của ông về đá quý đã được đánh giá cao ở nhiều nước trên thế giới.

Roland cũng là tác giả của một cuốn sách về hồng ngọc và ngọc bích từ Myanmar. Cùng với vợ là Nata, họ sở hữu công ty bán buôn đá quý Pillar & Stone International, chuyên về đá quý màu và ngọc bích. Roland Schluessel hiện cư trú tại San Francisco.

7 điều bạn cần biết trước khi mua đá quý hồng ngọc

Viên hồng ngọc thô (trái) và đã cắt thành dạng đá quý sẵn sàng để nạm trang sức (phải). Cả hai được tìm thấy tại Mogok, Myanmar

Đôi nét về viên đá quý hồng ngọc trong lịch sử

Trong lịch sử và nhiều nền văn hóa, đá quý hồng ngọc gắn liền với tình yêu, niềm đam mê và quyền lực. Màu đỏ sặc sỡ của viên đá khiến người ta liên tưởng đến máu, sức nóng và sự nguy hiểm. Đỏ cũng là màu nổi bật nhất trong dải quang phổ. Đỏ là màu đầu tiên trẻ sơ sinh có thể nhìn thấy.

Năm 1477, chiếc nhẫn đính hôn cẩn kim cương đầu tiên được trao cho Mary xứ Burgundy bởi Đại công tước Áo Maximilian I. Nhưng trước đó, các mẫu nhẫn đính hôn thời cổ thường được gắn đá quý màu đỏ, bao gồm cả hồng ngọc.

Hồng ngọc rất hiếm và có giá trị cao, đến độ nó trở thành một câu nói lóng trong tiếng Pháp – “payer rubis sur l’ongle”. Câu này dịch ra thành “thanh toán bằng một viên hồng ngọc trên móng tay”, ám chỉ rằng khoản thanh toán đã được hoàn tất toàn bộ bằng tiền mặt chứ không bị trả góp hay khất nợ.

Vui vui: Hầu hết các viên “hồng ngọc” lớn trong hoàng gia châu Âu là những viên đá quý spinel màu đỏ, chứ không phải ruby thật! Vì ruby hiếm khi nào đạt được kích cỡ quá lớn.

Viên đá quý màu đỏ được đặt tên là Black Prince Ruby trong vương miện hoàng gia Anh thực chất là một viên spinel.

Vì sao hồng ngọc quý hiếm?

Thực tế, hồng ngọc và sapphire có liên quan. Cả hai loại đá quý này đều cấu thành từ một loại khoáng chất được gọi là corundum.

Về mặt hóa học, corundum không đặc biệt hiếm trong vỏ Trái đất. Nhưng nó hiếm khi kết tinh thành đá quý chất lượng. Corundum tinh khiết cũng không có màu. Phải thêm một lượng nhỏ ô-xít crom mới có thể tạo ra “màu đỏ ruby”.

Tuy nhiên, crom cản trở sự phát triển của các tinh thể lớn. Điều này giải thích tại sao hầu hết các viên đá quý hồng ngọc có kích cỡ tương đối nhỏ. Ngoài ra, để crom có thể trộn lẫn với các nguyên tố nhẹ hơn – thành phần cấu tạo nên các quá trình biến đổi địa chất và khoáng chất – thì cần đến hàng triệu năm.

Thợ mỏ tìm hồng ngọc tại một mỏ đá dưới lòng đất ở Mogok, Myanmar. Ảnh: Roland Schluessel ©

Những điều kiện hình thành hồng ngọc đã diễn ra trong quá trình kiến tạo núi cách đây khoảng 550 triệu năm trên một siêu lục địa cổ đại được gọi là Gondwana. Siêu lục địa này ngày nay chính là Đông Phi, Madagascar, Sri Lanka và mũi phía Nam của Ấn Độ. Một quá trình tương tự nhưng gần đây hơn tạo ra dãy Himalaya, là nguyên nhân tạo ra các nguồn ruby nằm dọc các dãy núi từ Tajikistan và Afghanistan, qua Myanmar, đến tận miền Bắc Việt Nam.

Vì vậy, việc địa chất hình thành các điều kiện lý tưởng để tạo nên hồng ngọc chất lượng tốt là rất hiếm. Trên thực tế, sự hình thành corundum chỉ có thể diễn ra trên một hành tinh có đại dương và các mảng lục địa chuyển động. Điều này làm nên sự khan hiếm của hồng ngọc. Trong vũ trụ, việc tìm thấy dấu hiệu của sự sống còn dễ hơn là tìm ra hồng ngọc trên một hành tinh nào đó!

Vòng cổ Astre Rouge với tâm điểm là viên hồng ngọc Mozambique. Vòng thuộc bộ sưu tập trang sức cao cấp Stellar Times, Louis Vuitton

Đọc nhanh về tính chất của đá quý hồng ngọc

Họ đá: Corundum
Màu sắc: Đỏ
Điều gì quan trọng nhất khi bạn chọn mua đá? Vẻ đẹp của màu sắc
Mức độ đa sắc: Dichroic là hỗn hợp hai màu theo hướng vuông góc với hướng đơn màu
Màu sắc đẹp nhất và có giá trị đầu tư cao nhất: Màu huyết bồ câu là đỏ carmine với huỳnh quang đỏ mạnh
Độ trong suốt: Trong suốt, có thể vẩn đục vì tạp chất
Đường cắt lý tưởng: Giác cắt cushion, hình bầu dục và hình tròn cho những viên đá nhỏ hơn
Độ cứng: 9
Độ bền: Rất bền
Hiệu ứng quang học thường gặp: Có sao sáu tia khi được cắt như một viên ngọc mài tròn hình vòm (cabochon)
Xử lý: Thường được nung nhiệt, lấp đầy các vết nứt với dầu hoặc thủy tinh, corundum được khuếch tán
Đá nào trông tựa Ruby: Spinel màu đỏ tự nhiên
Đá giả: Đá tổng hợp làm từ thủy tinh đỏ và corundum, ruby tổng hợp, các loại đá đỏ tự nhiên hoặc tổng hợp khác, đá lắp ghép, thủy tinh
Biểu trưng cho: Người sinh vào tháng Bảy
Giá trị đầu tư cho những viên đá quý chất lượng tốt nhất, trên thang điểm từ 1 (thấp nhất) đến 10 (cao nhất): 10

Ruby mài tròn (cabochon) có hiệu ứng sao, Việt Nam

Những điều cần biết khi mua đá quý hồng ngọc

1. Carat: Viên hồng ngọc hoàn mỹ có thể đắt hơn kim cương

Giá trị của hồng ngọc chất lượng cao tăng vượt bậc, tương ứng với mỗi đơn vị carat. Mức tăng phổ biến nhất áp dụng cho các kích thước 3, 5, 8 và 10 carat.

Thực chất, những viên hồng ngọc tinh khiết, ít lẫn tạp chất, màu sắc đẹp thì có thể trị giá cao hơn nhiều lần so với viên kim cương cùng kích cỡ.

Một mẫu cài áo LEYEN hình chim phụng hoàng với thân là viên ruby Việt Nam phát quang rực rỡ.

2. Đá quý hồng ngọc đến từ đâu thì cao giá nhất?

Hồng ngọc hiện được khai thác thương mại ở Mozambique, Tanzania, Kenya, Madagascar, Myanmar, Việt Nam, Afghanistan, Tajikistan, Pakistan, Ấn Độ, Sri Lanka và Greenland.

Mozambique hiện là nhà xuất khẩu chính. Trong khi đó, Myanmar (trước đây gọi là Miến Điện) về mặt lịch sử là nguồn quan trọng nhất, vì quốc gia này đặc biệt nổi tiếng với những viên hồng ngọc đẹp và có giá trị nhất.

Trang sức Astre Rouge được làm từ hồng ngọc Mozambique và kim cương, thuộc bộ sưu tập trang sức cao cấp Stellar Times, Louis Vuitton

Đá mẹ xác định chất lượng của những viên hồng ngọc mà nó có thể sản sinh. Các loại đá nghèo sắt, chẳng hạn như nền tảng đá cẩm thạch từ Thung lũng Mogok ở Myanmar, tạo nên ruby có màu đỏ đẹp nhất. Những viên hồng ngọc đậm hơn, có ánh tía hay ngả nâu, được tìm thấy trong các loại đá giàu sắt. Tại Việt Nam, các mỏ đá hồng ngọc được phát hiện vào những năm 1980 ở vùng Lục Yên miền Bắc trên nền tảng đá cẩm thạch.

Mozambique hiện có trữ lượng hồng ngọc lớn nhất thế giới. Nhiều khả năng quốc gia này sẽ duy trì vị trí dẫn đầu trong ba mươi năm tới. Trong khi hồng ngọc Miến Điện nổi tiếng với chất lượng cao nhất, và là chuẩn mực để đánh giá mọi loại hồng ngọc khác thì sản lượng sụt giảm. Điều này khiến giá hồng ngọc Miến Điện liên tục tăng cao trên thị trường.

Từ quan điểm đầu tư, một viên hồng ngọc Miến Điện hảo hạng giống như một “nghệ nhân tài ba” nổi tiếng, nhưng thời gian hoạt động và số lượng tác phẩm nghệ thuật làm ra lại rất hẹn chế và được săn đón gắt gao.

3. Màu sắc nào của hồng ngọc là đẹp và giá trị nhất? Chính là huyết bồ câu (Pigeon’s Blood)

Đồng hồ Vacheron Constantin vintage năm 1994, làm bằng vàng trắng 18K, kim cương và hồng ngọc. Trên sàn đấu giá Christie’s, nó được định giá 350,000 đô-la HK (tương đương 1 tỷ đồng).

Màu hồng ngọc được khát khao nhất là màu đỏ thuần hoặc màu đỏ hơi tía một chút. Màu đỏ càng thuần khiết thì càng lên màu đẹp cho hồng ngọc. Nếu viên đá có màu thứ cấp ánh nâu, tía, hoặc ngả xám, điều này sẽ làm giảm vẻ đẹp và giá trị của viên đá.

Một chút màu hồng bên trong viên hồng ngọc đỏ tươi thường tốt hơn so với viên hồng ngọc quá sẫm. Nhưng bạn hãy cẩn thận để không phải trả mua lầm một viên sapphire hồng với giá của ruby. Mỗi phòng thí nghiệm đá quý uy tín đều có những các tiêu chuẩn màu sắc để xác định đâu là hồng ngọc, đâu là sapphire hồng.

Vì vậy, một màu đỏ rực rỡ, cân bằng sáng tối là quý nhất. Trong thương mại, nó thường được gọi là màu đỏ “huyết bồ câu” (pigeon’s blood). Đó là màu đỏ carmine có độ huỳnh quang tương đối mạnh, khiến sắc màu của viên ruby như phát sáng.

Tuy nhiên, người mua hãy cẩn thận!

“Huyết bồ câu” là một cái tên thương mại thiếu tiêu chuẩn hóa. Người bán thường bảo viên hồng ngọc của mình là “huyết bồ câu”. Thậm chí, họ có thể cung cấp giấy kiểm định đá quý nếu bạn yêu cầu chứng thực. Nhưng vì không có sự thống nhất về mô tả màu sắc, nên thiếu sự tiêu chuẩn hóa trong việc kiểm định chất lượng hồng ngọc.

Các phòng thí nghiệm đá quý uy tín nhất dành thuật ngữ “huyết bồ câu” cho những viên hồng ngọc chưa qua xử lý có màu đỏ thuần, kết hợp với đỏ huỳnh quang mạnh và không có tạp chất. Những viên hồng ngọc “huyết bồ câu” như vậy, gần như là loại hồng ngọc chỉ có ở Mogok, Miến Điện. Chúng có giá hàng trăm nghìn đô-la Mỹ cho một viên đá 3 đến 5 carat và tăng lên 1 triệu đô-la Mỹ mỗi carat ở một viên lớn hơn.

Một nhà buôn đá quý đã nói: “Tìm thấy một viên ruby huyết bồ câu thật giống như được diện kiến Chúa trời!”.

4. Nên kiểm tra viên đá dưới nhiều điều kiện ánh sáng khác nhau

Cài áo cực kỳ quý hiếm, làm từ hồng ngọc và kim cương, Cartier

Vẻ đẹp của màu sắc là thông số chất lượng quan trọng nhất của hồng ngọc. Vẻ ngoài của ngọc bị ảnh hưởng bởi các điều kiện ánh sáng khác nhau. Những viên hồng ngọc sáng, đặc biệt là những viên có màu hồng nhạt và những viên có màu đỏ huỳnh quang mạnh trông đặc biệt sáng trong ánh sáng ban ngày. Màu đỏ của chúng cũng trông đỏ hơn trong ánh đèn điện. Chúng thường được gọi là đá “hạnh phúc”.

Mặt khác, những viên hồng ngọc có màu đậm và quá bão hòa trong ánh sáng ban ngày trông thậm chí còn tối hơn và xỉn hơn trong ánh sáng đèn điện.

Lời khuyên từ chuyên gia: Hãy kiểm tra viên đá ở dưới hai loại ánh sáng trước khi mua. Rồi bạn chọn viên đá mình yêu thích hơn là để bị ảnh hưởng bởi một số từ ngữ tiếp thị hoa mỹ.

ĐÔI NÉT VỀ HUỲNH QUANG

Huỳnh quang là thuật ngữ mô tả hiệu ứng phát sáng của một chất khi nó bị kích thích bởi ánh sáng hoặc bức xạ điện từ khác. Huỳnh quang nhìn thấy được trong đá quý là huỳnh quang tia cực tím, có thể tạo ra ánh sáng trắng hoặc bất kỳ màu nào của quang phổ.

Ví dụ, huỳnh quang màu đỏ làm sáng thêm sắc đỏ của một viên đá quý màu đỏ. Đây là hiện tượng xảy ra ở những viên hồng ngọc giàu crom nhưng nghèo sắt. Huỳnh quang không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp của viên hồng ngọc dưới ánh đèn cực tím mà còn trong ánh sáng ban ngày, vì mặt trời phát ra bức xạ tia cực tím.

5. Không có viên hồng ngọc tinh khiết không tì vết, chỉ có loại đá quý ít tạp chất

Viên đá quý hồng ngọc nước càng trong, càng ít tạp chất thì càng có giá trị cao. Ảnh: Nhẫn khảm ruby Việt từ Hamana Group

Hầu hết các viên hồng ngọc đều lẫn tạp chất. Nhiều thì có thể nhận thấy bằng mắt thường. Ít thì nhỏ hơn, phải nhìn kỹ qua kính hiển vi. Nhiều thương gia đá quý chưa bao giờ nhìn thấy một viên ngọc trong vắt. Vì vậy, khi nói về độ tinh khiết của hồng ngọc, viên đá càng trong thì càng đắt giá. Nhưng nếu hoàn toàn không có tạp chất, có thể bạn đang mua nhầm…thủy tinh màu!

Hồng ngọc chủ yếu chứa một số tạp chất bao gồm khoáng chất, chất lỏng hoặc các vết nứt và đứt gãy. Nếu những khiếm khuyết bên trong viên đá dễ dàng bị nhìn thấy, chúng sẽ làm mất đi vẻ đẹp và giảm đáng kể giá trị. Các tạp chất lớn cũng có thể làm thay đổi một chút màu sắc của ruby, vì ánh sáng có thể bị phản xạ ở một góc khác làm thay đổi các màu đẹp nhất. Hoặc tệ hơn, chúng làm giảm độ trong suốt của đá.

Đừng để bị lừa: Hồng ngọc tổng hợp và các loại hồng ngọc nhái cũng chứa tạp chất! Do đó, tạp chất không phải là bằng chứng xác thực một viên đá có phải là hồng ngọc thật hay không. Chính các loại tạp chất giúp xác định bản chất của đá quý.

6. Xử lý nhiệt hay không xử lý nhiệt? Cẩn thận ngân sách của bạn!

Hồng ngọc được xử lý nhiệt để thay đổi màu sắc. Người ta xử lý nung nhiệt viên đá quý hồng ngọc để loại bỏ các màu phụ không mong muốn và cải thiện độ trong suốt.

Nung nhiệt không phải là phương pháp xử lý duy nhất đối với hồng ngọc. Một số cách xử lý khác gồm: Lấp đầy các khe nứt bề mặt bằng dầu màu đỏ; Làm đầy những rãnh nứt với thủy tinh; Bổ sung màu sắc thông qua khuếch tán; Hay loại bỏ rutile, loại tạp chất tạo nên những đường mảnh thường được gọi là “tơ”.

Lời khuyên từ chuyên gia: Trong số tất cả các loại đá quý có màu, hồng ngọc có sự khác biệt về giá trị lớn nhất giữa đá không qua xử lý và đá đã được xử lý nhiệt. Sự khác biệt này có thể thay đổi theo thời gian và tăng dần theo kích thước và độ hiếm. Trong khoảng từ 1 đến 3 carat, một viên hồng ngọc tự nhiên không qua xử lý có giá cao hơn từ 50% đến 300% so với viên được xử lý thông thường.

Những gì bạn cần biết về hồng ngọc nhân tạo

Đá thủy tinh corundum, đá hồng ngọc được tạo ra trong phòng thí nghiệm và các loại đá hồng ngọc nhân tạo khác không nằm trong danh mục hồng ngọc cao cấp. Vì vậy, chúng được xem như hàng giả với chi phí sản xuất khoảng từ 2 đến 100 đô-la Mỹ/carat.

Không có gì sai trái trong việc mua một trang sức sử dụng hồng ngọc nhân tạo. Chỉ có điều, bạn không nên bị lừa và trả một số tiền quá lớn cho nó. Khi mua đá quý, bạn nên xác nhận xem mình đang mua loại thiên nhiên hay nhân tạo. Bạn nên yêu cầu người bán xuất trình giấy tờ về nguồn gốc viên đá, nếu đây là viên hồng ngọc có giá trị cao.

Cẩn thận: Hầu hết những viên hồng ngọc nhân tạo trong phòng thí nghiệm đều có huỳnh quang mạnh, giống như những viên hồng ngọc Miến Điện có giá trị nhất.

ĐỊA CHỈ MUA SẮM: SHREVE & CO

Thành lập vào năm 1852, Shreve & Co. là nhà bán lẻ trang sức lâu đời nhất bang California, Mỹ. Công ty có cửa hàng tại trung tâm San Francisco và Trung tâm mua sắm Stanford tại Palo Alto.

Với tư cách là giám tuyển cho các mặt hàng xa xỉ, Shreve & Co. mang đến những trải nghiệm mua sắm đặc biệt, tạo cơ hội cho quan khách khám phá. Mỗi tuyệt tác trang sức, đồng hồ tại Shreve & Co. đều là hiện thân của nghệ thuật chế tác thủ công đỉnh cao – làm nên vẻ ngoài khác biệt, mới mẻ cho những ai yêu thích các vật phẩm tuyệt đẹp.

Shreve & Co. tự hào là nhà phân phối của nhiều thương hiệu lừng lẫy như Patek Philippe, Panerai, Tudor, IWC, Vacheron Constantin, A. Lange & Sohne, Hearts on Fire, Harry Kotlar, Mikimoto và nhiều tên tuổi khác.

Để khám phá thêm về chúng tôi, bạn có thể truy cập website shreve.com hoặc liên hệ Tony Gross tại địa chỉ e-mail tgross@Shreve.com.

Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt Nam

7 điều bạn cần biết trước khi mua đá quý hồng ngọc

VỀ TÁC GIẢ, CHUYÊN GIA ROLAND SCHLUESSEL

Đôi nét về viên đá quý hồng ngọc trong lịch sử

Vì sao hồng ngọc quý hiếm?

Đọc nhanh về tính chất của đá quý hồng ngọc

Những điều cần biết khi mua đá quý hồng ngọc

1. Carat: Viên hồng ngọc hoàn mỹ có thể đắt hơn kim cương

2. Đá quý hồng ngọc đến từ đâu thì cao giá nhất?

3. Màu sắc nào của hồng ngọc là đẹp và giá trị nhất? Chính là huyết bồ câu (Pigeon’s Blood)

Tuy nhiên, người mua hãy cẩn thận!

4. Nên kiểm tra viên đá dưới nhiều điều kiện ánh sáng khác nhau

ĐÔI NÉT VỀ HUỲNH QUANG

5. Không có viên hồng ngọc tinh khiết không tì vết, chỉ có loại đá quý ít tạp chất

6. Xử lý nhiệt hay không xử lý nhiệt? Cẩn thận ngân sách của bạn!

Những gì bạn cần biết về hồng ngọc nhân tạo

ĐỊA CHỈ MUA SẮM: SHREVE & CO

HỒNG NGỌC VIỆT NAM: LÀM SAO TÌM MUA NHỮNG VIÊN ĐÁ RUBY ĐẸP NHẤT?

Ý TƯỞNG CHỌN NHẪN ĐÍNH HÔN SANG TRỌNG: HÃY PHỐI KIM CƯƠNG CÙNG HỒNG NGỌC

Xem thêm

VỀ TÁC GIẢ, CHUYÊN GIA ROLAND SCHLUESSEL

Đôi nét về viên đá quý hồng ngọc trong lịch sử

Vì sao hồng ngọc quý hiếm?

Đọc nhanh về tính chất của đá quý hồng ngọc

Những điều cần biết khi mua đá quý hồng ngọc

1. Carat: Viên hồng ngọc hoàn mỹ có thể đắt hơn kim cương

2. Đá quý hồng ngọc đến từ đâu thì cao giá nhất?

3. Màu sắc nào của hồng ngọc là đẹp và giá trị nhất? Chính là huyết bồ câu (Pigeon’s Blood)

Tuy nhiên, người mua hãy cẩn thận!

4. Nên kiểm tra viên đá dưới nhiều điều kiện ánh sáng khác nhau

ĐÔI NÉT VỀ HUỲNH QUANG

5. Không có viên hồng ngọc tinh khiết không tì vết, chỉ có loại đá quý ít tạp chất

6. Xử lý nhiệt hay không xử lý nhiệt? Cẩn thận ngân sách của bạn!

Những gì bạn cần biết về hồng ngọc nhân tạo

ĐỊA CHỈ MUA SẮM: SHREVE & CO

HỒNG NGỌC VIỆT NAM: LÀM SAO TÌM MUA NHỮNG VIÊN ĐÁ RUBY ĐẸP NHẤT?

Ý TƯỞNG CHỌN NHẪN ĐÍNH HÔN SANG TRỌNG: HÃY PHỐI KIM CƯƠNG CÙNG HỒNG NGỌC

Xem thêm

HỒNG NGỌC VIỆT NAM: LÀM SAO TÌM MUA NHỮNG VIÊN ĐÁ RUBY ĐẸP NHẤT?