Vùng Đất Kỳ Bí: Vở xiếc viral đầu năm 2025 thay đổi nhận định nào của khán giả về xiếc Việt?

Vở xiếc Vùng đất kỳ bí đang viral trên mạng xã hội hiện tại, lôi kéo nhiều người trẻ, gia đình trải nghiệm loại hình nghệ thuật lâu đời tại một rạp xiếc trên bờ vực quên lãng. Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Những ngày nay, rạp xiếc Công viên Gia Định đang đón nhận những thay đổi vô cùng tích cực. Dòng xe lũ lượt đổ về cổng, làm tấp nập lối đi nhỏ dẫn đến rạp, phủ kín bãi đỗ xe. Những suất diễn bình thường chỉ lấp được một nửa, nay đã kín chỗ trong nhiều ngày liên tiếp. Chuyện lâu rồi mới có đang khiến các nghệ sĩ xiếc, ban quản lý rạp phấn khởi hơn bao giờ hết. Sự thay đổi này là nhờ có vở xiếc Vùng Đất Kỳ Bí, biểu diễn bởi Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam, diễn ra từ dịp Tết Nguyên Đán, đang được lan tỏa vô cùng tích cực trên MXH.

Diễn viên Phương Anh Đào cũng đã dành thời gian xem vở kịch Vùng Đất Kỳ Bí

Tìm lại hào quang cho một rạp xiếc trên bờ vực quên lãng

Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Người dân TP.HCM có lẽ đã quen thuộc với những chuyến xe “rao bán” niềm vui cho các em nhỏ. Rạp xiếc Công viên Gia Định quảng bá các suất diễn chủ yếu bằng hình thức gửi xe gắn loa phát thanh đi trên phố, gửi những âm thanh giòn giã mời gọi các gia đình khám phá những tiết mục xiếc đặc sắc vào chiều những ngày Thứ 7, Chủ Nhật hàng tuần.

Dù vậy, tình trạng ít người xem đã kéo dài nhiều năm, đặc biệt trầm trọng sau dịch. Có nhiều suất chỉ lấp được một nửa khán đài, đến sát giờ vẫn còn bán vé. Bản thân xiếc Việt cũng trong tình trạng thiếu hụt thu nhập, nhân lực.

Nguyên do thì có cả khách quan lẫn chủ quan. Khu vực bên ngoài của rạp xiếc Công viên Gia Định trang trí khá đìu hiu, còn phần đông khán giả lại không cảm thấy các hình thức biểu diễn trực tiếp như kịch, xiếc có gì hấp dẫn hơn các dịch vụ giải trí như xem phim hay ca nhạc. Cha mẹ thì sẽ đưa con đi các khu vui chơi để thảnh thơi hơn thay vì xem xiếc.

Nhìn chung, khán giả đã lâu không còn chủ động cập nhật những điểm mới về xiếc, một số còn bài xích vì cho rằng xiếc có xiếc thú. Dần dà, rạp xiếc Công viên Gia Định lâm vào thế khó trong việc thuyết phục khán giả đến xem, thiếu cả thế hệ nghệ sĩ lẫn khán giả kế thừa.

Watch on TikTok

Song, nhờ có vở xiếc Vùng Đất Kỳ Bí, rạp xiếc Công viên Gia Định đang đón lượng người tấp nập đến xem, và cũng đã lâu rồi nơi đây mới trở thành điểm đến “hot” rầm rộ trên mạng xã hội.

Để so sánh, tại rạp xiếc này, vở kịch xiếc Huyền Sử Rồng Tiên năm 2023 có ba ca diễn, không phát sinh thêm. Vở Ầu Ơ năm 2024 có 15 ca diễn, chủ yếu vào cuối tuần. Vở Vùng Đất Kỳ Bí thì đã có 39 ca, từ thứ 4 trong tuần đã biểu diễn, và vào cuối tuần sẽ là 2 ca diễn liên tiếp. Ban đầu, đoàn xếp lịch chỉ có 10 suất trong Tết Nguyên Đán, ngày 9/2/2025 dương lịch là hết, nhưng vì nhu cầu của khán giả quá lớn, đoàn thêm nhiều suất nữa, đến nay, các suất phát sinh này cũng đã gần kín chỗ.

Khắp các trang mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, không riêng gì trẻ em, thanh thiếu niên và các gia đình nói về trải nghiệm xem xiếc bằng sự phấn khởi. Họ ghi lại những video quay màn trình diễn hoành tráng, được đầu tư chỉn chu từ nội dung đến hình thức, gọi đây là “trải nghiệm thay đổi góc nhìn về xiếc Việt”.

Vậy có gì trong phép màu xiếc Việt mang tên Vùng đất kỳ bí?

Vở xiếc Vùng đất kỳ bí chứng minh sự chuyển mình không ngừng của nghệ thuật biểu diễn lâu đời

Trái với định kiến rằng xiếc khó đổi mới, khán giả đến chỉ để những màn nhào lộn, bao năm qua, xiếc Việt vẫn ngày càng đa dạng, nghệ sĩ diễn xiếc ngày càng đa năng.

Kịch bản được chắp bút chỉn chu

Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Nếu đã lâu không xem xiếc, bạn sẽ bất ngờ trước kịch bản chỉn chu và liền mạch của màn trình diễn, truyền tải thông điệp rất cụ thể. Vở xiếc Vùng đất kỳ bí được dựng kịch bản bởi Thục Trâm, đạo diễn bởi Nguyễn Quốc Công và biểu diễn bởi 30 nghệ sĩ từ Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam, dài khoảng 2 tiếng, hoàn toàn được trình diễn bởi nghệ sĩ, không có xiếc thú.

Cốt truyện xoay quanh một ngôi làng bất ngờ hứng chịu nạn hán hạn. Người dân tin vào truyền thuyết Trống Gọi Trời, và cử những chiến binh trẻ đi tìm 5 viên đá Ngũ Hành – Kim, Mộc, Thủy, Hỏa Thổ – để đặt lên chiếc trống cầu mưa. Hai nhân vật chính là Tùng và Mon, họ sẽ bắt đầu hành trình tìm 5 viên đá, vượt qua những thử thách khó khăn.

Việc có một cốt truyện xuyên suốt khiến người xem có thêm động lực theo dõi và nhiều khả năng gợi cảm xúc hơn, thêm giá trị nhân văn đặc biệt là với đối tượng khán giả là trẻ nhỏ. Những năm gần đây rất phổ biến dạng xiếc chú trọng nội dung như vậy, không còn là những màn trình diễn thuần kỹ thuật.

Các nghệ sĩ xiếc không đơn thuần là phô diễn kỹ thuật khó

Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Với phần nội dung đồ sộ, các nghệ sĩ xiếc phải làm chủ kỹ thuật khó lẫn đa tầng biểu cảm theo mạch kịch bản. Vở xiếc có những đoạn tĩnh, nơi nghệ sĩ xiếc khoe kỹ năng diễn xuất trong ánh mắt, ngôn ngữ hình thể trước khán giả thay vì liên tục thực hiện diễn trò. Ở những đoạn cao trào, còn có vũ đạo đan xen để làm mới cảm xúc cho khán giả. Có nhiều phân đoạn xếp tháp nhiều tầng kết hợp nhảy hiện đại phía dưới gợi nhớ đến bộ môn nhảy cổ động (cheerleading). Họ còn nhảy kết hợp cùng nhạc cụ trống, đạo cụ giáo…

Các nghệ sĩ xiếc còn có những phần nhảy hiện đại phụ trợ cho tháp người, khiến màn trình diễn thêm hoành tráng. Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Trở về với những điều cơ bản nhất, các kỹ thuật thường thấy như thăng bằng trên xe đạp dường như không xuất hiện. Đoàn xiếc từ Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam đã học thêm nhiều trò mới như nhào lộn với bóng yoga hay múa rối que khổng lồ để mang đến trải nghiệm thú vị và độc đáo nhất.

Nữ thần Nước khổng lồ. Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Mỗi phần đều có mảng miếng riêng để thu hút khán giả, chẳng hạn như Kim là màn trình diễn với khối lập phương có cấu trúc khung sắt như dàn giáo mà hiếm người thấy trước đây. Ở phần Thủy, mặt đất được trải bạt, đổ nước để các nghệ sĩ trình diễn, phần Nữ thần Nước với chiếc váy dài phủ khắp sân khấu được các nghệ sĩ xử lý rất điêu luyện, mang đến trải nghiệm chân thật. Với phần Hỏa, màn trình diễn với lửa của Hỏa Vương, đóng bởi nghệ sĩ Phùng Minh Cương, đặc biệt được yêu thích.

Hỏa Vương. Ảnh: Nguyễn Minh Đức (@random.duc)

Thần Thổ cao 6m, là điểm mới thêm khi các nghệ nhân trình diễn múa rối que khổng lồ. Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Với Mộc, ngồi ở hàng ghế đầu, được đặt ở cùng tầm với sân khấu, trong những phân cảnh đánh đu, bạn gần như có thể chạm đến các nghệ sĩ. Phần Thổ, ngoài rối Thần Thổ khổng lồ, còn có những chiếc bóng cỡ lớn được tung hứng liên tục, có chút gì đó lo lắng nhưng cũng vô cùng thích thú trước khung cảnh này. Thần Thổ cao 6m, được điều khiển bởi các nghệ nhân múa rối que đến tương tác với khán giả, mang đến sự thích thú cho các em nhỏ và sự nhiệm màu cho tâm trí người lớn.

Bối cảnh sân khấu Vùng đất kỳ bí khiến khán giả không thể rời mắt

Sân khấu trong phần Thổ. Ảnh: Nguyễn Minh Đức (@random.duc)

Tổng thể bối cảnh kết hợp từ đạo cụ, ánh sáng đến thiết kế sân khấu chính là điều tráng lệ nhất về vở xiếc Vùng đất kỳ bí. Mặt sân khấu được làm mới, có hoa văn gợi nhớ đến trống đồng. Rạp sử dụng công nghệ ánh sáng 3D tân tiến, thay vì đèn mặt chiếu trực tiếp và đơn điệu như đa số vẫn nghĩ, tạo nên 5 chương hồi có sắc màu riêng biệt không hề thua kém chất lượng của những light show lớn.

Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Nhiều hiệu ứng đặc biệt như phun sương, thả pháo giấy, bôi bột lên tay lúc đánh trống… thực ra đơn giản nhưng lại được ứng dụng đúng lúc, đúng chỗ, kết hợp đẹp với ảnh sáng, càng thêm sự huyền ảo cho tiết mục. Có thể nhìn thấy một quá trình tập luyện gian nan, duyệt sân khấu, hiệu chỉnh hiệu ứng nhiều lần để có được sự mãn nhãn trọn vẹn đến như vậy. Huyền diệu nhất đối với nhiều người mà nói, chính là phân cảnh trong phần Mộc với ánh sáng xanh kỳ bí, các nghệ sĩ xoay vòng không ngừng nghỉ trên không, cuộn trong làn pháo giấy mỏng.

Ảnh: Nguyễn Minh Đức (@random.duc)

Ảnh: Nguyễn Minh Đức (@random.duc)

Ảnh: Nguyễn Minh Đức (@random.duc)

Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Làm sao để rạp không chỉ có thành công nhất thời?

Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Thực chất, không riêng gì Vùng Đất Kỳ Bí mới là màn diễn được đầu tư. Vào dịp Tết Nguyên đán 2024, rạp xiếc đã có vở Rồng Vàng Tết Việt, không hề kém cạnh Vùng Đất Kỳ Bí khi dựng bối cảnh đồng lúa vàng trên sân khấu, rước mô hình rồng… Cũng nhiều năm qua, rạp luôn có những hoạt động đổi mới cả về tiết mục lẫn trải nghiệm: Tổ chức diễn xiếc online trong mùa COVID-19, giới thiệu khu vui chơi trải nghiệm múa rối – xiếc vào đầu năm 2022… nhưng có ít người biết đến.

Vở Rồng Vàng Tết Việt diễn vào Tết 2024. Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Lý do rạp vắng khách có lẽ không đến từ chất lượng màn trình diễn, mà là vì những điều lý thú về xiếc chưa lan tỏa được đến những vị khách tiềm năng.

Thành công then chốt của Vùng Đất Kỳ Bí là minh chứng. Vở xiếc đạt trạng thái viral chủ yếu trên MXH TikTok – một nền tảng vốn đáng tin cậy để tham khảo các trải nghiệm ăn uống, giải trí của thế hệ Gen Z, Gen Y hiện tại. Những bạn trẻ tình cờ đi xem xiếc trong mùa Tết, bất ngờ trước sự chỉn chu của màn trình diễn, đã quay lại các phân cảnh từ vở Vùng Đất Kỳ Bí, thu hút những người khác.

Ảnh: Rạp xiếc Công viên Gia Định

Có thể thấy rõ bài toán hút khách ở đây là phải truyền thông sao cho thể hiện được điểm mạnh về mức độ mãn nhãn của màn trình diễn dưới góc độ khán giả, trên các nền tảng phù hợp, nhiều người sử dụng. Tuy nhiên, rạp xiếc Công viên Gia Định hiện chỉ hiện diện chủ yếu trên Facebook với fanpage có lượng người theo dõi ít ỏi, nên những thông tin về việc bán vé, về nội dung các vở diễn, hình ảnh hay phân cảnh đẹp chưa lan tỏa được đến khán giả đúng lúc.

Sau Vùng Đất Kỳ Bí, với hiệu ứng viral trên mạng xã hội, khán giả sẽ nhớ đến loại hình nghệ thuật này nhiều hơn vào những lần cân nhắc địa điểm vui chơi, giải trí về sau. Phần còn lại là làm thể nào để thay đổi cách quảng cáo các vở xiếc, đưa thông tin và những màn diễn đặc sắc đến đúng những khán giả quan tâm.

Hiện tại, rạp xiếc đang mở thêm các suất diễn mới từ cuối tháng 2 đến đầu tháng 3. Đặt vé tại đây.

VÒNG QUANH NHỮNG ĐIỀU LÝ THÚ CỦA VIỆT NAM:

• TIỀM NĂNG ĐẦU TƯ Ở HÀ GIANG TRONG MẮT HAI NHÀ SÁNG LẬP SHARK TANK VIỆT NAM LÊ HẠNH VÀ NGUYỄN NAM

• KIÊN GIANG LỌT TOP NHỮNG ĐỊA DANH THÂN THIỆN NHẤT THẾ GIỚI CỦA TRAVELLER REVIEW AWARDS 2025

• TÌM HIỂU VỀ CA TRÙ, Ả ĐÀO QUA SÁCH Ả ĐÀO: MỘT KHẢO CỨU VỀ LỊCH SỬ VÀ HỆ ÂM LUẬT

Harper’s Bazaar Việt Nam