Con người ngày càng sống thọ. Tuy nhiên, tuổi thọ kéo dài không đi đôi với sức khỏe. Càng lớn, những căn bệnh người già như đau xương khớp, bệnh tim mạch… đi đôi với sức khỏe yếu dần. Cuộc sống trường thọ chưa chắc khiến người ta thêm hạnh phúc.
Tuy nhiên, nếu bạn bước sang tuổi 80, 90 mà vẫn tràn trề sinh lực, sự minh mẫn của người trẻ tuổi hơn thì sao? Tóc không bạc, da không mồi, mắt không kém thì sao?
Một tiến sỹ nghiên cứu gen từ đại học Harvard, ông David Sinclair, có lẽ đã có câu trả lời để làm sao giảm thiểu các bệnh người già. Và những phương pháp phòng ngừa ông đưa ra hoàn toàn không quá khó để thực hiện.
Đôi nét về tiến sỹ David Sinclair từ Harvard
Ông David Sinclair là một nhân vật cực kỳ nổi tiếng trong lĩnh vực hóa sinh, chuyên nghiên cứu gen và tuổi thọ.
Năm 2014, ông – cùng với ca sỹ Beyoncé và doanh nhân Jeff Bezos của Amazon – được tạp chí Time bình bầu là một trong 100 người có sức ảnh hưởng nhất thế giới. Muốn biết vì sao, bạn hẳn phải đọc quyển sách Lifespan: Why We Age, and Why We Don’t Have To của ông (tạm dịch: Tuổi thọ: Vì sao ta lão hóa, và làm cách nào để phòng tránh).
Lão hóa là một căn bệnh, và bệnh thì có thể được chữa trị
Người khác có thể nhìn lão hóa như một sự bất khả kháng của thời gian. Nhưng ông David Sinclair thì không. Ông cho rằng nó là một căn bệnh.
“Cuối cùng, chúng ta cũng có những công cụ để chứng minh suy nghĩ của tôi. Bây giờ, ta có thể phòng ngừa nó, điều trị nó như bất kỳ căn bệnh nào. Tôi cho rằng đây sẽ là sự cải tiến lớn nhất đối với sức khỏe loài người, kể từ sự phát minh ra kháng sinh”.
Lão hóa, qua lăng kính hiển vi, là sự ngắn dần của telomere (phần hai đầu của nhiễm sắc thể chromosome); tế bào bị thiếu hụt năng lượng do mitochondria yếu dần (có thể ví mitochondria là cục pin của tế bào); sự thất thoát của tế bào gốc; và sự hình thành của tế bào senescent (tế bào lão hóa mất khả năng phân chia do hư tổn từ ADN). Đảo ngược hư tổn từ bên trong tế bào là cách chống lão hóa tân tiến.
Tất nhiên, tiến sỹ David Sinclair không cho rằng việc lão hóa có gì xấu. Chỉ có điều, ông khẳng định “nhất quyết không chấp nhận rằng càng lớn tuổi thì càng yếu đuối, dễ bệnh tật, xương khớp đau nhức…”. Lớn tuổi thì ta vẫn có thể đẹp và khỏe mạnh, sở hữu làn da hồng hào, mái tóc sáng bóng, và cơ thể linh hoạt.
Sirtuin, chìa khóa ngăn ngừa sự lão hóa và bệnh người già
Ông cho biết, chìa khóa ngăn ngừa sự lão hóa đến một loại protein gọi là sirtuin. Nó vừa là nguồn căn gây nên lão hóa trong cơ thể, vừa là tác nhân giúp ngăn ngừa lão hóa.
Khoa học đã phát hiện rằng sirtuin tác động đến sự trao đổi chất (metabolism) trong tế bào, ví dụ như chữa lành tổn thương ADN, tăng cường chống viêm và chống lại hư tổn từ tia tử ngoại, thúc đẩy sự tái sinh của tế bào… Thiếu hụt sirtuin khiến cơ thể mau lão hóa.
Tiến sỹ David Sinclair chia sẻ rằng, bạn có thể tăng cường hàm lượng protein sirtuin trong cơ thể qua những hoạt động như: nhịn ăn gián đoạn (intermittent fasting), ăn những thực phẩm giúp cơ thể sản sinh NAD+, và tập thể dục điều độ.
Ông dùng chính bản thân để làm ví dụ. Năm nay ông đã 52 tuổi, nhưng nhìn như mới 30. Tóc không một sợi bạc. Da mặt hồng hào và chẳng mấy nếp nhăn rõ. “Mỗi năm bốn lần tôi đều làm xét nghiệm máu. Và kết quả cho thấy tuổi sinh học của cơ thể tôi mỗi ngày đều trẻ đi”.
“Trong tế bào chúng ta vẫn có sức sống. Quan trọng là chúng ta có thể khai phá được chúng hay không”, ông nói. Ví dụ gần đây, ông và các đồng nghiệp đã thành công phục hồi thị lực ở chuột bạch trong phòng thí nghiệm. “Nếu một cơ quan phức tạp như mắt có thể được phục hồi, thì tôi cho rằng những bộ phận khác trên cơ thể cũng không khác biệt”.
Những phương pháp chống lão hóa, ngăn ngừa bệnh người già từ tế bào
Hiện tại, khoa học mới phát hiện nguyên nhân gây lão hóa, chứ chưa xác nhận những trị liệu giúp chữa trị tế bào lão hóa tận gốc. Bạn không thể bước vào phòng lab và yêu cầu được đề xuất liệu trình chống sự thoái hoá của tế bào. Ngành học lão hóa gen còn cần một thời gian để hoàn chỉnh các nghiên cứu.
Tuy nhiên, tiến sỹ David Sinclair cho biết, dù chưa có liệu trình y khoa để đảo ngược bệnh tuổi già, nhưng có những hoạt động thường ngày bất kỳ ai cũng có thể áp dụng để phòng chống chúng. Về mặt căn bản, những phương pháp này tăng hàm lượng sirtuin trong cơ thể.
“Ăn không quá no, tập thể dục điều độ, không hút thuốc, ngủ đủ giấc mỗi ngày”, ông nói.
Cơ thể kích thích sirtuin khi rơi vào những tình cảnh nó cho rằng mang tính tồn vong của cơ thể. Nhịn ăn gián đoạn đánh lừa bộ não rằng ta sắp chết đói. Tập thể dục mạnh khiến tim đập thình thịch như muốn rớt ra khỏi lồng ngực. Đi bơi trong hồ nước lạnh cóng hay tắm spa lạnh (cryotherapy) khiến cơ thể cảm thấy như sắp chết rét. Đúng với câu hát, điều gì không giết bạn sẽ giúp bạn sống lâu hơn!
>>> Xem thêm: NHIỆT LẠNH: PHƯƠNG THỨC GIÚP BẠN ĐÓNG BĂNG VẺ ĐẸP THANH XUÂN
Tiến sỹ David Sinclair cũng cho biết, không gian sống của ông luôn được thiết lập ở 20 độ C hoặc thấp hơn. Khi ngủ, ông không bao giờ đắp chăn dày. Một phương pháp khắc nghiệt ông rất thích là tắm sauna nóng, sau đó nhảy thẳng vào hồ nước lạnh, và ngược lại.
“Tôi không muốn có cuộc sống vĩnh hằng. Nhưng quan trọng là kéo dài sức khỏe thực tế, để những năm tháng cuối đời bạn vẫn tràn đầy sức khỏe và niềm hạnh phúc”, tiến sỹ nói.
Thực phẩm chức năng chống lão hóa mà tiến sỹ Sinclair sử dụng
Ngoài những chế độ sống điều độ ở trên, có những hoạt chất bạn nên đưa vào bữa ăn hàng ngày để tăng cường hàm lượng sirtuin trong cơ thể. Đây cũng là những hoạt chất dồi dào trong chế độ ăn mà nữ ca sỹ Adele áp dụng để giảm đến 45kg trong chỉ hai năm qua: Chế độ Sirtfood. Bạn có thể bổ sung chúng qua đường thực phẩm, hoặc dùng thực phẩm chức năng như tiến sỹ David Sinclair.
Metformin: Mô phỏng chế độ ăn kiêng gián đoạn
Khi bạn ăn theo chế độ ăn gián đoạn (intermittent fasting), cũng như hạn chế không nạp hàm lượng calorie dư thừa, cơ thể bạn có khả năng điều tiết đường huyết hiệu quả hơn, tránh sự tăng giảm thất thường của đường huyết.
Metformin là một hoạt chất có thể mô phỏng điều kiện trên.
Hoạt chất này vốn được tìm thấy trong thuốc chống tiểu đường. Một nghiên cứu năm 2014 tại Anh Quốc, với hơn 180.000 người tham gia, cho thấy người dùng thuốc tiểu đường có metformin sống lâu hơn hẳn so với người không dùng thuốc này. Ngày nay, tại các quốc gia phát triển, thực phẩm chức năng metformin có thể được bác sỹ kê đơn như một loại thuốc chống bệnh tuổi già.
Resveratrol: Dinh dưỡng đến từ nho và rượu vang đỏ
Đây là một hoạt chất có thể được tìm thấy trong vỏ của quả nho và rượu vang đỏ. Nó giúp giảm hàm lượng đường huyết bị tăng cao đột biến, và kháng viêm. Chẳng vì vậy mà rượu vang đỏ là lý do giúp các phụ nữ Pháp luôn mảnh mai, cho dù ăn một thực đơn giàu bơ sữa.
>>> Xem thêm: 13 LỢI ÍCH CỦA NHO GIÚP TĂNG CƯỜNG SỨC KHỎE
NMN: Tạo NAD+, hoạt chất cần thiết để chống bệnh người già
NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide) là một enzyme được tìm thấy ở tế bào cơ thể người, có tính năng điều tiết sự trao đổi chất. Thiếu hụt NAD+ khi lão hóa khiến tế bào vận hành kém, từ đó tạo điều kiện hình thành những bệnh người già.
Bổ sung dưỡng chất để cơ thể sản sinh NAD+ là phương thức đơn giản để tái sinh tế bào. NAD+ là nguồn năng lượng cần thiết cho các enzyme sirtuin.
Để giúp cơ thể sản sinh NAD+, tiến sỹ David Sinclair phục dụng thực phẩm chức năng chứa NMN đều đặn mỗi ngày. NMN sẽ chuyển hoá thành NAD+ khi được cơ thể hấp thụ.
Victoria Beckham cũng là fan của loại thực phẩm chức năng này; cô chuyên dùng sản phẩm của thương hiệu Elysium Health, do tiến sỹ Leonard Guarente từ MIT điều chế.
Nói về NMN, tiến sỹ David Sinclair nói, “Tôi có dùng nó để thử nghiệm trên chuột bạch. Một con chuột bạch già, sử dụng NMN, chạy còn hăng hơn cả mấy con trẻ”.
Tóm lại, tiến sỹ Sinclair nói rằng bản thân là một nhà nghiên cứu chứ không phải bác sỹ. Nhưng việc sử dụng ba loại thực phẩm chức năng trên đã giúp ông “khỏe hơn khi so với bản thân cách đây 20 năm”.
THÔNG TIN THÊMBạn có thể tìm hiểu thêm về các nghiên cứu của tiến sỹ David Sinclair qua quyển sách Lifespan: Why We Age―and Why We Don’t Have To. Sách bằng tiếng Anh, dài 432 trang, có phiên bản Kindle, tải về trực tiếp từ Amazon. |
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt Nam