Một bước chuyển quan trọng xảy ra ở châu Âu vào đầu thế kỷ XVIII là sự phát sinh của thời đại Khai sáng (Enlightenment) khi người ta cho rằng chính lý trí và khoa học (chứ không phải tôn giáo) sẽ làm cho nhân loại tiến bộ. Tại Pháp, tầm ảnh hưởng của văn hóa nghệ thuật và thời trang chuyển từ Versailles đến Paris, nơi mà tầng lớp tư sản có học thức đang ngày càng tăng sức ảnh hưởng và quyền lực ở các quán cafe và salon. Do đó, những phong cách thời trang mà họ lăng-xê đã tạo thành trào lưu mới không chỉ lan rộng đến tầng lớp vương giả quý tộc mà còn cả các tầng lớp trung lưu và thấp hơn.
Người quan trọng nhất thiết lập nên phong cách thời trang rococo là người tình của vua Louis XV, Madame de Pompadour (ảnh trên). Bà mê màu pastel và phong cách nhẹ nhàng, tươi sáng, gọi chung là rococo. Những đường kẻ sọc mảnh và họa tiết hoa theo đó cũng trở nên phổ biến.
Vào cuối thời kỳ này, hoàng hậu Marie Antoinette là người tiên phong khởi tạo xu hướng trong thời trang Pháp, một phần cũng do công của Rose Bertin, người lo trang phục cho bà. Rose Bertin được xem là người khởi đầu nên thời trang cao cấp haute couture từ những thiết kế đầm cầu kỳ cho hoàng hậu Marie Antoinette. Bà bắt đầu bước chuyển đổi từ vai trò người thợ may trang phục trở thành nhà thiết kế được xã hội coi trọng. Rose Bertin được gọi vui là “Bộ trưởng thời trang” lúc bấy giờ. Bà mở một cửa hàng ở Paris và là người ảnh hưởng đến phong cách thời trang của kinh đô này.
Thiết kế thời trang có sức ảnh hưởng rất lớn trong thời đại này, khi mọi người tranh nhau mặc những trào lưu mới nhất. Tạp chí thời trang cũng nổi lên, ban đầu chỉ dành cho những tầng lớp cao cấp nhưng dần dà thu hút được những tầng lớp thấp hơn với hình ảnh minh họa đầy màu sắc và tin tức thời trang cập nhật.
TRANG PHỤC VÀ KIỂU TÓC CỦA NỮ GIỚI
Đường nét váy áo của phụ nữ trong thế kỷ XVIII có nhiều cải tiến. Những chiếc váy lót bên dưới có khung đỡ giúp làm phồng váy là trang phục không thể thiếu, cũng như chiếc corset ôm khít phần thân trên. Váy lót càng to càng rộng được dùng cho các dịp đặc biệt, trong khi loại mặc hàng ngày thì nhỏ hơn. Cổ áo sâu rộng cũng rất phổ biến. Váy thường được mở ở phía trước, để lộ phần áo đầm lót hoặc váy lót. Pagoda sleeves, phần tay áo ôm và xòe rộng với ren hoặc ruy-băng loe ra ở cổ tay xuất hiện khoảng giữa thế kỷ XVIII.
Có một vài kiểu đầm chính được mặc trong giai đoạn này. Kiểu watteau gown có phần thân sau rộng và nối dài trong khi thân trước vẫn ôm sát. Kiểu robe à la française có phần cổ vuông và khoét sâu, thường có dải ruy-băng lớn dọc thân trước, váy lót khung rộng và được hào phóng trang trí bởi rất nhiều ren, nơ và hoa. Mẫu áo robe à l’anglais có kiểu dáng gọn gàng hơn và không có váy lót, thường có phần đuôi váy phía sau dài hơn và có ren viền xung quanh cổ. Các loại váy áo này thường được mặc với áo khoác mô phỏng kiểu áo khoác cưỡi ngựa redingote của nam giới.
Giày cao gót của phụ nữ cũng thon gọn và được trang trí cầu kỳ hơn. Ở giai đoạn đầu của thời kỳ này phụ nữ để tóc sát đầu, thỉnh thoảng phủ bột phấn trắng hoặc trang trí bằng những dải khăn ren. Tuy nhiên càng về sau, kiểu tóc càng được bới công phu hơn và cao hơn cho đến khi phải cần đến cả tóc giả. Những mái tóc cao chót vót được uốn cong và trang trí bằng lông vũ, hoa và tác phẩm điêu khắc nhỏ. Phụ nữ chuộng mốt tóc được phủ bằng bột lúa mì hoặc bột mì mà dẫn đầu là hoàng hậu nước Pháp Marie Antonnette. Điều này đã gây phẫn nộ cho các tầng lớp thấp hơn vì nó khiến giá bánh mì tăng cao.
BIỂU TƯỢNG THỜI TRANG MARIE ANTOINETTE
Marie Antoinette, người Áo (sinh ngày 2–11–1755, mất ngày 16–10–1793) là hoàng hậu của vua Louis XVI nước Pháp, trị vì từ năm 1774 đến 1792. Bà được xem là biểu tượng thời trang của thế kỷ XVIII. Mức độ xa xỉ và phô trương đã làm nên “thương hiệu” riêng của bà, nhưng cũng chính là nguyên nhân thổi bùng lên ngọn lửa của cuộc cách mạng Pháp.
Marie Antoinette là người giới thiệu mẫu áo chemise à la reine, một loại áo đầm trắng rộng với dải thắt lưng lụa đầy màu sắc phía sau eo. Đây được coi là “phát minh” gây sốc trong trang phục nữ giới lúc bấy giờ vì không có corset mặc bên trong và đường nét cơ thể được phô bày ra. Tuy nhiên, phái đẹp đã bị lôi cuốn bởi phong cách này và mặc nó như một biểu tượng để giải phóng phụ nữ.
Mẫu áo chemise à la reine của Marie Antoinette
Đọc thêm về Marie Antoinette ở đây.
TRANG PHỤC NAM GIỚI
Trong khi thời trang nữ dưới thời Louis XVI bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi sự cầu kỳ và xa hoa của hoàng hậu Marie Antoinette, vợ ông thì trang phục nam có phần giản lược hơn. Đàn ông thường mặc áo khoác, áo gi-lê , quần ống túm. Áo gi-lê được trang trí nhiều nhất với họa tiết thêu và hoa văn trên vải. Loại ren đăng-ten jabot vẫn tiếp tục được sử dụng để viền cổ áo. Quần ống túm (breeches) thường dừng lại ở đầu gối, với tất trắng đi bên dưới và gót giày bản vuông lớn. Áo khoác được mặc ôm hơn và không phồng ra như váy ở thời kỳ baroque. Mũ tricorne trở nên phổ biến trong thời gian này, thường viền với bím tóc và trang trí bằng lông đà điểu. Tóc giả cũng được sử dụng và thường là màu trắng. Kiểu tóc cadogan của nam giới phát triển và trở nên phổ biến trong giai đoạn này với tóc được cuộn ngang trên tai. Tầng lớp quý tộc Pháp mặc quần áo đặc biệt xa hoa và thường được gọi là “Macaroni”.
>>> Xem thêm: Khởi nguồn của thời trang (phần 1): Thời vua Louis XIV – thế kỷ XVII
Theo: History of costume
