Khi nói về định nghĩa haute couture là gì, không thể không nghĩ đến các thiết kế cầu kỳ. Ảnh: Công đoạn đính kết lên thân áo của một thiết kế thuộc bộ sưu tập Chanel Haute Couture 2014/15
Mỗi khi tháng Giêng về, tuần lễ thời trang Haute Couture lại đổ bộ Paris. Cái từ haute couture nay đã trở nên quen thuộc với một bộ phận công chúng. Nhưng thực chất, có lẽ bạn vẫn đang hiểu sai về khái niệm haute couture! Vậy, haute couture là gì? Hãy cùng Harper’s Bazaar tìm hiểu.
Haute couture là gì?
Năm 1868, Chambre Syndicale de la Haute Couture (Nghiệp đoàn may đo cao cấp) được sáng lập. Họ có vai trò là nhà bảo vệ cho thời trang cao cấp. Đến năm 1908, cụm từ “haute couture” lần đầu tiên được sử dụng chính thức.
Từ “haute” trong tiếng Pháp tương đương với “high” trong tiếng Anh, có nghĩa là cao cấp. Từ “couture” tương đương với “dressmaking”, ý chỉ công việc may vá, thiết kế trang phục. Do đó, “haute couture” có thể hiểu là “high dressmaking” hay “high fashion” – thời trang cao cấp.
Các nhà thiết kế thời trang làm nên bộ sưu tập haute couture được gọi là couturier.
Những quy chuẩn nghiêm ngặt của haute couture
Cận cảnh thiết kế đính sequin tinh xảo thuộc bộ sưu tập Chanel Haute Couture Thu Đông 2018/19
Các nhà thiết kế muốn được công nhận là nhà haute couture phải đáp ứng một số quy chuẩn nhất định. Các quy chuẩn này được đưa ra vào năm 1945 và vẫn được áp dụng ngày nay.
Thiết kế hoàn toàn bằng tay
Haute couture là nghệ thuật thiết kế nên một bộ trang phục hoàn toàn bằng tay. Sản phẩm vận dụng kỹ thuật tinh xảo của những người thợ lành nghề nhất (còn gọi là petit mains). Chất liệu vải và nguyên liệu phải đắt đỏ, quý hiếm. Khâu trang trí và kết hạt cũng phải được hoàn thiện bằng tay
Một thiết kế haute couture mất rất nhiều thời gian và công sức để hoàn thành. Do đó những thiết kế này không có mức giá cố định như thời trang may sẵn (ready-to-wear). Mỗi chiếc đầm thường là độc bản, được thiết kế và may theo số đo riêng của khách hàng quyền quý. Giá cả không phải là điều mà những nhân vật này quan tâm.
Thậm chí, đôi khi các nhà mốt sẽ thiết kế các bộ sưu tập haute couture không để bán mà chỉ để trình diễn. Chúng được xem như những tác phẩm nghệ thuật, thể hiện tài năng sáng tạo không giới hạn của các nhà thiết kế.
Sản phẩm may đo dành cho khách hàng thượng lưu
Elle Fanning mặc đầm haute couture của Valentino
Một hãng thời trang cao cấp phải tạo ra các thiết kế may đo riêng theo đơn đặt hàng của khách hàng. Khách hàng phải được thử trang phục nhiều lần cho đến khi họ vừa ý.
Trang phục phải là thiết kế nguyên bản do chính nhà thiết kế chính của hãng sáng tạo nên. Đụng hàng trong thời trang haute couture là điều tối kỵ.
Phải có nhà xưởng (atelier) đặt tại Paris
Couturier Julien Fournié và atelier đặt tại Paris
Ở Việt Nam, đôi khi chữ haute couture được sử dụng vô tội vạ. Nhưng thực chất, chỉ có các thành viên chính thức của Chambre Syndicale de la Haute Couture mới được gọi là couturier. Những người khác, tuy có thể làm nên trang phục cầu kỳ, chỉ được gọi là nhà thiết kế bình thường. Và bộ sưu tập của họ, dù có tỉ mỉ đến đâu, cũng không được phép gắn mác haute couture. Họ có thể đơn giản gọi là couture – không có tính từ haute phía trước.
Để được kết nạp vào hiệp hội Haute Couture, nhà mốt phải có xưởng may riêng (atelier) tại Paris. Họ phải tạo công ăn việc làm cho tối thiểu 20 thợ lành nghề (petit mains), làm việc toàn thời gian quanh năm.
Trong số các nhà haute couture chính thức, Chanel là nhà mốt lâu đời nhất còn hoạt động, bắt đầu từ năm 1913. Các nhà mốt Pháp khác thì có Christian Dior, Alexandre Vauthier, Julien Fournié, Schiaparelli…
Tuy nhiên, hiệp hội Haute Couture cũng kết nạp thêm một số thành viên quốc tế. Ví dụ như Elie Saab từ Beirut, Lebanon; Valentino và Atelier Versace từ Ý; hay Guo Pei từ Trung Quốc. Họ được lựa chọn qua một quy trình kiểm soát gắt gao.
Theo sát lịch trình tuần lễ thời trang haute couture Paris
Dior Haute Couture Xuân Hè 2018
Mỗi mùa, nhà mốt phải cho ra mắt một bộ sưu tập với ít nhất 25 thiết kế nguyên bản, bao gồm trang phục ban ngày và ban đêm. Haute couture thường dành cho sự kiện trang trọng, khi dress code là black tie và white tie. Chỉ có một số ít là trang phục cho tiệc cocktail.
Hai mùa haute couture được tổ chức vào tháng Giêng và tháng Bảy theo thời khóa biểu do hội đồng Chambre Syndicate de la Haute Couture đưa ra.
>>> Xem thêm: THẬP NIÊN 1950: THỜI KỲ VÀNG CỦA THỜI TRANG HAUTE COUTURE
BÀI: YENNIE TRẦN
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt Nam
