Thế hệ kế thừa doanh nghiệp gia đình: Nữ doanh nhân Lê Hồng Thủy Tiên và ái nữ Nguyễn Thảo Tiên luôn đồng hành trong nhiều sự kiện quan trọng. Photo: Kiều Anh Kiệt
Doanh nghiệp gia đình là phần quan trọng trong mọi nền kinh tế. Theo dữ liệu từ Viện Doanh nghiệp Gia đình, ước tính hàng năm, các doanh nghiệp này đóng góp khoảng 70 – 90% vào GDP toàn cầu và tạo ra 50 – 80% việc làm ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, kinh tế tư nhân (bao gồm doanh nghiệp gia đình) ước tính đóng góp khoảng 42% GDP của cả nước năm 2018.
Không như bố mẹ thuộc thế hệ Baby Boomer hay Gen X, có nghiên cứu chỉ ra rằng động lực và tham vọng phát triển có xu hướng giảm dần qua từng thế hệ ở công ty gia đình. Điều này là tự nhiên, như công chúng thường ví von “vượt sướng khó hơn vượt khổ”. Không ít doanh nghiệp gia đình gặp khó khăn trong việc chuyển giao quyền điều hành cho thế hệ kế nghiệp.
Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều gương mặt kế nghiệp nổi bật trong doanh nghiệp Việt. Họ, với lợi thế là công dân toàn cầu, tiếp xúc với nhiều nền văn hóa và tư tưởng, đang mang đến nhiều thay đổi cho doanh nghiệp gia đình.
Theo PwC, được rèn giũa sau hai năm đại dịch Covid-19, NextGen, thế hệ kế nghiệp tại Việt Nam hiện đang trải qua một thực tế mới, với những thách thức mới như nhu cầu phát triển, chuyển đổi và học hỏi ngày mạnh mẽ hơn; đồng thời viễn cảnh kế thừa ngày càng trở nên hiện hữu.
Betty Bui Do: “Về Việt Nam, tôi đóng góp nhiều hơn”
Betty Bui Do, Founder & CEO của OI Aesthetic Clinic
“Tôi luôn đặt câu hỏi làm sao để duy trì tinh thần đổi mới hiệu quả trong doanh nghiệp gia đình”
– Betty Bui Do –
Betty Bui Do là con gái út của một gia đình kinh doanh đa ngành. Cô tốt nghiệp Cử nhân Khoa học (Bachelor of Science) và Thạc sĩ Kinh tế chuyên ngành Tài chính & Marketing (Master of Advanced Commerce) tại Úc. “Trong quá trình du học, tôi thường xuyên về Việt Nam để hỗ trợ việc kinh doanh gia đình, cũng như để làm quen với nhiều mảng ngành khác nhau, bao gồm công ty nhựa, công ty may mặc và phần lớn là trung tâm thẩm mỹ nội khoa Orient Skincare & Laser Center”, Betty Bui Do chia sẻ.
Hoàn thành việc học, cô trở về quê hương. “Khi quyết định về lại Việt Nam, tôi có một niềm tin rằng những giá trị mình mang về quê hương sẽ được lan tỏa nhiều hơn. Tôi cảm thấy biết ơn vì bản thân đã có một nền tảng vững chắc. Từ nhỏ, ba mẹ đã ‘huấn luyện’ tôi chặt chẽ để duy trì ngọn lửa kinh doanh của gia đình, cũng như bản thân tôi đã tự mình mài giũa, rèn luyện, đi từ bước đi nhỏ nhất, làm ở vị trí thấp nhất để hiểu cách hoạt động và vận hành công ty. Tôi chưa bao giờ ngừng nỗ lực. Và sẽ không dừng lại cho đến khi ba mẹ tin rằng tôi xứng đáng trở thành người kế nhiệm và đưa doanh nghiệp vượt xa tầm nhìn, trở nên thành công hơn nữa”.
Ảnh: Đoàn Nhân Đức
Nữ doanh nhân còn chia sẻ thêm: “Ngoài ra, khi về Việt Nam thì tôi quyết định đưa vào công ty của gia đình ‘một làn gió mới’, đó là tạo nên một thương hiệu riêng về ngành thẩm mỹ nội khoa mang tên OI Aesthetic Clinic. Ở thời điểm vừa trải qua đại dịch Covid-19, cộng thêm đó là khủng hoảng kinh tế nên tôi đối mặt với nhiều khó khăn, thậm chí rủi ro. Tuy nhiên, tôi luôn giữ một niềm tin cho bản thân mình rằng trong khó khăn thì ắt sẽ có cơ hội. Nếu mình biết nắm bắt cơ hội đó và đi đúng hướng, kiên định với nó thì chắc chắn sẽ thu hái được những kết quả bất ngờ”.
Với kiến thức về ngành thẩm mỹ nội khoa, Betty Bui Do mong muốn xây dựng OI Aesthetic Clinic như một điểm đến làm đẹp uy tín. “Đứng trước sự nhiễu loạn thông tin từ những quảng cáo thổi phồng, thậm chí đi quá giới hạn của thị trường thẩm mỹ hiện nay khiến niềm tin của khách hàng bị xáo trộn, tôi cho rằng việc làm đẹp còn liên quan mật thiết đến sức khỏe con người. Do đó, tôi đã quyết định khởi nghiệp với OI Aesthetic Clinic. Tôi cùng đội ngũ của mình cạnh tranh bằng chất lượng và đạo đức, đúng bản chất, vì một mục tiêu phát triển doanh nghiệp bền vững và lâu dài”.
>>> XEM THÊM: BETTY BUI DO BƯỚC RA KHỎI VÙNG AN TOÀN CỦA CHÍNH MÌNH
Tiên Nguyễn: Mang thế mạnh của Gen Z vào quản trị doanh nghiệp gia đình
Tiên Nguyễn, CEO của đế chế hàng hiệu DAFC
“Thuộc Gen Z, Thảo Tiên đặc biệt tôn trọng sự tự do, tính linh hoạt, khuyến khích khả năng sáng tạo của người trẻ”
– Tiên Nguyễn –
Cô gái sinh năm 1996 là con gái của “Vua hàng hiệu” Johnathan Hạnh Nguyễn và doanh nhân Lê Hồng Thủy Tiên. Tuổi đời còn trẻ, Tiên Nguyễn đã được ba tin tưởng và giao cho nhiều vị trí khác nhau ở Tập đoàn IPP như Giám đốc Quỹ vì cộng đồng IPP kiêm CEO của đế chế xa xỉ DAFC. Năm 2020, cô còn nhận giải thưởng Doanh nhân TP. HCM tiêu biểu.
“Là một CEO thuộc thế hệ Gen Z và trải nghiệm ở nước ngoài, Tiên mang đến cho DAFC nhiều ưu thế cạnh tranh, vì sự năng động, sáng tạo và khả năng thích ứng với thị trường kinh doanh hàng hiệu vốn thay đổi liên tục”, cô chia sẻ.
Gen Z là một thế hệ năng động, sinh ra và lớn lên khi công nghệ phổ cập. Do đó phong cách quản trị của Tiên Nguyễn cũng khác biệt đáng kể. “Tiên đặc biệt tôn trọng sự tự do, linh hoạt trong cách làm việc. Mình đồng thời khuyến khích khả năng sáng tạo để tạo nên một môi trường lao động tích cực, thu hút nhiều tài năng trẻ. Đây cũng là yếu tố quan trọng để mình đối mặt với sự cạnh tranh trong ngành thời trang”.
Tiên Nguyễn may mắn có ba mẹ đều là những doanh nhân thành công, tiên phong trong ngành thời trang nước nhà. Ngay từ nhỏ, cô đã học được nhiều điều từ phụ huynh.
“Với mẹ, mình học cách triển khai chiến lược kinh doanh tinh tế và chi tiết nhất, nắm bắt các cơ hội đàm phán thuyết phục, luôn can đảm đối mặt với các thách thức. Còn với ba, Tiên học được tư duy chiến lược dài hạn, sự quyết đoán trong công việc. Quan trọng nhất là sự minh bạch và đạo đức trong kinh doanh. Những bài học này và những trải nghiệm của ba mẹ đã giúp Tiên có thể định hình phong cách lãnh đạo của riêng mình, và hình thành cho mình một nền tảng vững chắc”.
Là CEO của đế chế hàng hiệu, Tiên Nguyễn đồng thời cũng là một fashionista danh tiếng. Liệu cô sẽ mang cá tính thời trang vào công việc như thế nào? Thảo Tiên chia sẻ:
“Mạng xã hội là nơi Tiên có thể bộc lộ đam mê thời trang của mình. Mình có thể mang cá tính và phong cách thời trang của mình để thúc đẩy, quảng bá các thương hiệu của DAFC. Là một influencer, Tiên có nhiều cơ hội hợp tác với những người nổi tiếng, các KOL, fashionista trong và ngoài nước, để lan tỏa sở thích và truyền cảm hứng cho cộng đồng yêu thời trang”.
Vừa là influencer, vừa là CEO, tiếng nói của Tiên Nguyễn càng có trọng lượng với các thương hiệu, giúp cô dễ dàng đàm phán và nắm bắt các chiến lược kinh doanh mới.
Nữ doanh nhân trẻ cũng bật mí phương hướng phát triển của mình. “Trong 25 năm tới, ngoài việc tiếp tục mang các thương hiệu quốc tế về Việt Nam và đa dạng hóa tệp khách hàng để đảm bảo tiêu chí mang tinh hoa thế giới về Việt Nam, DAFC cũng sẽ tạo dựng một thương hiệu Việt Nam mang chuẩn quốc tế của riêng mình. Tiên hy vọng thương hiệu này không chỉ phục vụ cho các khách hàng hiện tại, mà còn có thể vươn mình, mang tinh hoa Việt Nam ra thế giới”.
>>> ĐỌC TIẾP: TIÊN NGUYỄN: CEO TUỔI TRẺ TÀI CAO CỦA ĐẾ CHẾ HÀNG HIỆU DAFC
Thảo Huỳnh: Vượt qua khoảng cách thế hệ trong doanh nghiệp gia đình
Thảo Huỳnh, Giám đốc của Kitchen Koncept
“Tập thể tốt có kỹ năng chuyên môn là chưa đủ, mà còn phải là một tập thể có thể cùng nhau đối mặt với thử thách và phát triển thành công”
– Thảo Huỳnh –
Khi kế nghiệp, khoảng cách thế hệ và các xung đột trong phong cách quản trị là điều không thể tránh khỏi. Thảo Huỳnh, Giám đốc của Kitchen Koncept, chuỗi cửa hàng phân phối gia dụng, dụng cụ bếp cao cấp thuộc VPP Trading, cho hay: “Khoảng cách thế hệ lớn nhất mà mình cảm nhận được là tư duy an toàn. Tư duy của thế hệ đi trước định hình qua những khủng hoảng và khó khăn rất khác với thời điểm hiện nay. Phải xem những định kiến đấy như những bài học để không vấp ngã, và cố gắng mỗi ngày để mình làm tốt hơn ngày hôm qua. Nên câu trả lời ngắn sẽ là mình vẫn phải nỗ lực mỗi ngày để vượt qua định kiến”.
Nói về những khác biệt lớn nhất trong tư duy giữa hai thế hệ, Thảo Huỳnh cho hay: “Khi thế hệ kế thừa chập chững bước vào kinh doanh, mình muốn thay đổi và thử làm những việc thật khác biệt chứ không đi theo lối mòn như thập niên 1990. Khi thế giới thay đổi từng ngày, chúng mình cũng phải thích nghi, thay đổi và phát triển. Thích ứng nhanh với những thay đổi là một lợi thế của các nhà lãnh đạo trẻ. Tại VPP Trading, chúng mình có một câu nói mà hầu như tất cả nhân viên đều biết, đó là ‘bất cứ ai cũng có thể được thay thế, kể cả người ở vị trí cao nhất’. Đây là kim chỉ nam của công ty để phải nỗ lực mỗi ngày để tìm tòi và học hỏi kiến thức mới.”
Đến với công ty gia đình, Thảo Huỳnh thúc đẩy tăng cường và đa dạng hóa các mặt hàng. “Khi bắt đầu, Kitchen Koncept chỉ có 75 mã sản phẩm. Hiện nay, đã có hơn 3.000 mã sản phẩm chuyên về đồ dùng và dụng cụ bếp từ các sản phẩm căn bản gia đình cho tới các sản phẩm chuyên dụng cho các nhà hàng Michelin”, Thảo Huỳnh cho biết.
Vượt qua nhiều khó khăn, làn gió mới mà Thảo Huỳnh mang lại chính là việc đáp ứng nhu cầu thực tế của khách hàng. “Khách hàng của Kitchen Koncept không chỉ muốn có trên tay sản phẩm “hot-trend” mà còn muốn có dịch vụ năm sao, từ dịch vụ cho tới bảo hành luôn cố gắng đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng.”
Làm hết sức, chơi hết mình. Các lãnh đạo thế hệ tiếp nối luôn biết cách cân bằng cuộc sống và công việc. “Trong công việc, chắc chắn sẽ có lúc khó khăn. Để cân bằng lại, mình cần thời gian để suy nghĩ, dành một chút thời gian cho bản thân, làm những điều mình yêu thích trong cuộc sống. Chẳng hạn như vào bếp nấu ăn, trải nghiệm các món yêu thích cùng gia đình.
Ngoài ra hội họa cũng là một cách để giúp mình cân bằng lại trong cuộc sống hằng ngày. Yên tĩnh và thỏa sức sáng tạo sẽ giúp mình cảm thấy thoải mái nhất”, nữ giám đốc trẻ của Kitchen Koncept chia sẻ.
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar
