Lần đầu tiên ngắm nhìn lọ nước hoa Chanel No. 5, tôi đã tự hỏi con số bí ẩn này có ý nghĩa đặc biệt gì hay không. Trong giới mộ điệu chắc cũng đã có nhiều người từng đặt câu hỏi tương tự như thế.
Quả thực Coco Chanel đã trở thành một đại diện tiêu biểu cho nữ giới về sự độc lập, tự tin, hiện đại và quyến rũ. Cho dù đó là với mùi hương nước hoa nồng nàn, màu son đỏ rực cháy hay bộ đầm đen tinh tế. Tuy nhiên, ắt hẳn cũng như tôi, bạn sẽ vô cùng bất ngờ khi biết được thời thơ ấu cơ cực và nghèo khó của bà hoàng giới thời trang này. Đặc biệt, đáng nể phục hơn cả là cách bà chuyển hóa những mất mát thời thơ ấu thành động lực để tận hưởng cuộc sống và cống hiến hết mình cho công việc.
Từ căn hộ xa hoa ở Paris
Khi đặt chân đến trụ sở chính House of Chanel tại số 31 Rue Cambon ở Paris, chiếc cầu thang xoắn ốc có gắn gương nối liền ba tầng lầu của tòa nhà lập tức mê hoặc tôi. Thiết kế của cầu thang độc đáo ở chỗ dù đứng tại bất kỳ bậc thang nào, bạn cũng có thể nhìn thấy được các tầng khác.
Cầu thang được đặt ngay từ lối vào ở tầng trệt là cửa hiệu thời trang Chanel, dẫn lên salon thời trang cao cấp ở tầng một, lên căn hộ riêng của Coco Chanel và cuối cùng là nơi làm việc của bà. Ở tầng hai, những cánh cửa dẫn vào căn hộ của bà được giấu vào những bức tường kính trong suốt. Thiết kế tạo cho khách bước vào bên trong có cảm giác như lạc vào xứ sở thần tiên của Alice.
Các chiếc gương bên trong căn hộ phản chiếu lẫn nhau, tạo ra vô số góc nhìn khác biệt. Chính giữa gian phòng là chiếc đèn chùm pha lê do chính bà thiết kế. Ngoài biểu tượng nổi tiếng là hai chữ C đối nghịch đan móc vào nhau trên khung sắt, ở đỉnh đèn còn có một chữ G, viết tắt của Gabrielle, tên thật của Coco Chanel.
Coco Chanel sống những năm cuối đời đầy đơn độc trong căn hộ ở Paris. Khát vọng hạnh phúc lứa đôi của bà được thể hiện rõ qua những con vật trang trí trong nhà
Đảo mắt lướt nhìn toàn cảnh căn hộ cổ điển và ấm áp này, tôi đặc biệt chú ý đến những cuốn sách bọc da được xếp ngay ngắn trên kệ sách do người tình đầu tiên, nhà tư bản công nghiệp Boy Capel tặng. Gặp nhau lần đầu tiên vào năm 1909, Capel và Chanel đã có thời gian dài bên nhau cho đến khi ông mất trong một tai nạn xe mười năm sau đó.
Trên chiếc bàn phía trước bộ sofa da lộn đặt một hộp chạm khắc dễ thương do công tước xứ Westminster tặng. Người tình Anh quốc thứ hai này dành trọn trái tim cho Coco Chanel nhưng cuối cùng vẫn không cưới được bà. Khi được hỏi vì sao bà không kết hôn với công tước, bà mỉm cười: “Đã có khá nhiều nữ công tước ở Westminster rồi, trong khi chỉ có một Coco Chanel mà thôi”.
Dù luôn được vây quanh bởi những người đàn ông lỗi lạc nhất thế kỷ như Igor Starvinsky, Picasso, Dalí, Cocteau, Diaghilev, Churchill, nhưng Coco Chanel vẫn sống những năm cuối đời đầy đơn độc trong căn hộ này. Sự cô đơn và khát vọng hạnh phúc lứa đôi của bà được thể hiện rõ qua những con vật trang trí. Đó là một cặp hươu đúc bằng đồng với kích thước thật đặt cạnh lò sưởi và một cặp nhỏ hơn đặt bên cạnh bộ sofa. Ngoài ra, còn có một cặp lạc đà được đặt trên bàn con, hai con vẹt làm bằng ngọc trai trong chiếc lồng đính đá, một cặp ngựa sứ trắng đặt hai bên chiếc gương màu khói và hai chú chó cứu hỏa bằng vàng đặt trước lò sưởi.
Ít ai biết trước khi Gabrielle đổi tên thành Coco và tận hưởng cuộc sống xa hoa như ngày nay, bà đã phải nếm trải mùi vị của sự bỏ rơi, hắt hủi. Dư âm của tuổi thơ cơ hàn vẫn hiện diện đâu đó trong căn hộ ở Paris này.
Chanel vẫn để một bộ bài tarot trên bàn làm việc trước khi qua đời ở tuổi 87 vào năm 1971. Trong những lá bài ấy còn có con số 5 may mắn của bà, được minh họa bằng hình ảnh của một thân cây xanh có rễ hiện rõ trên mặt đất và một cây thánh giá bằng vàng. Những biểu tượng bí ẩn và đậm màu sắc tôn giáo ấy đã cùng tồn tại và tạo nên những phác thảo cơ bản của thương hiệu Chanel.
Coco Chanel và Fulco di Verdura, nhà kim hoàn người Ý (1898–1978), tại Paris vào năm 1937
Đến đứa trẻ bị bỏ rơi ở tu viện
Những bí mật về tuổi thơ của Gabrielle Chanel được chôn giấu tại tu viện Aubazine được xây từ thế kỷ XII trên những ngọn đồi của vùng Corrèze. Năm 1895, sau khi mẹ bà qua đời vì bệnh lao phổi, người cha đã bỏ trốn và bỏ rơi ba cô con gái nhỏ. Từ 11 đến 18 tuổi, bà đã được các nữ tu của Dòng thánh tâm Đức Mẹ ở tu viện Aubazine nuôi dưỡng và dạy bảo.
Một bất ngờ vô cùng thú vị tại Aubazine sẽ phần nào hé lộ về sự ảnh hưởng của quãng thời gian sống tại tu viện đối với sự nghiệp thời trang sau này của Chanel. Đó là những hoa văn trang trí lồng ghép vào nhau trên kính cửa sổ thời Trung cổ của tu viện Aubazine trông rất giống biểu tượng toàn cầu của Chanel: hai chữ C lồng ghép vào nhau một cách trái ngược.
Tại tu viện, Gabrielle đã được nuôi dạy trong bầu không khí khổ hạnh, nơi những lời cầu nguyện và những hình phạt hà khắc luôn đi đôi với nhau. Đây cũng là nơi người phụ nữ sở hữu một trong những thương hiệu thời trang quyền lực nhất thế giới bắt đầu học cách may vá, giúp bà có được công việc đầu tiên là thợ may trong thị trấn.
Bà cũng đã nắm bắt được vẻ đẹp mộc mạc của những thứ xung quanh để biến nó thành phong cách thiết kế độc đáo của riêng mình. Trắng và đen, hai gam màu chủ đạo trong những bộ trang phục của các nữ tu, thường xuất hiện trong những bộ sưu tập thời trang cao cấp mềm mại mang đậm chất Chanel sau này. Bà đã biến màu đen, thường gợi cảm giác tang tóc, u sầu, trở thành biểu tượng của sự độc lập và tinh thần tự do.
Không chỉ dừng ở đó, hình ảnh quen thuộc của những chuỗi tràng hạt, cây thánh giá và sợi xích đã được Chanel biến hóa thành trang sức ngọc trai và đá quý. Rõ ràng đây là những món phụ kiện có khả năng tạo nên vẻ đẹp gợi cảm và quý phái cho nữ giới mạnh mẽ hơn bất kỳ món trang sức nào khác. Tất nhiên, Coco Chanel cũng có những điểm yếu mà hầu hết những phụ nữ quyền lực đều ít nhiều mắc phải. Đó là tính cách khắc nghiệt, không dễ mủi lòng được thừa hưởng thuở bé từ các nữ tu ở Aubazine. Dù vậy, sâu thẳm trong tâm hồn, Coco Chanel vẫn là người phụ nữ rất dễ bị tổn thương, nhạy cảm và hết mình vì tình yêu.
Chanel thừa hưởng tính cách khắc nghiệt, không dễ mủi lòng từ các nữ tu ở Aubazine. Dù vậy, sâu thẳm tâm hồn bà là sự nhạy cảm, dễ bị tổn thương
Tài năng của Coco Chanel nở rộ từ phía sau những bức tường cấm ở tu viện, đưa bà từ Paris đến khu Manhattan thượng lưu của New York và ngọn đồi Hollywood. Bà đã chứng tỏ rằng phụ nữ không cần định nghĩa về bản thân bằng những người đàn ông đã từng yêu và bỏ rơi họ. Dù thế nào đi nữa, Coco Chanel vẫn luôn là tạo vật của chỉ riêng bà, luôn tìm kiếm sự hoàn hảo trong các mẫu thiết kế cho đến những ngày cuối đời.
Bazaar Việt Nam – Bài: Justine Picardie. Chuyển Ngữ: Khánh Linh. Ảnh: Getty Images, Tư Liệu
