Tam giác mạch là một loại cây lương thực được trồng sau vụ lúa, hoa nở rộ vào đầu tháng 11 với vòng đời khoảng 2 tháng. Có hai loại hoa tam giác mạch, một loại màu trắng và một loại màu hồng sẫm. Sau khi hoa tàn sẽ còn lại những hạt mạch có ba cạnh đều nhau nên gọi là tam giác mạch.
Phố Là, vương quốc của tam giác mạch
Qua thị trấn Tam Sơn, đoạn đầu của con đường Hạnh Phúc nối thành phố Hà Giang tới Mèo Vạc ta đã thấy sắc hoa mầu hồng được trồng thành những ruộng bạt ngàn hút tầm mắt. Từ thị trấn Phó Bảng rẽ vào xã Phố Là là cung đường khó đi và mạo hiểm. Bù lại, nơi đây được coi là vương quốc của tam giác mạch. Ngay từ đầu bản, những ruộng hoa lớn phủ kín cả sườn núi rồi trải dài khắp thung lũng. Trên là trời, dưới mặt đất là hoa. Từ trên vách núi cao nhìn xuống, xã Phố Là chìm trong một biển hoa mầu hồng xen lẫn những nóc nhà lợp rạ thấp thoáng ẩn hiện dưới làn sương sớm.
Hoa ở Phố Là chủ yếu là màu hồng sẫm. Cây không cao, thường được trồng bên hông và trước cửa nhà, tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp. Đi bộ khoảng 20 phút theo sườn núi bạn sẽ đến các thung lũng hoa nằm sâu trong núi. Ngoài ngắm hoa tam giác mạch, bạn có thể vào thăm bản, dân ở đây là đồng bào H’Mông, Pu Péo và người Hán cùng sinh sống hòa thuận. Những ngôi nhà đất trình tường của người Mông treo đầy ngô xen kẽ với những ngôi nhà của người Hán. Chỉ khác là nhà của người Hán có dán nhiều câu đối màu đỏ trước cửa.
Lũng Cú, điểm cực Bắc của Tổ quốc
Lũng Cú được ví như là vầng trán kiêu hãnh của Tổ quốc, đón nắng, đón gió cho non nước bình yên. Vượt qua những cung đường đèo hiểm trở tới Lũng Cú, bạn sẽ chìm trong cảnh núi non hùng vĩ, trong bạt ngàn sắc hồng của hoa tam giác mạch nơi rừng đá biên cương của Tổ quốc. Lũng Cú bao gồm 9 thôn bản, nằm ở độ cao trung bình 1.500 mét so với mặt biển. Người dân canh tác nương rẫy, trồng cây tam giác mạch và lúa ở ruộng bậc thang. Đặc biệt đồng bào dân tộc Mông, Lô Lô vẫn bảo tồn nghề dệt truyền thống, với các công đoạn làm sợi lanh, dệt vải thổ cẩm thủ công. Cuộc sống trên cao nguyên đá chỉ có mùa mưa và mùa khô. Mùa nào cũng khắc nghiệt, khó khăn mà cuộc sống của người dân vẫn hạnh phúc bình dị trên đá núi trùng điệp.
Lưu ý khi đến Hà Giang
– Các điểm để ngắm hoa tam giác mạch ở Hà Giang: thị trấn Tam Sơn, xã Sủng Là, xã Phố Là, xã Lũng Cú. Các điểm tham quan như Phó Bảng, Phố Là, Lũng Cú cách thị trấn Đồng Văn từ 15–40km
– Mùa này, nếu lên Hà Giang ngắm hoa bạn nhớ chuẩn bị thêm quần áo ấm, giầy, tất và áo mưa. Thời tiết trên đó khá lạnh, từ sẩm tối và về đêm nhiệt độ xuống dưới 15°C. Ban ngày mưa nắng thất thường.
Bài và ảnh: Tùng Dương
Harper’s Bazaar Việt Nam