Nhiều chị em cho rằng, nấu ăn ở nhà an toàn hơn khi đi ăn ở ngoài đường. Ở nhà, mình biết nguyên liệu đến từ đâu. Rau hữu cơ, thịt sạch nhập khẩu từ siêu thị cao cấp. Hành ngò thì trồng tự nhiên trên ban công. Nấu ăn ít dầu mỡ, tốt hơn cho sức khỏe.
Tuy nhiên, có một mối nguy cơ tiềm tàng đến từ căn bếp: Chảo không dính tráng Teflon. Thứ đồ tiện nghi cho những ai mê bếp núc lại có khả năng gây ung thư khi sử dụng sai.
Kỹ thuật làm nên chảo không dính
Nếu còn giữ hồ sơ mua hàng hoặc quyển hướng dẫn sử dụng của chảo không dính nhà mình, bạn nên lật ra tìm hiểu thông tin. Chảo của bạn có được tráng bởi Teflon (ký hiệu PTFE)? Nếu có, chất liệu này có thể gây hại cho sức khỏe gia đình bạn.
Teflon là một loại nhựa công nghiệp chống dính, vốn được phát minh để làm tên lửa. Nó có khả năng chống dính siêu việt.
Để tạo ra Teflon, các nhà sản xuất cần dùng một loại hóa chất gọi là PFAS. Điều đáng lo là PFAS còn được dùng trong khói chữa cháy của bình cứu hỏa, áo chống nước, hay chất tẩy rửa. Harper’s Bazaar sẽ giải thích nguy hại của PFAS ở phần tiếp theo.
Ngoài ra, những loại chảo Teflon được sản xuất trước năm 2015 còn có thể chứa một chất khác, perfluorooctanoic acid (PFOA). Chất này đã bị cấm sử dụng cho chảo Teflon tại Mỹ sau 2015, cũng như châu Âu, Nhật Bản. Nhưng những loại chảo chất lượng kém này có thể bị phân phối ngược ra các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.
Chảo không dính tiện lợi nhưng có thể mang nhiều mối nguy hiểm sức khỏe tiềm tàng nếu dùng phải chất lượng kém
Nguy hiểm từ PFAS và PFOA
Ở đây, hai loại hóa chất PFAS và PFOA được nhắc đến vì chúng có thể gây nên các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa và ung thư.
Khi nấu ăn bằng chảo không dính, ở nhiệt độ cao, chảo có thể sẽ để bay hơi các khí ga PFOA và PFAS. Tiến sỹ Robert L. Wolke, giáo sư Hóa tại trường đại học Pittsburgh, giải thích trong quyển sách What Einstein Told His Cook: Kitchen Science Explained của ông: “Khi bạn nấu ăn bằng chảo không dính ở nhiệt độ cao, lớp tráng không dính có thể bị chảy (ở cấp độ phân tử, khó thấy bằng mắt thường). Lúc này, các khí độc, những loại có thể gây ung thư, được thải ra”.
PFOA: Khả năng gây ung thư
Đọc đến đây, bạn đã biết rằng: Nếu chảo không dính của mình mua từ trước năm 2015, rất có khả năng nó chứa PFOA. Nhiều nghiên cứu cho thấy, một số bệnh nhân ung thư từng tiếp xúc trong thời gian dài với PFOA. Có một tỉ lệ mắc bệnh ung thư thận, ung thư gan, ung thư tuyến tiền liệt và các bệnh rối loạn tuyến giáp đi đôi với việc nhiễm PFOA.
PFAS: Gây bệnh về đường hô hấp
Ở nhiệt độ nấu ăn cao vượt quá 350ºC, và trong thời gian dài, thì lớp Teflon để bay hơi loại khí PFAS. Chúng có thể gây các triệu chứng tựa như bệnh cúm: Sốt cao, cảm giác lạnh run người, đau đầu, nhức mỏi.
Triệu chứng này sẽ ít gặp ở những ai chỉ nấu ăn ở nhà. Nhưng đối với dân đầu bếp chuyên nghiệp, liên tục phải nấu ăn ở môi trường nóng ngốt, thì đây có thể là mối nguy hiểm tiềm tàng.
Khi có triệu chứng này, bạn cần nghỉ ngơi và ngừng tiếp xúc với khí độc. Cơ thể bạn tự động hồi phục sau khoảng 12 tiếng đồng hồ.
Nấu ăn an toàn với chảo không dính
Nướng thịt bằng chảo không dính tráng Teflon vô cùng nguy hiểm. Vì việc nướng cháy cạnh chỉ có thể thực hiện ở nhiệt độ cao, khiến chảo tỏa ra các khí gas gây độc
Nếu chảo không dính ở nhà bạn là món đồ cũ, mua trước năm 2015, thì bạn nên ngay lập tức thay thế nó. Vì bạn không rõ liệu nó có chứa PFOA hay không. Nếu là đồ dụng cụ bếp mới mua, bạn hãy đọc thông tin đi kèm hướng dẫn sử dụng. Vì các nhà sản xuất sẽ ghi rõ “không chứa PFOA” đối với loại chảo không dính mới.
Ngoài ra, để sử dụng chảo không dính an toàn, bạn nên lưu ý những chi tiết sau.
1. Chọn nhiệt độ đúng
Cách duy nhất để dùng chảo không dính an toàn là không dùng nhiệt độ quá cao, ở lửa nhỏ hoặc vừa, và không nấu quá lâu.
Vậy, nhiệt độ như thế nào là quá cao? Bắt đầu từ 260ºC (tương đương 500ºF). Mà nhiệt độ này thì rất dễ đạt được khi bạn đang làm nóng chảo không với dầu ăn, hoặc làm các món chiên xào.
Good Housekeeping đã từng thực hiện một bài kiểm tra: Mất bao lâu để chảo không dính đạt đến nhiệt độ nguy hiểm này? Sau đây là kết quả:
AN TOÀN CHO CHẢO KHÔNG DÍNH
Chiên trứng: Chín sau 3 phút nấu ăn, nhiệt độ đạt 103ºC
Xào gà và ớt chuông: Chín sau 5 phút 25 giây nấu ăn, nhiệt độ đạt 159ºC
Chiên thịt xông khói: Chín sau 5 phút 30 giây nấu ăn, nhiệt độ đạt 240ºC
NGUY HIỂM CHO CHẢO KHÔNG DÍNH
Làm nóng chảo: Trong chỉ 1 phút, với dầu ăn, lòng chảo đã vượt mức 260ºC
Nướng thịt bò bít tết: Sau khi thịt bò chín tới ở 8 phút, lòng chảo đạt 303ºC
Chiên hamburger: Sau khi burger chín tới ở 10 phút, lòng chạo lên đến 347ºC
2. Tạo không gian thoáng khí trong bếp
Để ngăn ngừa việc hít phải khói bếp trong thời gian dài, bạn nên bật quạt thông gió. Đồng thời mở thông cửa và cửa sổ khi nấu ăn nếu có thể.
3. Bảo quản chảo không dính
Bạn nên hạn chế nấu ăn bằng công cụ dụng cụ có đầu bằng kim loại. Chúng có thể gây trầy lòng chảo, khiến lớp tráng Teflon mau hư hại. Khi rửa chảo, nên dùng mút hoặc xơ dừa, đừng dùng miếng chà bằng kim loại.
Lựa chọn thay thế
Bạn có thể thấy rằng, chảo không dính không phải là lựa chọn tốt để chiên nướng ở nhiệt độ cao. Thay vì cố gắng giữ lấy bộ chảo và cẩn thận trong khâu nấu nướng, một lựa chọn khác cho bạn là thay thế bộ nồi chảo của mình. Cá nhân tôi cũng vậy, đã bỏ đi toàn bộ các loại nồi chảo không dính trong năm vừa qua.
Một số lựa chọn thay thế cho bạn là chảo gang, chảo đá, chảo thép không gỉ, hoặc nồi sành sứ.
Những người thích vừa nấu ăn trên bếp lửa, vừa nướng trong lò nướng, sẽ thích loại đồ bếp làm bằng sành sứ. Rất dễ rửa lại an toàn cho sức khỏe. Ảnh: Le Creuset
Chảo gang là lựa chọn rất tốt. Vô cùng bền, có thể dùng trong lò nướng, trên bếp lửa, kể cả bếp than và củi. Cần được chuẩn bị (season) để có độ chống dính. Ảnh: Sur La Table
Loại chảo gang tráng men là lựa chọn tốt cho những ai thích làm các món chiên, nướng cháy cạnh. Ảnh: Staub
Chảo đá là lựa chọn thay thế bền vững. Chảo đá nhẹ, có tính chống dính cao, dễ chùi rửa, lại không dùng đến Teflon.
>>> Xem thêm: NƯỚC I-ON KIỀM: LOẠI NƯỚC UỐNG CÓ THỂ GIÚP BẠN CHỐNG LẠI UNG THƯ
Harper’s Bazaar Việt Nam
