Khương Ngọc giải thích vì sao Cục Vàng Của Ngoại không kết trọn vẹn

Phim điện ảnh Cục Vàng Của Ngoại của đạo diễn Khương Ngọc đang dẫn đầu phòng vé với gần 50 tỷ đồng doanh thu. Đây là con số chứng minh sức hút của dòng phim gia đình vẫn chưa bao giờ cũ. Thế nhưng, đằng sau thành công thương mại ấy, đạo diễn Khương Ngọc lại nhìn bộ phim bằng ánh mắt điềm tĩnh hơn, như một món quà riêng dành cho mẹ, người phụ nữ anh hết lòng kính yêu và biết ơn.

Sau Chị Dâu, bộ phim từng gây tiếng vang mạnh mẽ và giúp anh chạm mốc trăm tỷ đồng, Khương Ngọc quay trở lại khá sớm với Cục Vàng Của Ngoại. Có ý kiến cho rằng anh đã “bắt trúng long mạch” của dòng phim về phụ nữ và gia đình, đề tài vốn là thế mạnh của anh. Nhưng đối với Khương Ngọc, đây không phải là sự lặp lại, mà là một chương khác, dịu dàng và sâu lắng hơn, trong hành trình anh kể về phụ nữ Việt Nam.

Một câu chuyện nhỏ, kể bằng sự chậm rãi và thấu cảm

Phim xoay quanh hai gia đình hàng xóm thân thiết gồm bà Hậu (Việt Hương) và bà Khanh (Hồng Đào). Những người phụ nữ thuộc hai tầng lớp khác nhau nhưng cùng chung một sợi dây mẫu tử. Bé Su (Lâm Thanh Mỹ), cháu ngoại bà Hậu, là kết tinh của một cuộc tình dang dở, khi mẹ cô – Thương (Băng Di) – sinh con trong trầm cảm và bỏ bê đứa bé. Mọi gánh nặng đổ dồn lên vai người bà, người vừa mưu sinh vừa nuôi cháu khôn lớn.

Thay vì đẩy câu chuyện lên cao trào, Khương Ngọc chọn cách kể “chậm hơn, thơ hơn và nhẹ nhàng hơn”, như dòng chảy đời người. Anh chia bộ phim thành bốn mùa, tượng trưng cho bốn giai đoạn của một đời người phụ nữ: từ khi sinh nở, nuôi con, đến lúc con trưởng thành và chính người mẹ trở nên già nua.

Cấu trúc ấy khiến phim mang nhịp điệu lặng lẽ, có phần mạo hiểm với thị hiếu khán giả đại chúng. Thế nhưng chính ở sự chậm rãi đó, Cục Vàng Của Ngoại lại mở ra một không gian tinh tế để người xem cảm nhận nỗi cô đơn, sự bền bỉ và lòng bao dung vô điều kiện của người phụ nữ Việt. Khương Ngọc nói:

“Dù có chuyện gì đi nữa thì mẹ hay bà vẫn luôn là người vượt qua tất cả khó khăn, tổn thương để sẵn sàng che chở cho con cháu”

Anh nhìn hành trình người phụ nữ như một vòng đời kép, khi con gái trải qua nỗi đau của mẹ, và đến lượt mẹ lại chứng kiến sự lặp lại của số phận nơi con mình. Nếu Chị Dâu kết lại bằng một cảm xúc viên mãn, thì Cục Vàng Của Ngoại chọn dừng ở một nốt buồn. Nhiều khán giả cho rằng kết phim “hụt”, nhưng Khương Ngọc lại xem đó là chủ đích:

“Ngọc muốn vượt khỏi định nghĩa rằng kết phim phải trọn vẹn, phải đẹp. Cuộc sống vốn không như vậy. Có những điều mình biết chắc sẽ đến, và điều quan trọng là mình có kịp trả lại những ân tình, yêu thương của mẹ, của bà mình hay không”

Chính vì vậy, bộ phim có thể khiến người xem rời rạp trong im lặng, thay vì nước mắt tuôn trào, một sự lặng lẽ đúng chất Khương Ngọc, người luôn thích “kể chuyện bằng hơi thở”. Cùng Harper’s Bazaar trò chuyện với đạo diễn Khương Ngọc, người đã khắc dấu ấn riêng trong dòng chảy điện ảnh Việt.

Đạo diễn Khương Ngọc chia sẻ phim Cục Vàng Của Ngoại có cái kết không trọn vẹn, vì đời vốn không trọn vẹn

HARPER’S BAZAAR: Xin chào đạo diễn Khương Ngọc, sau Chị Dâu gây tiếng vang mạnh mẽ, Cục Vàng Của Ngoại tiếp tục xoay quanh câu chuyện của những người phụ nữ trong gia đình. Anh có chủ đích xây dựng một “vũ trụ phụ nữ” trong các tác phẩm của mình không?

KHƯƠNG NGỌC: Tôi không chủ đích, nhưng có lẽ chính những người phụ nữ thân yêu xung quanh đã âm thầm “dẫn dắt” tôi. Sau Chị Dâu, tôi nhận ra phụ nữ trong gia đình là những nhân vật vừa mạnh mẽ vừa mong manh, chứa đựng hàng ngàn câu chuyện chưa kể. Nếu còn đủ cảm hứng, tôi sẽ vẫn tiếp tục đi theo mạch này, vì phụ nữ luôn là chủ đề bất tận trong điện ảnh, không chỉ cho tôi mà cho bất kỳ ai đang trải nghiệm cuộc sống.

HARPER’S BAZAAR: Điều gì khiến anh chọn kể câu chuyện Cục Vàng Của Ngoại? Nó xuất phát từ một kỷ niệm, một nhân vật có thật hay là cảm hứng từ chính cuộc sống xung quanh anh? Nhiều người nhận thấy các nhân vật nữ trong phim anh đều rất “đời” mạnh mẽ, tổn thương, nhưng đầy bao dung. Anh muốn gửi gắm điều gì qua hình ảnh người phụ nữ Việt trong các bộ phim gần đây của mình?

KHƯƠNG NGỌC: Thật ra, tôi luôn dành một tình cảm đặc biệt và sự ngưỡng mộ sâu sắc cho mẹ mình, người phụ nữ đã âm thầm hy sinh cả đời vì gia đình. Giờ đây, khi thấy mẹ chăm sóc cháu mỗi ngày, hình ảnh ấy khiến tôi xúc động và thôi thúc mình kể một câu chuyện dành riêng cho bà, như một món quà tri ân. Cục Vàng Của Ngoại ra đời từ tình yêu ấy. Với đứa trẻ trong phim, “ngoại” là cả thế giới; còn với tôi, đó là “mẹ” – người phụ nữ mà tôi luôn mang ơn. Bộ phim không chỉ là lời kể về tình mẫu tử, mà còn là thông điệp gửi đến những người thân thương trong mỗi gia đình: rằng sự hy sinh, lòng bao dung và tình yêu của người mẹ, người bà, dù lặng lẽ đến đâu, vẫn luôn là thứ ánh sáng dịu dàng nhất trong đời mỗi chúng ta.

Trong tất cả các bộ phim của mình, đặc biệt là Cục Vàng Của Ngoại, tôi luôn mong muốn khắc họa và tôn vinh hình ảnh người phụ nữ một cách sâu sắc hơn. Lần này, tôi muốn đi xa hơn việc kể chuyện, tôi muốn chạm đến hành trình dài của sự hy sinh, những tầng cảm xúc và nỗi niềm mà phụ nữ âm thầm gánh vác trong suốt cuộc đời mình.

HARPER’S BAZAAR: Trong quá trình quay Cục Vàng Của Ngoại, kỷ niệm hoặc khoảnh khắc nào khiến anh nhớ nhất? Một chi tiết nhỏ nhưng chạm đến cảm xúc của cả đoàn phim chẳng hạn?

KHƯƠNG NGỌC: Có hai khoảnh khắc mà tôi luôn giữ trong tim và cũng là hai cảnh tôi dành nhiều thời gian nhất để thực hiện. Đó là cảnh bé Su khi đã trưởng thành nằm bên bà ngoại và cảnh người mẹ Thương trò chuyện với bà Hậu.

Ở cảnh đầu, tôi muốn tái hiện lại hình ảnh từng xuất hiện khi Su còn nhỏ, cũng là tư thế nằm ấy, cũng cái vòng tay ấy, nhưng cảm xúc đã hoàn toàn khác. Khi còn bé, Su nói những lời hứa hẹn non nớt; còn khi lớn lên, cô chỉ còn biết thì thầm “xin lỗi”. Đó là một cú chuyển rất nhỏ, nhưng chứa đựng cả quãng đời, từ ngây thơ đến thấu hiểu, từ được yêu thương đến khao khát được tha thứ.

Cảnh thứ hai là khi người mẹ nói với bà ngoại: “Mẹ có nhớ con không, mẹ?” Ở đây, chữ “nhớ” không chỉ là nỗi nhớ thương, mà là “có còn nhận ra con không” – một ý niệm cay đắng và nghiệt ngã hơn rất nhiều. Hai lời thoại ấy, hai khoảnh khắc ấy, như soi chiếu vào nhau, một của con, một của cháu, đều mang trong mình nỗi ân hận muộn màng mà đời người nào cũng ít nhiều từng nếm trải.

Khi quay hai cảnh đó, không ai trong đoàn nói gì nhiều. Cả phim trường lặng đi, chỉ còn tiếng thở, tiếng nấc khẽ của vài người đứng sau máy. Tôi nghĩ, có lẽ đó là giây phút mà điện ảnh không còn là câu chuyện được dựng nên, mà trở thành khoảnh khắc thật, khi ai cũng nghĩ về người bà, người mẹ của chính mình.

HARPER’S BAZAAR: So với Chị Dâu, Cục Vàng Của Ngoại dường như nhẹ nhàng hơn nhưng cũng nhiều dư vị hơn. Anh có chủ ý tiết chế cảm xúc hay muốn thử một ngôn ngữ điện ảnh khác trong lần trở lại này?

KHƯƠNG NGỌC: Thật ra, tôi nghĩ Cục Vàng Của Ngoại nghiệt ngã và cay đắng hơn nhiều, vượt ra ngoài cả nỗi nhớ nhung đơn thuần. So với Chị Dâu, lần này tôi chủ đích kể một câu chuyện theo cách khác. Phim vẫn mang màu sắc riêng của Ngọc, nhưng nhịp kể thay đổi, chậm hơn, thơ hơn, như một dòng chảy nhẹ nhàng. Tôi đã nói với các cộng sự rằng, đây sẽ là bộ phim điềm tĩnh, không quá kịch tính, vì nhân vật “ngoại” đại diện cho sự bao dung, dịu dàng và từ tốn.

Tất nhiên, cách kể này sẽ nhận về nhiều ý kiến trái chiều, nhưng tôi chọn như vậy vì nếu Chị Dâu là câu chuyện của tuổi trẻ, mạnh mẽ, giằng xé, thì Cục Vàng Của Ngoại lại cần sự êm ái và chậm rãi hơn. Cái kết của phim có thể khiến khán giả khó chấp nhận, nhưng đó là chủ đích của tôi. Tôi muốn vượt khỏi định nghĩa “kết thúc trọn vẹn”, vì cuộc sống vốn dĩ không hoàn hảo, không phải lúc nào cũng có một cái kết đẹp.

Cục Vàng Của Ngoại dừng lại ở một điểm rất thật, tôi nghĩ vậy, nơi không ai lường trước được điều gì sẽ xảy ra. Điều quan trọng là sau mọi mất mát, những người ở lại có kịp yêu thương, trân trọng và đền đáp những hy sinh của mẹ, của bà hay không. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều trước khi chọn cách kết này và sẵn sàng đón nhận mọi ý kiến. Bởi nếu không thử bây giờ, thì còn khi nào? Tôi hoàn toàn có thể chọn một cái kết “trọn vẹn” hơn, nhưng như thế sẽ chỉ lặp lại Chị Dâu, điều tôi không bao giờ muốn. Cuộc sống, cũng như điện ảnh, đâu phải lúc nào cũng hoàn hảo. Và chính sự dang dở đó mới làm nên chiều sâu cảm xúc mà tôi muốn gửi đến khán giả.

HARPER’S BAZAAR: Anh nhìn nhận thế nào về sự đồng cảm của khán giả nam khi xem những câu chuyện về phụ nữ mà anh kể? Có bao giờ anh nhận được những phản hồi khiến anh bất ngờ?

KHƯƠNG NGỌC: Tôi nhận ra một điều thú vị: khán giả nam thường mạnh dạn bày tỏ cảm xúc hơn cả khán giả nữ. Sau khi phim kết thúc, phụ nữ thường ngồi lặng một lúc rồi mới chia sẻ cảm nghĩ, còn nhiều người đàn ông lại chủ động nói ra ngay những gì họ cảm nhận. Điều đó khiến tôi rất vui, vì có lẽ mình đã chạm được đến họ.

Khác với Chị Dâu, khi phần lớn phản hồi đến từ khán giả nữ, thì Cục Vàng Của Ngoại lại nhận được nhiều sự đồng cảm từ nam giới. Có người nói với tôi: “Đây là câu chuyện của cuộc đời em. Cảm ơn anh vì đã giúp em nhìn lại ký ức của chính mình”. Có khán giả còn xem phim đến hai, ba lần. Với tôi, cảm xúc không phân biệt giới tính, khi câu chuyện được kể bằng sự chân thành, nó sẽ đi thẳng từ trái tim đến trái tim. Tôi cảm thấy thật may mắn khi bộ phim có thể mang lại một giá trị cảm xúc nào đó cho người xem, dù họ là ai.

HARPER’S BAZAAR: Lời gửi gắm của anh đến khán giả sau khi xem phim?

KHƯƠNG NGỌC: Có lẽ là hãy trân trọng hiện tại. Bởi không ai biết ngày mai sẽ ra sao, nên hãy sống trọn vẹn với những người mình yêu thương, dành cho họ sự quan tâm, ân cần và lòng biết ơn ngay khi còn có thể. Đó chính là ý nghĩa sâu xa nhất mà bộ phim muốn gửi gắm đến mọi người.

HARPER’S BAZAAR: Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này. Chúc anh có thêm nhiều tác phẩm điện ảnh trong tương lai.

TIN LIÊN QUAN:

Harper’s Bazaar Vietnam