Các đề cử và việc bỏ phiếu kín chọn ra người chiến thắng cho giải Oscar đạo diễn xuất sắc nhất do Nhánh đạo diễn (Directing branch) của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh (AMPAS, Hoa Kỳ) phụ trách.
Từ lễ trao giải lần thứ nhất cho đến năm 2007, đã có tổng cộng 79 đạo diễn được trao giải Đạo diễn xuất sắc nhất, trong đó 58 người có phim đồng thời đoạt giải Oscar phim hay nhất, hạng mục quan trọng nhất trong hệ thống giải Oscar.
Riêng tại lễ trao giải lần thứ nhất diễn ra năm 1929, có hai hạng mục đạo diễn riêng, một cho đạo diễn phim chính kịch (Dramatic Direction) và một cho đạo diễn phim hài (Comedy Direction). Hạng mục cho đạo diễn phim hài đã bị bỏ ở năm tiếp theo.
Có rất nhiều đạo diễn tên tuổi nhưng lại chưa bao giờ giành giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất (ngay cả khi họ nhận được đề cử rất nhiều lần). Tiêu biểu trong số này phải kể tới Robert Altman (5 đề cử), Alfred Hitchcock (5 đề cử), Stanley Kubrick (4 đề cử), Federico Fellini (4 đề cử), Ingmar Bergman (3 đề cử), Ridley Scott (3 đề cử), George Lucas (2 đề cử)…
Thậm chí có một số đạo diễn đã rất nổi tiếng nhưng lại chưa bao giờ nhận được đề cử. Ví dụ điển hình là Sergio Leone, đạo diễn người Ý nổi tiếng là bậc thầy của các phim miền Tây.
Các kỷ lục của giải Oscar cho Đạo diễn xuất sắc nhất
Clint Eastwood
John Ford là người giành nhiều giải nhất với 4 giải trên tổng số 5 lần được đề cử. Theo sau là Frank Capra và William Wyler, mỗi người 3 giải, trong đó Wyler cũng đang giữ kỷ lục về số lần được đề cử với 12 lần. Ngược lại, Robert Altman, Clarence Brown, Alfred Hitchcock và King Vidor lại đang giữ kỷ lục về số lần đề cử mà chưa một lần giành chiến thắng với 5 lần đề cử.
Người đoạt giải già nhất dành cho Clint Eastwood, thắng giải ở tuổi 74 (năm 2004), phim Cô gái triệu đô. Người được đề cử già nhất John Huston ở tuổi 79 (năm 1985), phim Prizzi’s Honor. Người giành giải trẻ nhất là Damien Chazelle, 32 tuổi (năm 2016) phim La La Land. Người được đề cử trẻ nhất là John Singleton, 24 tuổi (năm 1991), phim Đường đời (Boyz N the Hood).
Các giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất 2013-2022
Harper’s Bazaar Vietnam tổng hợp danh sách 96 giải Oscar cho Đạo diễn xuất sắc nhất trong lịch sử lễ trao giải danh giá này.
1. Daniel Kwan và Daniel Scheinert phim Cuộc chiến đa vũ trụ (Everything everywhere all at once, 2022)
Tại lễ trao giải Oscar lần thứ 95, Cuộc chiến đa vũ trụ đã thiết lập kỷ lục là bộ phim nhận được nhiều giải thưởng nhất trong lịch sử điện ảnh. Với 11 đề cử tại giải Oscar, bộ phim đã giành 7 giải, bao gồm Phim xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất (Daniel Kwan và Daniel Scheinert), Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Dương Tử Quỳnh), Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất (Quan Kế Huy), Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất (Jamie Lee Curtis), Biên tập phim xuất sắc nhất và Kịch bản gốc xuất sắc nhất.
Ngoài ra, Cuộc chiến đa vũ trụ còn giành 3 giải Quả cầu vàng, 5 giải Hiệp hội Phê bình Phim Phát sóng (bao gồm Phim hay nhất), 1 giải BAFTA, 4 giải Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh (bao gồm Dàn diễn viên xuất sắc nhất) và 7 giải Tinh thần độc lập (bao gồm Phim hay nhất).
Bộ phim thuộc thể loại hài, hành động, do bộ đôi đạo diễn Daniel Kwan và Daniel Scheinert viết kịch bản, đạo diễn và đồng sản xuất. Câu chuyện xoay quanh một người phụ nữ người Mỹ gốc Hoa liên kết với phiên bản của mình trong vũ trụ song song để ngăn chặn một sinh linh đang đe dọa đa vũ trụ.
2. Giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất: Jane Campion phim Sức mạnh của loài chó (The power of the dog, 2021)
Sức mạnh của loài chó là phim điện ảnh chính kịch tâm lý xã hội Viễn Tây do Jane Campion viết kịch bản kiêm đạo diễn. Tác phẩm dựa trên cuốn tiểu thuyết cùng tên năm 1967 của Thomas Savage. Phim là sản phẩm hợp tác quốc tế giữa New Zealand, Hy Lạp, Vương quốc Anh, Hoa Kỳ và Úc. Bộ phim mang nhiều chủ đề khác nhau như tình yêu, nỗi buồn, sự oán giận, nỗi ghen tức và tính dục.
Sức mạnh của loài chó nhận được 12 đề cử Oscar lần thứ 94, chỉ giành 1 giải Oscar cho Đạo diễn xuất sắc nhất. Jane Campion trở thành nữ đạo diễn đầu tiên nhận được nhiều hơn một đề cử giải Oscar cho hạng mục đạo diễn, cũng như được vinh danh là một trong những phim điện ảnh hay nhất năm 2021 bởi Viện phim Mỹ.
Phim cũng nhận được 7 đề cử Quả cầu vàng lần thứ 79, trong đó giành chiến thắng tại hạng mục Phim chính kịch hay nhất, Nam diễn viên điện ảnh phụ xuất sắc nhất cho Smit-McPhee và Đạo diễn xuất sắc nhất cho Jane Campion, cùng 10 đề cử tại giải Critics’ Choice lần thứ 27, trong đó có Phim hay nhất.
3. Chloé Zhao phim Đất du mục (Nomadland, 2020)
Nomadland là một bộ phim điện ảnh chính kịch độc lập do Chloé Zhao làm đạo diễn kiêm viết kịch bản và dựng phim. Tác phẩm được thực hiện dựa trên cuốn sách Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century của nữ nhà văn Mỹ Jessica Bruder.
Nomadland đoạt giải Sư tử vàng tại Liên hoan phim Venezia và giải Lựa chọn của khán giả tại Liên hoan phim quốc tế Toronto 2020. Phim đã giành được 6 đề cử Oscar lần thứ 93 và 4 đề cử tại Quả cầu vàng lần thứ 78. Phim đoạt 3 giải Oscar Phim hay nhất, Phim chính kịch và Đạo diễn xuất sắc nhất. Chloé Zhao cũng trở thành nữ đạo diễn thứ hai và là nữ đạo diễn châu Á đầu tiên thắng giải.
Phim kể về Fern (Frances McDormand), một người phụ nữ chồng mới chết. Cô đã bán hầu hết của cải và mua một chiếc xe van để du lịch khắp miền Tây Hoa Kỳ. Đi đến đâu cô sẽ xin việc làm ngắn hạn ở đó.
>>> Đọc thêm: 50 BỘ PHIM CHIẾU RẠP HAY VÀ ĐÁNG XEM NHẤT MỌI THỜI ĐẠI
4. Bong Joon Ho phim Ký sinh trùng (Parasite, 2019)
Ký sinh trùng thuộc thể loại hài đen, giật gân của Hàn Quốc, do Bong Joon Ho làm đạo diễn, đồng viết kịch bản với Han Jin Won và hợp tác sản xuất bộ phim. Nội dung phim theo chân một gia đình nghèo có kế hoạch trở thành những thành viên của một gia đình giàu có. Họ xâm nhập vào hộ gia đình đó bằng cách đóng giả là những người có trình độ chuyên môn cao.
Ký sinh trùng được công chiếu lần đầu tại liên hoan phim Cannes lần thứ 72, và trở thành bộ phim Hàn Quốc đầu tiên giành giải Cành cọ vàng. Bộ phim được đánh giá là 1 trong những bộ phim hay nhất năm 2019 và là 1 trong những bộ phim vĩ đại nhất thế kỷ 21.
Trong số rất nhiều giải thưởng đã được nhận, Ký sinh trùng đã giành được 4 giải thưởng Oscar lần thứ 92, bao gồm Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Kịch bản gốc hay nhất và Phim quốc tế hay nhất. Parasite trở thành bộ phim không nói tiếng Anh đầu tiên giành được giải Oscar cho Phim truyện hay nhất.
Ngoài việc giành giải Oscar, Ký sinh trùng còn giành giải Quả cầu vàng cho phim quốc tế hay nhất, giải BAFTA cho phim không nói tiếng Anh hay nhất, đồng thời còn là tác phẩm không nói tiếng Anh đầu tiên giành giải SAG cho dàn diễn viên điện ảnh xuất sắc nhất.
>>> Đọc thêm: DANH SÁCH 20 PHIM LẺ HAY TRÊN NETFLIX BẠN KHÔNG NÊN BỎ QUA
5. Giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất: Alfonso Cuarón phim Roma (2018)
Roma được Alfonso Cuarón viết kịch bản, đạo diễn, sản xuất, đồng biên tập và quay phim. Phim lấy bối cảnh vào đầu những năm 1970, tập trung vào một gia đình người Mexico sống ở thành phố Mexico.
Roma đã nhận được 10 đề cử tại lễ trao giải Oscar lần thứ 91, và nhận được 3 tượng vàng danh giá là Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất và Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất. Roma cũng trở thành bộ phim Mexico đầu tiên giành được vinh dự này.
Bộ phim đã được công chiếu ra mắt tại Liên hoan phim quốc tế Venice lần thứ 75 và đã đoạt giải Sư tử vàng; giải BAFTA cho phim hay nhất.
6. Guillermo del Toro phim Người đẹp và thủy quái (The shape of water, 2017)
Người đẹp và thủy quái do đạo diễn Guillermo del Toro người México đạo diễn và kịch bản chắp bút bởi del Toro và Vanessa Taylor. Phim lấy bối cảnh tại Baltimore năm 1962, kể về một người quét dọn bị câm tại một phòng thí nghiệm an ninh cao của chính phủ. Cô đã kết bạn với một sinh vật nửa người nửa lưỡng cư bị giam giữ tại đây.
Người đẹp và thủy quái được chiếu trong phần tranh cử chính tại liên hoan phim quốc tế Venice lần thứ 74 và nhận được giải Sư tử vàng cho phim hay nhất. Bộ phim đoạt được giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất và phim hay nhất, giải Quả cầu vàng, giải BAFTA và giải BFCA.
>>> Đọc thêm: 21 BỘ PHIM QUÁI VẬT HAY NHẤT MỌI THỜI ĐẠI NÊN XEM
7. Damien Chazelle phim Những kẻ khờ mộng mơ (La La Land, 2016)
Phim La La Land (2016).
Những kẻ khờ mộng mơ là bộ phim nhạc kịch lãng mạn xen lẫn chính kịch hài hước do Damien Chazelle biên kịch và đạo diễn. Câu chuyện phim xoay quanh một nhạc sĩ và một nữ diễn viên tham vọng. Họ gặp gỡ và yêu nhau tại Los Angeles.
Tại Lễ trao giải Oscars, phim nhận được số đề cử kỷ lục là 14 đề cử và thắng 6 giải thưởng quan trọng, trong đó có Đạo diễn xuất sắc nhất, Nữ chính xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất, Nhạc phim hay nhất, Ca khúc hay nhất và Thiết kế sản xuất xuất sắc nhất. Phim cũng thắng lớn ở tất cả hạng mục được đề cử tại Lễ trao giải Quả cầu vàng, với con số kỷ lục là 7 hạng mục. Phim cũng nhận đến 11 đề cử ở Lễ trao giải BAFTA và chiến thắng 6 hạng mục.
8. Alejandro G. Iñárritu phim Người về từ cõi chết (The revenant, 2015)
Người về từ cõi chết do Alejandro G. Iñárritu làm đạo diễn và đồng kịch bản với Mark L. Smith. Phim dựa trên tiểu thuyết The Revenant: A Novel of Revenge của tác giả Michael Punke. Bối cảnh phim diễn ra vào năm 1823 ở Montana và South Dakota, lấy cảm hứng từ câu chuyện có thật về cuộc sống và cuộc phiêu lưu sống còn của Hugh Glass (Leonardo DiCaprio), một người thợ săn lông thú thế kỷ 19.
Người về từ cõi chết nhận 12 đề cử Oscar và thắng 3 giải: Phim xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất dành cho Alejandro G. Iñárritu và giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất dành cho Leonardo DiCaprio.
9. Alejandro G. Iñárritu phim Người chim (Birdman or (The unexpected virtue of ignorance), 2014)
Người chim là một bộ phim hài kịch đen do Alejandro Gonzalez Iñárritu đạo diễn, đồng biên kịch và sản xuất. Người chim khắc họa hình ảnh của một ngôi sao hết thời có tên Riggan Thomson, người đang cố gắng tìm lại ánh hào quang cũ qua công việc đạo diễn kiêm diễn viên chính của vở kịch What we talk about when we talk about love tại rạp St. James của sân khấu Broadway lừng danh.
Tại lễ trao giải Oscar năm 2015, Người chim nhận được 9 đề cử và giành được 4 giải: Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc, Kịch bản gốc xuất sắc và Quay phim xuất sắc nhất. Ngoài ra, bộ phim còn nhận được giải thưởng của Viện phim Úc cho Phim quốc tế hay nhất; giải César cho phim nước ngoài hay nhất; giải Tinh thần độc lập cho phim hay nhất; giải Vệ tinh cho phim hay nhất.
10. Alfonso Cuarón phim Cuộc chiến không trọng lực (Gravity, 2013)
Cuộc chiến không trọng lực là một bộ phim 3D khoa học viễn tưởng và không gian do Alfonso Cuarón làm đạo diễn, đồng biên kịch và sản xuất. Phim có sự tham gia của hai ngôi sao điện ảnh Sandra Bullock và George Clooney trong vai các nhà du hành vũ trụ làm việc trong không gian.
Gravity được ra mắt mở màn cho liên hoan phim Venice 2013. Phim nhận được 10 đề cử Oscar và 4 đề cử giải Quả cầu vàng. Bộ phim đã thắng 7 giải thưởng Oscar trong đó có giải Oscar dành cho đạo diễn xuất sắc nhất.
>>> Đọc thêm: TOP 25 PHIM SINH TỒN NƠI HOANG DÃ HỒI HỘP, GAY CẤN
Danh sách giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất từ 1983-2012
11. Lý An phim Cuộc đời của Pi (Life of Pi, 2012)
12. Michel Hazanavicius phim Nghệ sĩ (The artist, 2011)
13. Tom Hooper phim Diễn văn của nhà vua (The king’s speech, 2010)
14. Kathryn Bigelow phim Chiến dịch sói sa mạc (The hurt locker, 2009)
15. Danny Boyle phim Triệu phú ổ chuột (Slumdog millionaire, 2008)
16. Joel và Ethan Coen phim Không chốn dung thân (No country for old men, 2007)
17. Martin Scorsese phim Điệp vụ Boston (The departed, 2006)
18. Lý An phim Chuyện tình sau núi (Brokeback mountain, 2005)
19. Clint Eastwood phim Cô gái triệu đô (Million dollar baby, 2004)
20. Peter Jackson phim Chúa tể những chiếc nhẫn: Sự trở lại của nhà vua (The lord of the rings: The return of the king, 2003)
21. Roman Polanski phim Nghệ sĩ dương cầm (The pianist, 2002)
22. Ron Howard phim Một tâm hồn đẹp (A beautiful mind, 2001)
23. Steven Soderbergh phim Vận chuyển ma túy (Traffic, 2000)
24. Sam Mendes phim Vẻ đẹp Mỹ (American beauty, 1999)
25. Steven Spielberg phim Giải cứu binh nhì Ryan (Saving private Ryan, 1998)
26. James Cameron phim Titanic (1997)
27. Anthony Minghella phim Bệnh nhân người Anh (The English patient, 1996)
28. Mel Gibson phim Trái tim dũng cảm (Braveheart, 1995)
29. Robert Zemeckis phim Forrest Gump (1994)
30. Steven Spielberg phim Bản danh sách của Schindler (Schindler’s list, 1993)
31. Clint Eastwood phim Không dung thứ (Unforgiven, 1992)
32. Jonathan Demme phim Sự im lặng của bầy cừu (The silence of the lambs, 1991)
33. Kevin Costner phim Khiêu vũ với bầy sói (Dances with wolves, 1990)
34. Oliver Stone phim Sinh ngày 4 tháng 7 (Born on the fourth of July, 1989)
35. Barry Levinson phim Rain man (1988)
36. Bernardo Bertolucci phim Hoàng đế cuối cùng (The last emperor, 1987)
37. Oliver Stone phim Trung đội (Platoon, 1986)
38. Sydney Pollack phim Xa mãi Phi châu (Out of Africa, 1985)
39. Miloš Forman phim Sự đố kỵ của thiên tài (Amadeus, 1984)
40. James L. Brooks phim Lối sống sai lầm (Terms of endearment, 1983)
>>> Đọc thêm: TOP 8 ĐẠO DIỄN PHIM NỔI TIẾNG NHẤT TRUNG QUỐC
Giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất từ 1944-1982
41. Richard Attenborough phim Cuộc đời Gandhi (Gandhi, 1982)
42. Warren Beatty phim Reds (1981)
43. Robert Redford phim Những người bình thường (Ordinary people, 1980)
44. Robert Benton phim Gà trống nuôi con (Kramer vs. Kramer, 1979)
45. Michael Cimino phim Kẻ săn hươu (The deer hunter, 1978)
46. Woody Allen phim Annie Hall (1977)
47. John G. Avildsen phim Tay đấm huyền thoại (Rocky, 1976)
48. Miloš Forman phim Bay qua tổ chim cúc cu (One flew over the cuckoo’s nest, 1975)
49. Francis Ford Coppola phim Bố già 2 (The Godfather Part II, 1974)
50. George Roy Hill phim Lừa bịp (The Sting, 1973)
51. Bob Fosse phim Cabaret (1972)
52. William Friedkin phim The French Connection (1971)
53. Franklin J. Schaffner phim Đại tướng Patton (Patton, 1970)
54. John Schlesinger phim Gã cao bồi nửa đêm (Midnight cowboy, 1969)
55. Carol Reed phim Oliver! (1968)
56. Mike Nichols phim Sinh viên tốt nghiệp (The graduate, 1967)
57. Fred Zinnemann phim A man for all seasons (1966)
58. Robert Wise phim Giai điệu hạnh phúc (The sound of music, 1965)
59. George Cukor phim Yểu điệu thục nữ (My fair lady, 1964)
60. Tony Richardson phim Tom Jones (1963)
61. David Lean phim Lawrence xứ Ả Rập (Lawrence of Arabia (1962)
62, Robert Wise, Jerome Robbins phim Câu chuyện phía Tây (West side story, 1961)
63. Billy Wilder phim Căn hộ tình yêu (The Apartment, 1960)
64. William Wyler phim Truyền thuyết Đức Chúa Trời (Ben-Hur, 1959)
65. Vincente Minnelli phim Gigi (1958)
66. David Lean phim Cầu sông Kwai (The bridge on the river Kwai, 1957)
67. George Stevens phim Người khổng lồ (Giant, 1956)
68. Delbert Mann phim Marty (1955)
69. Elia Kazan phim Trên bến cảng (On the waterfront, 1954)
70. Fred Zinnemann phim From here to eternity (1953)
71. John Ford phim Người đàn ông trầm lặng (The quiet man, 1952)
72. George Stevens phim Nơi ánh dương soi chiếu (A place in the sun, 1951)
73. Joseph L. Mankiewicz phim All about eve (1950)
74. Joseph L. Mankiewicz phim A letter to three wives (1949)
75. John Huston phim The treasure of the sierra madre (1948)
76. Elia Kazan phim Gentleman’s agreement (1947)
77. William Wyler phim The best years of our lives (1946)
78. Billy Wilder phim The lost weekend (1945)
79. Leo McCarey phim Going my way (1944)
Giải Oscar cho đạo diễn xuất sắc nhất từ 1928-1943
80. Michael Curtiz phim Casablanca (1943)
81. William Wyler phim Mrs. Miniver (1942)
82. John Ford phim How green was my valley (1941)
83. John Ford phim Chùm nho giận dữ (The grapes of wrath, 1940)
84. Victor Fleming phim Cuốn theo chiều gió (Gone with the wind, 1939)
85. Frank Capra phim You can’t take it with you (1938)
86. Leo McCarey phim The awful truth (1937)
87. Frank Capra phim Mr. Deeds goes to town (1936)
88. John Ford phim The informer (1935)
89. Frank Capra phim It happened one night (1934)
90. Frank Lloyd phim Cavalcade (1932/1933)
91. Frank Borzage phim Bad girl (1931/1932)
92. Norman Taurog phim Skippy (1930/1931)
93. Lewis Milestone phim All quiet on the western front (1929/1930)
94. Frank Lloyd phim The divine lady (1928/1929)
95. Lewis Milestone phim hài kịch Two arabian knights (1927/1928)
96. Frank Borzage phim chính kịch Seventh Heaven (1927/1928)
Trên đây là 96 giải Oscar dành cho Đạo diễn xuất sắc nhất. Những giải thưởng này nhằm tôn vinh những đóng góp xuất sắc của các đạo diễn tài ba trên toàn thế giới, đem lại những tác phẩm xuất sắc trong lĩnh vực điện ảnh.
>>> Đọc thêm: 42 BỘ PHIM HAY NHẤT VỀ CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ 2
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar
