Phụ nữ sinh ra là để được yêu thương. Nhưng nếu lựa chọn làm nữ doanh nhân, lắm khi người ta buộc phải từ bỏ đặc quyền này. Và nếu ai đó nói rằng không nên đánh phụ nữ dù chỉ bằng cành hoa, thì thương trường lạnh lùng không phân biệt, sẵn sàng làm đau những phụ nữ làm kinh doanh bằng cả bó gai sắc nhọn.
Thế nhưng cuộc sống cũng như hoa hồng, vẻ đẹp luôn đi cùng những chiếc gai.
Đêm dài lắm mộng
Cứ tưởng các phụ nữ quyền lực không biết tủi thân, nhưng sự thật lại phũ phàng hơn nhiều. Chị Nguyễn Ngọc Hoàng Anh, chủ một thương hiệu bánh ngọt ở Cần Thơ bảo: “Nhiều lúc cũng không hiểu sao mình cày dữ quá, có những buổi tối chạy xe về nhà một mình, thấy tủi thân ghê lắm. Cứ tự an ủi bản thân là chỉ cực vài năm đầu, rồi mọi thứ sẽ ổn. Nhưng thiệt ra là cứ hết việc này, lại đẻ ra việc khác. Đam mê mà…”.
Chị Lê Diệp Kiều Trang – Giám đốc Chiến lược tại Công ty Misfit Wearables do John Sculley, cựu CEO Apple đồng sáng lập, là người luôn sở hữu nụ cười thường trực cũng như tỏa ra một trường năng lượng tích cực. Thế nhưng, sự thật không chỉ có hoa hồng, mà còn có cả chông gai. Trên trang nhật ký cá nhân của mình, Kiều Trang nói về lựa chọn làm kinh doanh: “Làm kinh doanh, con đường tới hạnh phúc gian nan hơn… Từ ngày mở doanh nghiệp, mình quên mất cảm giác buổi tối đóng máy tính đi ngủ mà trong lòng có thể yên tâm mọi việc đã được thu xếp, không còn gì để suy nghĩ đến nữa. Từ ngày khởi nghiệp, mình phải tập làm quen chấp nhận công việc sẽ không bao giờ HẾT, tối đến cứ nhắm mắt ngủ đi rồi ngày mai tính tiếp. Có nhiều ngày đến 4-5 giờ chiều ngẩng đầu lên mới biết mình chưa ăn trưa và chưa cả ăn sáng… ”.
Thế nhưng với chị: “Việc kinh doanh đem lại nhiều niềm vui thích như là khi tận hưởng một trò chơi cảm giác mạnh. Công việc kinh doanh có lẽ là sân chơi cởi mở nhất để thỏa sức sáng tạo. Từng sản phẩm ra đời thật sự là một đứa con tinh thần, từ lúc đưa ra ý tưởng, tự tay phát triển, biến ý tưởng thành hiện thực đến lúc giới thiệu nó ra thế giới, được đón nhận hay thờ ơ đều đem đến cho mình nhiều cung bậc cảm xúc rất rõ nét. Công việc kinh doanh còn gắn liền với những khó khăn không lường trước, mà mỗi bước đường đó nếu không có sự sáng tạo khó lòng có thể dung hòa được các bên và đưa ra giải pháp tối ưu và kịp thời được”.
Điều đáng nói là nhiều bóng hồng quyền lực, khi đứng trước sóng gió thị trường thường giấu nỗi sợ sệt vào sâu bên trong và tỏ ra kiên cường: “Nếu đời đá mình một cú, hãy lăn về phía trước”.
Dẫu yêu thương mong manh
Chị Hải, một nhà đầu tư bất động sản có tiếng ở miền Trung, tuy đã ngoài 50, từng lăn lộn nhiều năm trên thương trường vẫn có lúc “tủi thân” than rằng mình như không phải là phụ nữ: “Hồi trước, ở nhà tôi được chiều chuộng, yêu thương lắm. Rồi những ngày đi học ở châu Âu, cứ thích đứng trong bếp nấu nướng những món ngon cho bạn bè, nghe yêu thương, nghe hơi ấm từ bếp tỏa ra, xua đi cái lạnh ngoài phố mùa đông. Sau rồi trưởng thành dần, va đập nhiều lần, tôi mới thấy sự chiều chuộng chỉ có được ở cha mẹ, gia đình, bạn bè thân thiết. Ra “đời” là phải chấp nhận va chạm”.
Chị xòe hai bàn tay chai sạn của mình ra, kể: “Đây là lúc mà tiến độ hoàn tất một công trình ở Phan Thiết của chúng tôi đang rất gấp, mà tiền mặt thì chưa về kịp, nhà thầu nhất quyết không thi công. Vậy là mình tự nhào ra làm, rồi hô hào nhân viên cùng làm, từ làm vườn, cho tới đẩy xe gạch, đá, làm luôn việc khuân vác. Hơn một tuần lễ, cảm thấy hai bàn tay không phải là của mình nữa vì nó quá rã rời. Nhưng nhờ đó, tôi biết được khả năng vượt giới hạn của mình”.
Vẻ đẹp của những chiếc gai
Nữ COO Facebook Sheryl Sandberg, trong cuốn Lean In nêu ra một sự thật “xuyên biên giới” là phần lớn phụ nữ đều mong muốn được mọi người quý mến yêu thích. Nhưng đó cũng là một trở ngại để bạn thoát ra khỏi tinh thần yên vị vốn đã ăn sâu trong tâm thức. Một nhân viên cũ của chị Kiều Trang vui vẻ nhớ lại: “Ngày xưa làm chung tụi em cũng hay cãi sếp. Thường thì cãi không lại, vì sếp giỏi hơn mà, nhưng không lẽ sếp lúc nào cũng đúng, nên nhiều lúc cãi thấy sếp bực mình mà mình… thỏa mãn”.
Giám đốc Kiều Trang tâm sự: “Công việc kinh doanh có lẽ là công việc “đời” nhất… Mình có một gia đình với các anh em làm việc chung, tính cách mỗi người một khác, làm sao dung hòa để người này có thể bổ sung cho người kia thành một khối vững mạnh, đa tài… ”.
Chị chủ hiệu bánh ngọt Hoàng Anh thì có kinh nghiệm khác: “Mình cũng ráng bắt mọi người trong công ty làm gì cũng cần tư duy phản biện, không nhất định phải nghe lời mình. Thế nhưng thường thì các bạn cứ quăng hết việc suy nghĩ và quyết định công việc cho mình. Nên nếu nói là mình có nhân viên nghe lời là sướng, thì cũng có sướng, nhưng có một người mà phải suy nghĩ mọi thứ lớn nhỏ thì thiệt là ác mộng…”.
Với số đông người, nói những gì họ muốn nghe, chiều lòng nhau là cách dễ nhất. Thế nhưng, những phụ nữ vốn quen với thử thách luôn thẳng thắn. Em gái của nữ tướng Facebook cho biết: “Sheryl luôn nói thật, dù đó là sự thật khó nghe. Chị ấy sẽ không nói cho bạn những gì bạn muốn nghe, mà sẽ nói những gì có lợi cho bạn nhất, ngay cả khi bạn sẽ giận chị ấy”.
Khi kêu gọi phụ nữ “hãy dám ngồi vào bàn lãnh đạo”, Sheryl Sandberg cho rằng: “Học cách chống chọi với chỉ trích là điều cần thiết”.
Yêu thương bản thân
Trước những áp lực “không được yêu thương”, hãy nghe lời khuyên của chuyên gia từ trang Business Women Expert:
- Hãy dừng lại và hít thở sâu khi thấy hơi quá tải công việc.
- Tìm kiếm nguyên nhân vì sao mình trở nên cáu gắt và thiếu sáng suốt? Thử hoãn lại những việc làm mình mệt mỏi hoặc ủy thác việc đó cho người tin cậy.
- Tìm cách sống lạc quan, “mỗi ngày tôi chọn một niềm vui”. Cười nhiều hơn, hoặc khóc nhiều hơn, đừng ngại bày tỏ cảm xúc…
Không có gì quật ngã
Cô nàng tạp vụ lau sàn nhà, dọn rác khiêm tốn bắt đầu sáng tạo trên chính vật dụng thường ngày của mình là cây chổi lau và quyết định đăng ký bản quyền tung ra thị trường. Là người mẹ đơn thân nuôi đến 3 con, bất chấp khó khăn, Joy Mangano trung thành bám theo thứ đồ vật bất ly thân của mình, cây chổi lau sàn, đặt mình vào tình huống đủ hạng người từ nội trợ, người bảo vệ đến bà tạp vụ… để cải tiến từng chút một rồi cho ra nhiều mẫu mã chổi đặc thù, hình thành dần cơ ngơi mang tên Miracle Mop. Cứ thế nền công nghiệp “chổi lau nhà” được Joy từng bước phình ra theo từng số vốn tích lũy và biến thành vương quốc đồ sộ khi Joy đưa các sản phẩm vào các chương trình shopping truyền hình.
Lấy cảm hứng từ câu chuyện của nữ doanh nhân Joy Mangano, bộ phim “JOY” sắp được trình chiếu với câu giới thiệu tên ngắn gọn nhưng đầy ấn tượng “Tiện thể, tên tôi là Joy”. Trong phim, nữ diễn viên Jennifer Lawrence sống cuộc đời từ cô nàng bán chổi rong Joy Mangano cho đến khi trở thành bà hoàng của đế chế kinh doanh, nữ tỷ phú của thế giới sản phẩm gia dụng Miracle Mops. Phải đương đầu với biết bao nỗi sợ hãi, sự phản bội và những cú ngã trong tình yêu, Joy trong phim và ngoài đời dường như không có gì quật ngã được.
Bài: Kiên Chinh – Harper’s Bazaar
