Cố đô Ninh Bình “tuyệt đối điện ảnh” trong phim tài liệu Chân Trời Rực Rỡ

Bộ phim âm nhạc tài liệu Chân Trời Rực Rỡ, từ những ngày đầu đặt máy tại cố đô Ninh Bình, đã trở nên khác biệt so với thể loại

Một cảnh quay Ninh Bình trong phim tài liệu Chân Trời Rực Rỡ của Hà Anh Tuấn

Vốn mang hình hài của một bộ phim âm nhạc, Chân Trời Rực Rỡ tưởng như sẽ chọn kể một câu chuyện cá nhân bằng giai điệu. Nhưng ngay từ những ngày đầu đặt máy tại cố đô Ninh Bình, bộ phim dường như đã tự tuyên bố số phận khác của mình.

Hành trình khám phá Cố Đô Hoa Lư, miền đất lưu giữ hơi thở nghìn năm

Có lẽ nơi đất cổ luôn ẩn chứa một lực kéo kỳ lạ khiến con người ngoái nhìn quá khứ. Nó thúc giục họ truy tìm gốc gác, truy tìm những phần đã rơi khuất của chính mình. Hà Anh Tuấn, đạo diễn Lan Hương cùng ê-kíp STORII Original Documentary như bị một mạch nguồn vô hình thúc bách phải kể câu chuyện lớn hơn, bóng dáng của một câu chuyện âm nhạc nhanh chóng mở rộng đến hai chữ “cội nguồn”.

Và giữa vô vàn con đường để bước vào khái niệm rộng lớn ấy, bộ phim đã chọn một hướng đi không thể chính xác hơn: những lát cắt đời sống từ chương trình Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly, đưa người xem trở lại với những tầng sâu nhất của ký ức, của bản sắc, của niềm tự hào, và cả những vết thương chia cắt vẫn còn âm ỉ dưới bề mặt bình yên của mỗi con người.

Khi đi qua các miền đất của Ninh Bình, đạo diễn không chỉ ghi lại cảnh quan mà còn soi chiếu những chuyển động thầm lặng bên trong mỗi con người: sự va đập giữa quá khứ và hiện tại, giữa khao khát thuộc về và nỗi ngờ vực về chính căn tính của mình. Chính trong đêm nhạc Chân Trời Rực Rỡ, Hà Anh Tuấn từng tự hào giới thiệu địa thế sân khấu:

“Sau lưng của Hà Anh Tuấn có nghĩa là trước mặt quý vị là dãy núi Mã Yên, có nghĩa là yên ngựa, bên tay trái của quý vị là sông Sào Khê, bên tay phải là đền của vua Đinh Tiên Hoàng, vua Lê Đại Hành, thái hậu Dương Vân Nga và các bậc tiền nhân linh thiêng của đất nước”

Lời giới thiệu ấy không đơn thuần là định hướng địa lý, mà là lời mở cánh cửa dẫn vào hồn cốt của bộ phim: mỗi địa danh, từng lớp núi, dòng sông và mái đền, trở thành những nhân vật điện ảnh, phản chiếu câu chuyện cội nguồn, ký ức và bản sắc.

Ê-kíp đã dành hơn hai năm rong ruổi khắp Vân Long, Mã Yên, Tam Cốc, đền Thái Vi, Bái Đính Cổ Tự… để gom từng lớp chất liệu và ánh sáng, biến những địa danh quen thuộc thành những cấu trúc trầm tích, nơi lịch sử, văn hóa và cảnh quan hòa vào nhịp thở chung.

Vân Long – khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước lớn nhất miền Bắc, nổi tiếng với mặt nước phẳng như gương soi bóng núi đá vôi kỳ vĩ. Hệ sinh thái đa dạng, đặc biệt là voọc quần đùi trắng, khiến nơi đây trở thành “vịnh không sóng” đầy mê hoặc.

Hay núi Mã Yên nằm trong quần thể cố đô Hoa Lư, gắn liền truyền thuyết về vua Đinh Tiên Hoàng. Đường lên đỉnh núi mở ra khung cảnh hùng vĩ của kinh đô xưa, nơi thiên nhiên và lịch sử giao hòa, tạo nên không gian trầm mặc và linh thiêng.

Người xem cũng không ngớt trầm trồ với cảnh sắc Tam Cốc, được mệnh danh “Hạ Long trên cạn” với ba hang xuyên thủy uốn lượn giữa cánh đồng lúa và những dãy núi đá vôi trùng điệp. Hành trình trên thuyền đưa du khách vào bức tranh sơn thủy yên ả, nơi cảnh quan thay đổi theo mùa đầy thi vị.

Hay Bái Đính Cổ Tự, là ngôi chùa cổ nằm trong quần thể chùa Bái Đính, mang vẻ đẹp rêu phong và tĩnh tại. Không gian thiền định hòa cùng cảnh sắc núi non hùng vĩ đem đến cảm giác an yên, lưu dấu tinh thần Phật giáo lâu đời của Ninh Bình.

Qua từng thước phim, Ninh Bình hiện lên hùng vĩ với núi non, sông nước và mây trời được ghi nhận với từng lớp ánh sáng, từng góc máy rõ ràng và có tính toán. Máy quay di chuyển chậm trên mặt nước mờ sương, mở rộng ra các triền núi kéo dài, tạo nhịp điệu thị giác đồng bộ với nội dung phim, biến thiên nhiên thành trụ cột kể chuyện. Cảnh quan ở đây không chỉ là bối cảnh; chúng phản chiếu nội tâm con người và dẫn dắt mạch truyện về ký ức, cội nguồn và sự trở về, khiến hình ảnh Ninh Bình trở thành một phần thiết yếu trong cấu trúc điện ảnh của tác phẩm.

Phim tài liệu Chân Trời Rực Rỡ nhắc nhớ về các giá trị văn hóa truyền thống

Bên cạnh cảnh sắc, bộ phim còn dẫn dắt người xem qua những câu chuyện giữ gìn phần hồn của dân tộc qua câu chuyện những đứa trẻ học hát xẩm của câu lạc bộ Xẩm Hà Thị Cầu ở xã Yên Từ, tỉnh Ninh Bình (trước đây là xã Yên Phong, huyện Yên Mô) ngân vang tiếng trống, nhị, phách vô cùng đáng quý.

Chính tất cả những yếu tố đó đã khiến Chân Trời Rực Rỡ vừa là một bộ phim đảm bảo về mặt thẩm mỹ cùng những thông điệp nhiều tầng lớp đòi hỏi tính chiêm nghiệm.

Harper’s Bazaar Vietnam

Xem thêm