Danh ngôn của Pablo Picasso: Hãy vẽ như một đứa trẻ

Là người họa sĩ có ảnh hưởng trong thế kỷ 20, mọi câu nói của Pablo Picasso đều gây sự chú ý. Một trong những câu nói gây nhiều sự bàn cãi nhất có lẽ là về phong cách hội họa mà Pablo Picasso theo đuổi: “It took me four years to paint like Raphael, but a lifetime to paint like a child” (tạm dịch: Tôi đã mất bốn năm học vẽ như Raphael, nhưng mất cả đời để vẽ như một đứa trẻ).

Khái niệm vẽ như Raphael là gì?

Raffaello, tên đầy đủ là Raffaello Sanzio da Urbino, còn được biết đến với nghệ danh Raphael là một họa sĩ và kiến trúc sư nổi tiếng người Ý vào thế kỷ 18-19. Cùng với Michelangelo và Leonardo da Vinci, ông hình thành bộ ba bậc thầy vĩ đại vào thời đó.

Chân dung tự họa của Raphael. Ảnh: Wikimedia Commons

Các tác phẩm của Raphael được biết đến với kỹ thuật vẽ tả thực khó so bì, với bố cục hài hòa và chủ đề luôn hòa nhã. Là người thường xuyên vẽ chủ đề về kinh thánh, đại danh họa của thời đại được Vatican mời vẽ trang trí các tòa thánh. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông chính là La scuola di Atene (Trường Athena), nằm trong Điện Tông Tòa của Vatican.

Bức vẽ La scuola di Atene (Trường Athena). Ảnh: Vatican.va / Wikimedia Commons

Các nghệ sĩ thời Phục hưng như Raphael đã nghiên cứu thiên nhiên và hiện thực một cách tỉ mỉ. Đại danh họa tập trung vào việc vẽ hình thể đúng với giải phẫu học và cố gắng thể hiện một phiên bản lý tưởng hóa và đẹp đẽ của thực tế.

Năm 2020 kỷ niệm 500 ngày mất của Raphael. Đến nay ông vẫn được xem là một trong những bậc thầy về khả năng vẽ tả thật, được trọng vọng bởi người yêu nghệ thuật và giới chuyên môn. Do đó, câu nói của Pablo Picasso đã làm không ít người nổi giận, và khiến nhiều người khác tò mò. Vì sao Pablo Picasso lại cho rằng vẽ như một đứa trẻ đòi hỏi tôi luyện nhiều hơn khả năng vẽ như bậc thầy Raphael?

Vẽ như một đứa trẻ hàm ý điều gì?

Chúng ta có thể hiểu theo nhiều khía cạnh. Vẽ tranh như một đứa trẻ có nghĩa là khơi dậy sự tò mò và thắc mắc. Chúng không hề nao núng khi hành động, hay chú ý đến lời cảnh báo và tuân theo. Trẻ em chứa đầy những câu hỏi và bị thu hút bởi những điều bản thân chưa biết.

Vẽ tranh như một đứa trẻ cũng có thể là nói lên những gì bạn thực sự nghĩ và nhìn thấy. Trẻ em không có “bộ lọc”. Trẻ em sẽ nói những gì chúng thật sự cảm thấy và trải nghiệm. Khi chúng không thích điều gì đó, chúng không hề che giấu. Trẻ em có sự trong sáng, không bị ràng buộc bởi những niềm tin và sự chung chung khác nhau mà ý thức coi là sự thật.

Les Demoiselles d’Avignon là một trong những bức tranh đầu tiên của Pablo Picasso theo trường phái Lập Thể

Trường phái Lập thể do Pablo Picasso đồng sáng lập không có một quy định cụ thể nào. Ông cũng không bó buộc bản thân phải luôn theo trường phái do mình sáng lập. Do đó có thể hiểu rằng ông đã tập vẽ với tâm thế tựa một đứa trẻ. Tất nhiên, các tác phẩm của ông lại không phải lúc nào cũng phù hợp với đối tượng dưới vị thành niên.

>>> XEM THÊM: SÁCH HAY: PICASSO VÀ BỨC TRANH KHIẾN THẾ GIỚI SỬNG SỐT

Làm sao để sáng tạo như một đứa trẻ?

Vào năm 1968, nhà khoa học George Land đưa bài kiểm tra sáng tạo với thử nghiệm của NASA cho 1.600 trẻ em trong độ tuổi từ 4 đến 5. Kết quả thu được 98% nhóm trẻ tham gia có năng lực sáng tạo ở mức cực kỳ cao.

Sau đó ông quyết định sẽ tái kiểm tra nhóm trẻ này sau mỗi 5 năm. Bước sang 10 tuổi, số trẻ đạt mức độ sáng tạo cao giảm dần từ 98% xuống còn 30%. Năm năm sau, chỉ còn 12% trong số 1.600 đứa bé có khả năng sáng tạo ở mức cao.

Kết quả của nghiên cứu này cho thấy rằng khi tâm hồn còn mở mang, đong đầy sự tò mò, thì khả năng sáng tạo cũng sẽ vượt trội. Còn khi đã bắt đầu đi vào quy củ và áp đặt bản thân vào luật lệ gò bó của thế gian, những đứa trẻ rồi cũng đánh mất sự sáng tạo của chúng.

Ảnh: Arthive

Từ kết quả nghiên cứu trên, ta có thể lập luận ngược về câu nói “Tôi đã mất cả đời để vẽ như một đứa trẻ” của Pablo Picasso.

Hội họa cổ điển luôn tuân thủ các kỹ thuật nhất định, như luật viễn cận, giải phẫu học cơ thể người hay quy luật ánh sáng. Nếu kiên trì thì có thể một người thường trong bốn năm cũng có khả năng vẽ như Raphael. Tuy là khó nhưng có thể vẫn đạt được.

Ở mặt khác, để vẽ như một đứa trẻ đòi hỏi sự mở mang tâm trí, thư giãn đầu óc, bỏ qua mọi giới hạn và ràng buộc. Mà thay đổi tâm trí vô cùng khó khăn vì phải thay đổi chính thế giới quan của bản thân.

Không chỉ hạn chế trong mỹ thuật, câu nói “hãy vẽ như con trẻ” của Pablo Picasso còn có thể áp dụng trong bất kỳ ngành nghề nào khác. Cho dù bạn làm kế toán hay quảng cáo, công việc tay chân hay tri thức, một góc nhìn sáng tạo và mới mẻ về mọi việc sẽ luôn mang lại những thành quả bất ngờ cho bạn.