Cách đây không lâu, tôi tình cờ gặp lại người bạn cũ. Chị giờ đã là người thành đạt, duyên dáng và khéo ăn khéo nói. Dẫu vậy, khi hỏi về chuyện tình duyên, chị vẫn mỉm cười lắc đầu. Chị bảo thực ra cũng đã có vài người bạn trai, nhưng nhóm bạn thân của chị chưa duyệt được người nào. Mà nghe lời khuyên của bạn, chị cũng thấy đúng. Các bạn trai của chị, anh thì quá gia trưởng, anh thì quá đào hoa, anh thì quá yếu đuối, anh thì kém chị về năng lực… toàn những yếu tố khiến hôn nhân không bền vững.
Nghe chị kể, tôi chợt nhớ đến nhân vật Skeeter Phelan trong phim The Help. Ngược lại với bạn tôi, Skeeter là một cô gái độc lập, thông minh, nhưng hoàn toàn mù tịt trong chuyện làm duyên làm dáng, quyến rũ đàn ông. Thế nên, quanh cô lúc nào cũng có một nhóm các cô bạn và một bà mẹ luôn tích cực tìm cách khuyên bảo, mối mai. Tuy nhiên, cuối cùng, chỉ có chính cô mới quyết định được người đàn ông mình cần là ai.
Chuyện trong phim cũng phần nào giống lời kể của một người bán mũ. Sau nhiều năm phục vụ khách hàng, ông thấy phụ nữ thường rủ bạn bè đi mua mũ cùng mình để có người tư vấn. Dẫu vậy, chiếc mũ mà người đi cùng khuyên bạn mình nên chọn lại thường là một chiếc mũ chẳng hợp với họ chút nào.
Thực ra, hầu hết chúng ta khi gặp rắc rối hay phân vân trong tình cảm đều có xu hướng tìm đến một người để được tư vấn. Điều đó là việc rất hiển nhiên. Những người ấy gần gũi, thấu hiểu, thương yêu ta và lẽ tất nhiên là họ chỉ mong cho ta có được hạnh phúc. Không chỉ thế, nhiều người trong số họ đã từng trải, có thể phân định đúng sai. Tuy vậy, không phải cứ có tấm lòng và kinh nghiệm thì lời khuyên của người khác dành cho ta sẽ hoàn toàn đúng đắn.
Chúng ta thường tưởng người ngoài sẽ có con mắt khách quan, tuy nhiên, họ chỉ nhìn vào câu chuyện bằng con mắt của riêng họ. Việc đánh giá một việc là tốt hay xấu còn được sàng lọc qua “màng” cảm xúc riêng của họ nữa. Bạn có nhớ nhân vật Hilly Holbrook, người phụ nữ luôn tỏ ra mình biết tất cả mọi thứ trong phim The Help? Cô giúp Skeeter chọn chồng, cô giúp một bạn gái khác chọn người giúp việc… Cô luôn mang lời khuyên đến cho bất cứ ai đang phân vân và đôi khi chúng cũng bổ ích. Tuy nhiên, thực ra lời khuyên của cô luôn xuất phát từ một quan điểm rất ích kỷ về đẳng cấp và thù hằn cá nhân.
Không chỉ thế, người ngoài cuộc có thể bình tĩnh hơn ta nhưng không bao giờ có thể hiểu được chính xác nội tình. Chẳng hạn, mỗi lần giận bạn trai, tôi lại tìm đến các cô bạn của mình để nói xấu anh, nhằm xả hết bực tức. Vậy là các cô bạn ngay lập tức đưa ra những lời khuyên đại loại như “Bỏ đi, tiếc làm gì cái ngữ ấy” hay “Sao ông ấy tệ thế? Người như thế không đáng cho cậu phải buồn”. Thế nhưng, khi lòng đã dịu lại, tôi hiểu rằng thực ra phần lỗi cũng thuộc về mình. Các bạn tôi chỉ biết một nửa câu chuyện, được tôi kể ra khi đang giận dữ, đương nhiên họ sẽ thấy người yêu tôi là kẻ chẳng ra gì.
Phụ nữ nói chung thường có thói quen “bình luận như đúng rồi”. Ngay cả chính tôi, nhiều khi mới nghe được một phần câu chuyện của người khác đã rất hăm hở suy diễn nốt phần còn lại. Lời khuyên nhủ sau đó cũng phần lớn dựa vào sự suy diễn ấy. Thế nhưng, điều ấy không ngăn cản ta cứ thao thao bất tuyệt, thêm mắm thêm muối vào đời mà không sợ mặn.
Vì thế, có một nghịch lý xảy ra rất phổ biến là nhiều gia đình rơi vào lục đục chỉ vì sự can thiệp quá đáng từ các “quân sư phá rối” như bố mẹ, bạn bè… Vậy nên, người quyết định quan trọng trong cuộc sống hôn nhân, tình yêu vẫn là chính mình.
Khi gặp phải những thử thách có thể đẩy mối quan hệ đến bờ vực tan vỡ, chúng ta có thể tìm đến gia đình, bạn bè để được chia sẻ. Tuy nhiên, sau đó, hãy trở về một không gian riêng, yên tĩnh và lắng nghe chính mình. Nên nhớ rằng mỗi người mỗi khác và hạnh phúc của chúng ta có thể đến từ những điều trái ngược với suy nghĩ của mọi người.
KHUYÊN SAO CHO ĐÚNG
“Việc trở thành người được bạn bè tìm đến khi họ đang băn khoăn trước các rắc rối và biến cố chứng tỏ bạn là một người rất đáng tin cậy. Chính vì thế, hãy thận trọng khi trao cho bất kỳ ai lời khuyên vì bạn có thể đang vô tình trở thành một quân sư tồi, gây ra hệ quả không đáng có”
Chỉ cho lời khuyên khi được đề nghị
Khi bạn quan tâm đến ai đó và tin rằng lời khuyên của mình sẽ giúp họ vượt qua được khó khăn, nên nhớ rằng bạn đang chuẩn bị đóng vai một chuyên gia tâm lý nghiệp dư. Lời khuyên đầy thành ý của bạn có thể dẫn đến một kết quả hoàn toàn ngược lại với những gì bạn mong muốn.
Không chỉ vậy, nhiều người than vãn chỉ để giải tỏa cảm xúc nhất thời chứ không phải vì họ cần sự giúp đỡ. Vì thế, trước khi tuôn ra cả tràng lời khuyên, hãy hỏi người kia xem liệu họ có cần đến sự tư vấn từ bạn hay không.
Lắng nghe kỹ trước khi nói
Có rất nhiều người khi gặp khó khăn trong tình cảm sẽ kể lể về chuyện đó với hết người này đến người khác. Thậm chí, họ có thể kể cho bạn nghe về một vấn đề hết lần này sang lần khác. Việc bạn cần làm là nên im lặng lắng nghe để họ được giải tỏa bớt bức xúc trong lòng. Tuy nhiên, sau đó, hãy nhắc họ rằng họ cần phải hành động để thay đổi vấn đề.
Luôn thành thật
Nếu bạn chưa thực sự hiểu rõ vấn đề, đừng cố gắng tỏ ra mình đã biết hết mọi chuyện và xúc cảm mà người khác đang trải qua. Hãy thừa nhận là mình chưa từng nếm trải những điều đó và không thể đưa ra một lời khuyên cụ thể nào cả. Có thể người kia sẽ thất vọng đôi chút, nhưng ít nhất tấm lòng của bạn vẫn còn đó và bạn cũng đang cố gắng lắng nghe.
Đừng phán xét
Khi ai đó tìm đến bạn để được tư vấn, thường thì họ đang ở trong trạng thái bối rối và dễ bị xúc động theo hướng tiêu cực. Vì vậy, hãy tránh nói ra những câu như “Bạn đáng lẽ phải…” hay “Tại sao bạn không…?”. Thay vào đó, bạn nên động viên họ tập trung vào việc thay đổi hoàn cảnh hiện tại.
Giới thiệu cuốn sách đáng đọc
Thay vì trao cho bạn bè những lời khuyên như thầy phán, bạn nên tạo cơ hội cho người đó tự khám phá ra giải pháp của mình bằng cách giới thiệu cho họ một cuốn sách viết về vấn đề họ đang gặp phải. Giờ đây, có rất nhiều nhà tâm lý đã cho xuất bản các cuốn sách bổ ích giúp người đọc nhận thức rõ hơn về khó khăn trong đời thông qua những nghiên cứu nghiêm túc. Việc được tự nhìn nhận và thấu hiểu về cuộc sống luôn thú vị hơn phải ngồi nghe một bài giảng khô khan. Hãy thử bắt đầu lời khuyên của mình bằng câu: “Tôi từng đọc được vài gợi ý rất hay từ…”.
Bazaar Việt nam – bài: Huy Phương
