Nhờ những tên tuổi lớn như Christopher Columbus và Francisco Pizarro, Tây Ban Nha đã trở thành một trong những đế chế xuyên đại dương đầu tiên. Họ tìm thấy phần lớn Trung và Nam Mỹ, cũng như quần đảo Caribê. Cũng vì thế mà hiện nay, hơn hai mươi nước khác nhau sử dụng chủ yếu tiếng Tây Ban Nha. Đây là ngôn ngữ mẹ đẻ có số người nói nhiều thứ hai trên thế giới. Tinh thần mở đường cho văn hóa mới vẫn tiếp tục cho đến ngày nay. Salvador Dalí và Pablo Picasso là hai trong số những họa sĩ tài năng nhất trong lịch sử nhân loại. Không ai quên được những tòa nhà phi thường do Antoni Gaudi thiết kế.
José Carreras là một trong những giọng hát opera xuất sắc nhất mọi thời đại với chất giọng nam cao vời vợi. Quê hương của hai cha con ca sỹ cực kỳ thành công Julio và Enrique Iglesias cũng là đây. Về mặt thể thao, Rafael Nadal đã thắng 11 giải đấu quần vợt lớn; còn FC Barcelona và Real Madrid đã thống trị Cúp C1 châu Âu trong suốt 20 năm qua.
Văn hóa ẩm thực Tây Ban Nha đầy màu sắc
Phong cách ẩm thực Tây Ban Nha có thể được chia thành ba khu vực.
- Khu vực ven Địa Trung Hải tận dụng nguồn cá dồi dào và tươi sống trong các món cơm như paella. Người dân ở đây thích thưởng thức các món súp lạnh, nổi tiếng nhất là gazpacho, trong thời tiết nóng.
- Khu vực miền Trung lạnh hơn nên người ta thường dùng những món hầm. Món thịt cừu và thịt lợn nướng cũng được ưa thích. Đây cũng là quê hương của phô mai Manchego nổi tiếng.
- Galicia, khu vực ven Đại Tây Dương ở phía Bắc, có các món cá hơi khác lạ. Đáng chú ý nhất là bạch tuộc và các món rau củ hầm.
Bất cứ nơi nào ở Tây Ban Nha, ăn tapas từ nhà hàng này đến quán bar khác là một truyền thống. “Tapas” có nghĩa là “đĩa nhỏ”. Nghi thức này thường diễn ra sau giờ tan tầm. Các quán bar tapas là những nơi trò chuyện tuyệt vời.
Rioja – cái nôi của vang Tây Ban Nha
Vùng này nằm ở phía Bắc Tây Ban Nha. Tôi thường nghĩ về vùng làm vang tuyệt đẹp này với “3 số 3”. 3 vùng trồng chính, 3 giống nho đỏ chủ chốt và 3 phong cách ủ phổ biến.
- Ba vùng trồng nho bao gồm vùng cao Rioja Alta, nơi nho có hương vị mãnh liệt nhất. Rioja Baja khá nóng, tạo ra nho có nhiều cồn và mùi vị hơn. Cuối cùng là Rioja Alavesa với những vườn nho trồng trên những thửa đất màu mỡ gần bờ sông.
- Ba giống nho phổ biến nhất là Tempranillo, Garnacha và Mazuelo. Tất cả đều được trồng duy nhất ở Tây Ban Nha. Giống nho bản địa của Rioja Tempranillo là thành phần chủ đạo và thường được pha trộn với hai loại nho còn lại.
- Tất cả các loại vang Rioja đều phải được ủ trong thùng gỗ sồi, rồi ủ thêm một thời gian trong chai trước khi bán ra thị trường. “Crianza” ủ 1 năm trong thùng gỗ và nửa năm trong chai. “Reserva” ủ 1,5 năm trong thùng và nửa năm trong chai. Đắt tiền nhất là “Gran Reserva”, được ủ ít nhất 2 năm trong thùng và 3 năm trong chai. Tất cả các xưởng vang đều phải tuân thủ hệ thống này và in cách ủ lên nhãn mới được chứng nhận Denominación de Origen Calificada (DOCa) Rioja. Có chứng nhận này thì vang mới gọi là Rioja.
Lò vang Bodegas Muga
Bodegas Muga là một trong những lò vang danh tiếng nhất Rioja. Cụ Isaac Muga Marinez mở hãng này năm 1932 tại thị trấn Haro. Hiện nay, công ty vẫn hoàn toàn thuộc quyền điều hành của con cháu cụ. Gia đình Muga kiểm soát toàn bộ các khâu sản xuất. Bodegas Muga có 250ha nho ở La Rioja Alta và có quan hệ lâu đời với các chủ sở hữu của 150ha khác. Bằng cách này, chỉ có những quả nho Tempranillo, Garnacha và Mazuelo ngon nhất mới được trưởng ban sản xuất Jorge Muga sử dụng.
Khâu quản lý chế tác và bảo trì thùng gỗ sồi cũng được nhà Muga giám sát chặt chẽ. Từng chi tiết nhỏ đều được chú ý đến để tạo nên sản phẩm vang có vị mượt mà của các loại quả màu đỏ thẫm và đậm hương vani, cà phê mocha, xì gà.
Muga có đầy đủ ba dòng Crianza, Reserva và Gran Reserva. Tuy nhiên, lò vang còn có một cấp phân loại khác cao hơn là “Highest Expression”. Sản phẩm nổi bật nhất là dòng “Torre” và “Aro”.
Hai loại vang này làm bằng những quả nho hoàn hảo từ những cây nho lâu đời nhất Rioja và được ủ lâu hơn hầu hết các loại vang khác. Kết quả tưởng chừng như một nghịch lý: hương vị cực kỳ mãnh liệt mà kết cấu lại còn mượt hơn trong miệng. Không có gì ngạc nhiên khi “Torre” và “Aro” đã được nhà phê bình người Mỹ Robert Parker và tạp chí Wine Spectator khen nức nở. Ngoài vang đỏ, Muga cũng sản xuất vang trắng và hồng.
Jamón – Báu vật quốc gia
Jamón (Giăm-bông) chất lượng cao nhất gọi là Jamón Ibérico bắt nguồn từ vùng Tây Nam Tây Ban Nha. Sản phẩm này được dán nhãn theo chế độ ăn của lợn và giống lợn. Cao cấp nhất là lợn Iberia thuần chủng ăn hạt sồi. Từ năm 2014, hệ thống phân loại được mã hóa màu. Loại tốt nhất được đóng nhãn đen (chỉ lợn Iberia thuần chủng) và đỏ (không thuần chủng) là 100% Jamón Ibérico de Bellota (acorn), sản xuất từ lợn thả rông trong rừng sồi và chỉ ăn hạt sồi.
Chế độ ăn uống lành mạnh và vận động tự do ảnh hưởng rất tích cực đến hương vị thịt. Thời gian ủ đùi heo là 36 tháng. Thứ hạng cao nhất của giăm bông nhãn đen là Jamón Iberico Bellota D.O. 5 Jotas (5 Jotas nghĩa là 5 sao) phân phối bởi thương hiệu Cinco Jotas. Bạn có thể mua giăm bông Ibérico này tại Việt Nam ở các cửa hàng WineCellar tại Hà Nội, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh (www.winecellar.vn).
Thưởng thức ẩm thực Tây Ban Nha ở đâu tại Sài Gòn?
Mời bạn ghé thăm nhà hàng Tomatito, ở địa chỉ 171 Calmette, Tp. HCM. Nơi đây được bầu chọn là nhà hàng tốt nhất tại lễ trao giải Banh Mi 2018 của Vietceterra. Bước vào trong, bạn sẽ thấy một quán bar tapas Tây Ban Nha bừng sức sống. Ấn tượng đầu tiên là chiếc vespa ba bánh trắng đốm đỏ, xung quanh tường là các bộ trang phục đấu bò.
Bên cạnh các loại tapas, thực đơn còn có nhiều món kinh điển của Tây Ban Nha như cơm paella, bánh empanadillas, croquetas khoai tây, súp salmorejo lạnh. Món ưa thích của tôi là gambas al ajillo (tôm xào tỏi ớt); dùng kèm một ly vang Atlantis Albarino trắng từ bờ biển Tây Bắc Tây Ban Nha.
Một đặc trưng của nhà hàng là tapas “SEXY”. Đây là các loại nhỏ có thể bốc tay cho vào mồm một phát là hết, tạo ra những vụ nổ hương vị vui nhộn trong miệng. Ý tưởng này xuất phát từ bếp trưởng người Mexico Julio Gomez, một đại sứ tiêu biểu của ẩm thực Latin. Julio được đào tạo cùng với Willy Trullas Moreno, chủ sở hữu của El Willy ở Thượng Hải. El Willy là một trong những nhà hàng Tây Ban Nha thành công nhất châu Á. Willy cũng sở hữu Tomatito Saigon.
Đôi nét về tác giả
>>> Xem thêm: VANG CHILE – LỚN MẠNH CÙNG VỊ TRÍ ĐỊA LÝ “TỰA SƠN HƯỚNG THỦY”
Bài: Chris Thompson.
Chuyển ngữ: Huy Đặng.
Biên tập: Tường Khanh.
Ảnh: tư liệu.
Harper’s Bazaar Việt Nam