Tuệ Lâm xuất hiện trong buổi phỏng vấn với Harper’s Bazaar Việt Nam trong bộ vest màu trung tính, may đo vừa vặn, tôn dáng người mảnh mai. Mái tóc đen dài xõa tự nhiên, nụ cười rạng rỡ trên khuôn mặt cô là điều khiến người đối diện không thể rời mắt.
Ánh nhìn của Tuệ Lâm có chiều sâu của người từng trải, lại mang nét hiếu kỳ của một người không ngừng học hỏi và khám phá. Dù khoác lên mình bộ âu phục lịch lãm, nữ doanh nhân trẻ vẫn giữ được nét dịu dàng rất Á Đông. Ta nhận ra ngay cô luôn hài hòa giữa lý trí và cảm xúc trong cuộc sống. Không cần nói quá nhiều, sự hiện diện của Tuệ Lâm đã kể câu chuyện về một người phụ nữ vượt qua tuổi thơ khốn khó, giờ là người giữ lửa cho hệ sinh thái startup Việt Nam.
Tuổi thơ cơ cực vẫn không chùn bước
Trong buổi ra mắt Shark Tank Việt Nam mùa sáu vào tháng 9/2023, cái tên Lê Hàn Tuệ Lâm đã thu hút sự chú ý khi cô xuất hiện trong hội đồng nhà đầu tư. Cô là nữ “cá mập” duy nhất của mùa này, đồng thời trở thành nhà đầu tư trẻ nhất trong chương trình khi chỉ mới 29 tuổi.
Sinh ra trong một gia đình không mấy khá giả, cô bé Tuệ Lâm từng trải qua tuổi thơ phụ giúp gia đình từ nhỏ. Ba mất sớm, cả nhà phải sống trong điều kiện thiếu thốn trở thành ký ức không quên, – và cũng là động lực để cô không ngừng vươn lên. Nhớ lời dạy của mẹ về việc chỉ có tri thức mới thay đổi vận mệnh, Tuệ Lâm tập trung hết sức vào việc học.
Cô giãi bày:
“Tôi luôn xem giáo dục là nền tảng cốt lõi, có lẽ còn quan trọng hơn cả những mục tiêu sự nghiệp hay thành tựu cá nhân. Tư duy ấy tôi được truyền từ mẹ. Mẹ tôi là một người phụ nữ tiến bộ, luôn tin vào giá trị của tri thức dù gia đình chẳng mấy dư dả. Tôi may mắn lớn lên trong môi trường mà việc học luôn đặt lên hàng đầu. Khi bước vào đời, tôi tiếp tục gặp những người đồng hành và dẫn dắt cũng tin vào điều đó. Tất cả góp phần định hình tôi thành một người không ngừng học hỏi và xem tri thức là kim chỉ nam để sống và làm việc”.
Những năm tuổi trẻ, Tuệ Lâm theo học ngành Kinh tế Đối ngoại tại trường Đại học Ngoại Thương Hà Nội. Ngay từ năm nhất, cô đã bắt đầu đầu tư chứng khoán bằng toàn bộ tiền tiết kiệm và làm gia sư để trang trải học phí. Sau khi tốt nghiệp vào năm 2015, cô khởi nghiệp, đồng thời tích lũy kinh nghiệm thực tiễn qua nhiều vị trí như chuyên viên phân tích tài chính tại IP Communications, biên tập viên tài chính tại IF24h và tư vấn tín dụng cá nhân tại Citibank Hà Nội.
Nữ doanh nhân sinh năm 1994 từng là trợ lý tại Base.vn, startup đã gọi vốn thành công. Sau hai năm làm việc tại đây, cô chuyển sang Nextrans, một quỹ đầu tư mạo hiểm của Hàn Quốc. Năm 2019, Tuệ Lâm chính thức trở thành Giám đốc đại diện của Nextrans tại Việt Nam, khi mới chỉ 25 tuổi. Bên cạnh hoạt động đầu tư, cô còn sáng lập chương trình Venture Capital Foundation Program (VCFP), hỗ trợ các nhà sáng lập trẻ.
Tuệ Lâm từng chia sẻ với sự bình thản và thấu hiểu: “Ai rồi cũng có quá khứ, nhưng điều quan trọng là cách ta đối diện và kể lại câu chuyện của mình”. Với cô, hoàn cảnh xuất phát không quyết định giá trị của một con người. Thay vì mặc cảm hay trốn tránh, cô chọn thái độ công bằng, nỗ lực và chân thành.
“Ai cũng có quá khứ. Cá nhân tôi chưa bao giờ cảm thấy buồn phiền hay xấu hổ vì điều đó. Chỉ là mọi người sẽ chọn nói về nó theo cách nào, tại thời điểm nào đủ thích hợp. Tư duy của tôi là chúng ta hãy cứ công bằng với nhau, cố gắng hết sức bằng chính khả năng của mình, không quan trọng ai xuất phát thế nào. Đến bây giờ, tôi thấy đó cũng là may mắn. Khi qua được những khó khăn lớn rồi thì những khó khăn tiếp theo nhẹ nhàng lắm, không mấy khi bị suy sụp hay nản lòng. Rõ ràng xuất phát điểm cao hay thấp, có trở thành lợi thế hay không là do cách ta nhìn nhận”.
Con đường học vấn và sự nghiệp của cô là minh chứng cho tinh thần bền bỉ, chủ động học hỏi và không ngừng tiến bước trong một lĩnh vực đầy thử thách như đầu tư mạo hiểm.
Người đồng kiến tạo cùng startup Việt
Trong bối cảnh làn sóng khởi nghiệp Việt đang bắt đầu sôi động, Tuệ Lâm nhận được lời mời gia nhập Vingroup và tham gia sâu vào các dự án đầu tư chiến lược. Với khả năng phân tích và nhạy bén trong việc nắm bắt xu hướng công nghệ, cô nhận trọng trách xây dựng VinVentures, một quỹ đầu tư mạo hiểm được hậu thuẫn bởi tỉ phú Phạm Nhật Vượng. Quỹ hướng đến các startup công nghệ giai đoạn đầu.
Không chỉ giữ vai trò điều hành quỹ, Tuệ Lâm còn trực tiếp làm việc với nhà sáng lập của các dự án, trở thành người đồng hành thực sự trong từng bước đi. Khác với nhiều nhà đầu tư chỉ quan tâm đến chỉ số tăng trưởng, cô chú trọng vào con người, vào cách các founder suy nghĩ, ra quyết định, chịu trách nhiệm. Tuệ Lâm cho rằng: “Startup ở Việt Nam không chỉ cần vốn, mà còn cần người hiểu mình, tin mình và kiên nhẫn đi cùng mình”.
Dưới sự dẫn dắt của Tuệ Lâm, VinVentures đã đầu tư vào nhiều startup triển vọng trong công nghệ, giáo dục và sức khỏe – những lĩnh vực không phải lúc nào cũng hấp dẫn về lợi nhuận nhưng có ý nghĩa xã hội lâu dài. Cách tiếp cận của cô là tạo giá trị bền vững hơn là tìm kiếm “kỳ lân” nhanh chóng. Thay vì chọn các startup tăng trưởng nóng, Tuệ Lâm ưu tiên những mô hình phát triển chắc chắn, có tiềm năng ảnh hưởng sâu rộng và đội ngũ sáng lập có tâm và có tầm.
Bằng việc xây dựng một mô hình đầu tư “tử tế và đủ sâu”, Tuệ Lâm đã và đang góp phần thay đổi cách nhìn nhận của giới đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam. Từ một người trẻ từng ngồi ghế khách mời Shark Tank đến nhà lãnh đạo được các founder tin tưởng gọi là “người giữ lửa”, Tuệ Lâm không chỉ đầu tư tiền, cô còn đầu tư cả niềm tin.
Shark Tuệ Lâm là chỗ dựa vững chắc cho nhiều nhà sáng lập trong hành trình khởi nghiệp
Không phô trương, không ồn ào, Tuệ Lâm mang hình ảnh nhà lãnh đạo rất khác: điềm tĩnh, sâu sắc và nội lực. Trong thế giới startup, nơi tốc độ, con số và áp lực gọi vốn luôn là mối bận tâm thường trực, cô chọn triết lý tưởng chừng lạc nhịp: kiên trì, bền bỉ và tử tế. Cô chia sẻ:
“Sự tử tế là nguyên tắc sống tôi luôn giữ gìn. Dù trong công việc, các mối quan hệ hay những tình huống khó xử, tôi luôn ưu tiên chọn cách cư xử tử tế. Tôi tin rằng thông minh có thể là món quà trời phú, nhưng tử tế là lựa chọn và không phải lúc nào cũng dễ. Chính những lúc khó khăn mới thử thách lòng tốt của mình rõ nhất. Nhưng tôi chọn kiên định, vì tin đó là cách sống đáng để theo đuổi lâu dài”.
Tử tế không phải kiểu cư xử mềm mỏng, dễ dãi mà là sự kiên định với nguyên tắc, trung thành với giá trị, và tôn trọng con người. Với Tuệ Lâm, tử tế là một hình thức sức mạnh, đủ mạnh để giữ mình không bị cuốn theo trào lưu và đủ vững để giúp startup đi đúng đường, dù có phải bước chậm. Chính triết lý này giúp cô trở thành chỗ dựa vững chắc cho nhiều nhà sáng lập, những người không chỉ cần tiền, mà còn cần một người hiểu được góc khuất của hành trình khởi nghiệp. Đặc biệt, Tuệ Lâm không lựa chọn sự khác biệt làm trung tâm mà chọn hiệu quả tập thể là giá trị cốt lõi. Chị chia sẻ:
“Tôi từng nghĩ mình cần tạo dấu ấn riêng, nhưng rồi nhận ra tổ chức vận hành tốt là tổ chức đề cao tính thống nhất”.
Với nữ doanh nhân người Hải Dương, trưởng thành là khi cá nhân sẵn sàng lùi lại một bước để phục vụ cho bước tiến dài hơn của cả đội ngũ. Khó khăn với cô không còn là trở ngại mà là chất liệu để rèn nội lực. Tuệ Lâm ví hành trình ấy như việc kéo căng sợi dây chun, mỗi lần giãn nở là một lần tăng sức chịu đựng.
Câu hỏi giản dị giúp Shark Tuệ Lâm vượt qua những thời khắc tăm tối:
“Liệu còn điều gì tệ hơn nữa không? Nếu còn, thì mình vẫn may mắn. Còn nếu không, tức là đã chạm đáy và mọi thứ từ đây chỉ có thể tốt hơn”.
Cách Tuệ Lâm nhìn nhận vai trò cá nhân, tổ chức và nghịch cảnh không màu mè, cũng chẳng bi lụy, mà là sự tỉnh táo điềm đạm của một người đang học để trở thành nhà lãnh đạo đúng nghĩa.
Ngoài công việc đầu tư, Shark Tuệ Lâm còn tích cực tham gia các sự kiện về phụ nữ, đổi mới sáng tạo và công nghệ. Cô không cố để trở thành “nữ tướng” trong thế giới đàn ông, mà chọn làm phụ nữ theo cách của riêng mình với quan điểm sống thấu cảm, cẩn trọng nhưng luôn sẵn sàng dẫn đầu. Trong mắt nhiều bạn trẻ, đặc biệt là phụ nữ, Tuệ Lâm chính là hình mẫu của một người có thể dung hòa giữa lý trí và cảm xúc, giữa tư duy chiến lược và trái tim ấm áp.
Với quỹ đầu tư công nghệ VinVentures, Lê Hàn Tuệ Lâm vẫn tiếp tục con đường dài hơi: nuôi dưỡng thế hệ startup tiếp theo không bằng áp lực KPI, mà bằng niềm tin và định hướng dài hạn. Với chính mình, Tuệ Lâm tiếp tục học, tiếp tục sống trọn vẹn, như cách cô đã trưởng thành từ nghèo khó nhưng chưa từng “nghèo” ý chí.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
SHARK NGUYỄN PHI VÂN: KHÔNG NGẠI DẤN THÂN TẠO RA GIÁ TRỊ
SHARK TILLMAN SCHULZ: 80% QUYẾT ĐỊNH CỦA TÔI LÀ NHỮNG CON SỐ
Harper’s Bazaar Vietnam
