Châu Bùi diện áo dài từ vải dứa của Vũ Việt Hà.
Là cây ăn trái phổ biến ở Đông Nam Á, vải dứa được biết đến khoảng thế kỷ 17, nhiều nhất tại Philippines. Tuy nhiên, tất cả công đoạn làm vải phức tạp chỉ bằng công cụ thô sơ, không thể dệt ra nhiều thành phẩm. Giá cả đắt đỏ khiến vải dứa không được nhiều người sử dụng. “Chất liệu xa xỉ” này dần bị lãng quên khi vải dệt công nghiệp giá rẻ lên ngôi sau thế kỷ 19.
Xu hướng Sống Xanh đã thúc đẩy làn sóng khởi nghiệp Đông Nam Á “tái sinh” vải dứa để ứng dụng rộng rãi vào đời sống đương đại. Gia nhập cuộc đua trở thành nhà sản xuất tiên phong cung cấp đại trà sợi vải dứa, Bảo Lân Textile đã cho ra đời Ananas.
Vải dứa là chất liệu bền vững, nay được ứng dụng đại trà trong thời trang, nội thất.
Thử nghiệm và cải tiến Ananas suốt ba năm đỉnh điểm dịch bệnh Covid-19 toàn cầu, Bảo Lân và Ecofa mang đến sợi vải sinh thái made in Vietnam. Đi cùng đó là chuỗi cung ứng nguyên liệu dệt may minh bạch nguồn gốc. Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng thư ký Hiệp Hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho biết: “Thành quả đánh dấu bước ngoặt lớn cho sự kết nối giữa ngành nông nghiệp trồng dứa Việt Nam và xu thế Thời Trang Xanh toàn cầu”.
Lần đầu tiên, chất liệu từng chỉ phục vụ số ít người “có điều kiện” ở những thế kỷ trước, nay đã có thể dễ dàng tiếp cận người dùng đại chúng. Việc này càng ý nghĩa hơn khi nhu cầu về sợi vải sinh thái không ngừng tăng với cả xu hướng thời trang thương mại và thời trang ứng dụng đương đại.
Ecofa Việt Nam hợp tác với nông dân, hợp tác xã
“Biến phế phẩm trồng dứa thành sợi vải may mặc” không phải là khái niệm mới. Quy trình được hiểu đơn giản là tách xuất xơ dứa thô (cùng màu và độ dài) từ lá, rồi “bông” xơ thô thành tơ (đảm bảo đồng đều màu, độ ẩm, dài và mảnh). Lúc này, tơ dứa mới được dùng kéo sợi, dệt vải.
Thu hoạch lá dứa trên đồng.
Sản xuất được tơ dứa “bông” ở quy mô lớn là yếu tố quyết định thành công của ý tưởng “sản xuất đại trà sợi vải dứa cho người dùng đại chúng”. Vì các phương thức kéo sợi bằng xơ dài thủ công không thể tạo ra sản lượng tơ đủ tiêu chuẩn vào nhà máy sợi, dệt. Thực tế, nhiều đơn vị khởi nghiệp trong khu vực đã thất bại ở bước này. Nhưng Ecofa Việt Nam, dựa vào thế mạnh kỹ thuật và Giải pháp tái chế rác thải nông nghiệp trồng dứa thành sợi vải và một số sản phẩm khác, đã đột phá thành công.
Hợp tác với nông dân và hợp tác xã Điện Biên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Tiền Giang để thu hoạch lá dứa, Ecofa Việt Nam tiến hành sản xuất “bông” tơ dứa bằng máy do nhà sáng lập, kỹ sư trẻ Đậu Văn Nam sáng chế. Thử nghiệm bắt đầu vào giữa năm 2021. Đầu năm 2024, Ecofa đã có thể cung cấp 18 tấn Tơ Dứa (pineapple cottonized fiber) từ hơn một triệu tấn lá dứa thu hoạch mỗi tháng. Dự kiến sản lượng sẽ tăng lên 50 tấn/ tháng vào cuối năm 2025.
Tơ dứa.
Nhà sáng lập Ecofa Việt Nam – Đậu Văn Nam chia sẻ về thành tựu này:
“Sở dĩ trước đó, việc tái chế tài nguyên dứa tự nhiên sau canh tác thành tơ sợi hữu ích cho dệt may chưa hiện thực hóa tại Việt Nam là bởi những hạn chế về máy móc, thiết bị, công nghệ. Ecofa Việt Nam có thế mạnh này. Chúng tôi không muốn bỏ lỡ cơ hội là người đầu tiên. Quy trình sản xuất Tơ Dứa quy mô lớn bằng máy được hoàn thiện dần qua nhiều năm thử nghiệm thất bại.
May mắn của chúng tôi là từ lúc bắt đầu đã song hành cùng Bảo Lân Textile, một đối tác giàu chuyên môn trong lĩnh vực R&D sợi vải sinh thái, sở hữu mạng lưới khách hàng rộng khắp”.
Tách xuất xơ thô từ lá dứa bằng quy trình tự động, không sử dụng hóa chất tẩy xơ.
Công ty cho biết quy mô sản xuất càng lớn sẽ giúp thúc đẩy càng nhiều chỉ số tích cực, như: tạo sinh kế, tăng nguồn thu nhập cho người nông dân; kiểm soát, giảm thiểu những tác động xấu đến môi trường do phế phẩm nông nghiệp Việt Nam, cải thiện sức khỏe đất trồng trọt, bảo vệ hệ vi sinh vật dưới tầng canh tác. Đặc biệthơn là góp phần xây dựng mạng lưới kinh tế tuần hoàn địa phương…
Phát triển đa dạng sợi vải dứa sinh thái
Hợp tác chiến lược giữa Bảo Lân Textile và Ecofa Việt Nam còn đem đến các hoạt động lắp ráp chuỗi cung ứng nguyên liệu tích hợp theo chiều dọc.
Ecofa cung cấp Tơ Dứa sẵn sàng kéo sợi và sợi pha trộn để Bảo Lân Textile tạo ra các sản phẩm sợi, vải dứa Ananas phục vụ ngành dệt, may mặc, thời trang, nội thất… Ngoài minh bạch nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu, lợi thế từ chuỗi cung ứng hoàn toàn tại Việt Nam này, là: Khả năng chủ động tinh chỉnh chất lượng và thời gian R&D sợi vải theo yêu cầu riêng của từng nhãn hàng, nhà sản xuất. Mục tiêu là mang đến trải nghiệm tốt nhất cho người dùng đại chúng.
Buổi ký kết hợp tác giữa Bao Lan và Ecofa.
Có thể pha trộn tùy chỉnh với các sợi sinh thái khác: bông hữu cơ (organic cotton), Bamboo Biocell, lụa, len… Ananas đem đến đa dạng chất liệu phổ biến: jean, thun, khăn lông, vải dệt thoi, vải dệt kim… Chất liệu phục vụ mọi hoạt động đời sống: may mặc, phụ kiện, dệt gia dụng và cả trang trí nội thất.
Sản phẩm được Viện Nghiên cứu Dệt may TP.HCM (VTRSI-TTC) và Tổ chức Kiểm tra và phân tích kỹ thuật Nissenken (Nhật Bản) cấp chứng nhận cho bốn tính năng vượt trội. Đó là: Độ bền vải, Khử mùi tự nhiên trên sợi, Kháng khuẩn tự nhiên trên sợi, Chống UV tự nhiên trên tơ lên đến 50+UPF.
Các ưu điểm của vải dứa.
Ông Dave Quách, nhà sáng lập Bảo Lân Textile nói về sự hợp tác cùng Ecofa Việt Nam:
“Sợi vải dứa là chất liệu đã tồn tại. Nhưng chúng tôi đã cùng nhau phát triển như một thương hiệu mới mang tinh thần khởi nghiệp. Câu chuyện hấp dẫn của nó chắc chắn sẽ được đại chúng đón nhận.
Nếu hướng đến bền vững là một phần trong chiến lược của các nhãn hàng, thì việc lựa chọn nguyên liệu đầu vào chỉ là bước khởi đầu. Ananas tự tin có thể song hành với cả xu hướng thời trang thương mại và thời trang ứng dụng. Nhưng hơn hết thảy, chúng tôi mong, những lợi ích của sợi vải dứa sinh thái Việt Nam sẽ đến được với người dùng rộng khắp thông qua các thương hiệu may mặc yêu thích của họ. Đây chính là ý nghĩa của việc phát triển nguyên liệu dệt may mới mà Bảo Lân và Ecofa hướng đến”.
THỜI TRANG XANH:
CƠ SỞ KÉO SỢI TƠ LÁ DỨA CỦNG CỐ NGÀNH DỆT MAY BỀN VỮNG VIỆT
7 LOẠI VẢI THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG CHO LỐI SỐNG SLOW FASHION
Harper’s Bazaar Việt Nam
